Franz Kafka
Franz Kafka | |
|---|---|
Franz Kafka, omstreeks 1906 | |
| Gebore | 3 Julie 1883 |
| Sterf | 3 Junie 1924 (op 40) |
| Nasionaliteit | |
| Beroep | Romanskrywer, kortverhaalskrywer, versekeringsbeampte |
| Bekend vir | Die Verwandlung Der Process Das Urteil Das Schloss Betrachtung Ein Hungerkünstler Briefe an Felice |
| Ouer(s) | Hermann Kafka Julie Kafka (née Löwy) |
| Handtekening | |
Franz Kafka (* 3 Julie 1883 in Praag, destyds Oostenryk-Hongarye; † 3 Junie 1924 in Kierling naby Klosterneuburg, Oostenryk; selde Tsjeggies František Kafka) was 'n Duitstalige skrywer. Sy hoofwerke sluit naas drie romans en romanfragmente (Der Prozess, Das Schloss en Amerika) 'n groot aantal verhale asook sy briefwisseling met Felice Bauer en Milena Jesenská in.
Kafka se werke is merendeels eers ná sy dood en teen sy uitgesproke wil deur sy intieme vriend, kollega en biograaf Max Brod gepubliseer en het blywende invloed op die 20ste eeuse wêreldliteratuur uitgeoefen.
Oorsig oor sy lewe en werk
[wysig | wysig bron]Franz Kafka is in 'n Joodse koopmansgesin gebore en het in 1906 in regswetenskappe gepromoveer. Twee jaar later het hy 'n loopbaan as assuransie-amptenaar in Praag begin. In 1922 het hy as gevolg van 'n ernstige siekte ('n larinks-karsinoom) afgetree. Sy literêre werk is sterk beïnvloed deur die verdrukkende oorheersing van sy vader (Das Urteil 1913; Brief an den Vater 1919) asook problematiese liefdesverhoudings met onder meer Felice Bauer (1887-1960) en Milena Jesenská (1896-1944).
Werke, wat tydens sy leeftyd verskyn het, sluit onder meer die verhale Die Verwandlung (1912), Vor dem Gesetz (1915) en In der Strafkolonie (1919) in.
Kafka het 'n groot deel van sy dagboeke vernietig en in sy laaste testament die instruksie gegee dat ook al sy ongepubliseerde literêre werk vernietig moes word, tog het sy vriend Max Brod hierdie opdrag nie nagekom nie. Sodoende is beduidende romanfragmente soos Der Process (Der Prozess volgens huidige spelling, geskryf in 1914, gepubliseer in 1925), Das Schloss (geskryf in 1922, gepubliseer in 1926) en Der Verschollene (alternatiewe titel Amerika, geskryf tussen 1912 en 1914, gepubliseer in 1927) asook dagboeke en briewe gered.
Die unieke karakter van Kafka se werk maak dit byna onmoontlik om sy romans en verhale volgens styltydperk of ander algemene kenmerke te kategoriseer, alhoewel invloede van bekende skrywers soos Johann Wolfgang von Goethe, Gustave Flaubert, Fjodor Dostojefski, Søren Kierkegaard en Friedrich Nietzsche asook kollegas van Kafka soos Max Brod en Gustav Meyrink aangewys kan word. Kafka se raaiselagtige, soms ironiese simboliek het dikwels psigoanalitiese, biografiese of sosiaal-kritiese en politieke trekke, en is gewoonlik moeilik om te ontsleutel. Sy romankarakters is geïsoleerde mense in 'n meedoënlose, groteske wêreld vol van doolhowe en gewoonlik nie in staat om hul lotgeval te wend nie. Hulle word erg gepla deur skuldgevoelens, maar ken nie die rede of oorsaak daarvan nie. Vir hulle bly die wet iets wat deur anonieme magte misbruik word om kontrole uit te oefen en straf toe te pas.
Kloustrofobiese ervarings en visioene in Kafka se werke het groot invloed op anti-utopiese skrywers en die postmoderne literatuur uitgeoefen. Die byvoeglike naamwoord kafkaesk is as 'n simbool vir 20ste eeuse vrese en traumata gebruik. Kafka se werke is in die Nasionaalsosialistiese periode onderdruk sodat die literêre analise en waardering daarvan eers ná die Tweede Wêreldoorlog begin het. Tans word Franz Kafka as een van die invloedrykste skrywers van die 20ste eeu beskou.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Franz Kafka.
- Franz Kafka in die katalogus van die Duitse Nasionale Biblioteek (de)
| Normdata |
|
|---|