Shulgi
| Shulgi | ||
| ’n Silinderseël van Shulgi. | ||
| Bewind | c. 2094-2046 v.C. | |
| Voorganger | Ur-Nammu | |
| Opvolger | Amar-Sin | |
| Kinders | Amar-Sin, Liwir-Mitashu | |
| Koningshuis | Derde Dinastie van Ur | |
| Vader | Ur-Nammu | |
Shulgi of Sjoelgi (𒀭𒂄𒄀 DŠulgi) van Ur was die tweede koning van die Derde Dinastie van Ur tydens die Sumeriese renaissance. Hy het 48 jaar lank regeer, van omstreeks 2094 v.C. tot omstreeks 2046 v.C. (middelchronologie) of moontlik van omstreeks 2030 v.C. tot 1982 v.C. (kort chronologie).[1][2][3]
Sy suksesse sluit in die voltooiing van die Groot Ziggoerat van Ur, waarvan bouwerk deur sy pa, Ur-Nammu, begin is. Op sy inskripsies noem hy homself "Koning van Ur", "Koning van Sumer en Akkad" en "Koning van die Vier Hoeke van die Wêreld". Hy het van die 23ste jaar van sy bewind af die simbool vir goddelikheid (𒀭) voor sy naam gebruik.[4]
Lewe en bewind
[wysig | wysig bron]Shulgi was die seun van Ur-Nammu, koning van Ur – volgens ’n latere teks by die dogter van die voormalige koning Utu-hengal van Uruk – en was lid van die Derde Dinastie van Ur. Jaarname is vir al 48 van sy bewindsjare bekend en dit verskaf ’n taamlik volledige prentjie van sy loopbaan.[5]
Shulgi is die beste bekend vir die volledige hersiening van die skribaskool se curriculum. Hoewel dit onduidelik is hoeveel hy werklik geskryf het, is daar talle lofgedigte wat oor hom geskryf is. Hy het homself in sy 23ste bewindsjaar tot godheid verklaar.[6]
Sommige vroeëre kronieke veroordeel Shulgi vir sy heilloosheid: Die Weidner-kroniek (ABC 19)[7] lui dat hy nie sy rites presies reg uitgevoer het nie en dat hy "sy reinigingsrituele ontheilig het". CM 48[8] beskuldig hom daarvan dat hy op ’n onbehoorlike manier met die rites gepeuter het en "steles met onwaarhede en parmantighede geskep het". Die Kroniek van Vroeë Konings (ABC 20)[9] beskuldig hom van "misdadige neigings".
Eie lof
[wysig | wysig bron]Shulgi het gespog met sy vermoë om vinnig en ver te kan harloop. In sy sewende bewindsjaar het hy beweer hy het van Ur na Nippur gehardloop, ’n afstand van sowat 160 km.[10] Kramer verwys na Shulgi as "die eerste langafstandkampioen".[11]
Shulgi het ’n lang koninklike gesang geskryf waarin hy homself en sy dade lof toeswaai. Hy verwys na homself as die "koning van die vier hoeke, die herder van die swartkopmense".[12]
Hy het ook beweer hy praat Elamities net so goed soos Sumeries.[4]
-
Portrette van Shulgi op sy Nuska-seël. Louvre.
-
Portret van Shulgi as ’n bouer, op ’n fondamentspyker. Metropolitan Museum of Art.
Gewapende konflikte
[wysig | wysig bron]Hoewel Der een van die stede was waarvan hy die tempelsake in die eerste deel van sy bewind beheer het, het hy in sy 20ste bewindsjaar beweer die gode het besluit dit moet nou verwoes word, blykbaar as die een of ander soort straf. Sy 18de jaarnaam was Jaar Liwir-mitashu, die koning se dogter, is opgehef tot koningin van Marhashi. Dit verwys na ’n land oos van Elam en haar troue met die koning, Libanukshabash. Hierna het Shulgi sy ryk uitgebrei ten koste van hooglanders soos die Lullubi, en het hy hulle en ’n ander volk, die Simurrum, tussen die 26ste en 45ste jaar van sy bewind nege keer verwoes.[13]
In sy 30ste bewindsjaar is ’n dogter van hom met die goewerneur van Anshan getroud; in sy 34ste jaar het hy reeds ’n strafveldtog teen die plek geloods. Hy het ook Kimash en Humurtu (stede oos van Ur) in sy 45ste bewindsjaar verwoes.[13] Eindelik kon Shulgi nooit oor enige van hierdie verre volke regeer nie; in ’n stadium, in sy 37ste jaar, was hy verplig om ’n groot muur te laat bou in ’n poging om hulle uit te hou.[10]
Modernisering
[wysig | wysig bron]Shulgi het blykbaar groot moderniserings in Ur deurgevoer.[4] Hy het kommunikasie verbeter, die leër gereorganiseer, die skryfstelsel, gewigte en mates hervorm, die belastingstelsel verenig en ’n sterk burokrasie geskep.[4] Hy het ook die regskode uitgevaardig bekend as die Kode van Ur-Nammu, na sy pa.[4]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ The Oxford companion to archaeology. 1. Ache-Hoho (in Engels). Oxford University Press. 2012. p. 458. ISBN 9780195076189.
- ↑ "Shulgi | king of Ur". Encyclopedia Britannica (in Engels).
- ↑ "Ur III Empire - Oxford Reference". Oxfordreference.com (in Engels).
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Potts, D. T. (1999). The Archaeology of Elam. Cambridge University Press. p. 132. ISBN 9780521564960.
- ↑ "T6K2.htm". Cdli.ucla.edu. Besoek op 7 Augustus 2019.
- ↑ Van de Mieroop, Marc. (2005). A History of the Ancient Near East ca. 3000–323 BC, Oxford: Blackwell Publishing, p. 76
- ↑ "The Weidner Chronicle (ABC 19)". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Februarie 2006.
- ↑ "The kings of Ur (CM 48)". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Mei 2006.
- ↑ "Chronicle of early kings (ABC 20)". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Februarie 2006.
- ↑ 10,0 10,1 Hamblin, William J. Warfare in the Ancient Near East to 1600 BC. New York: Routledge, 2006.
- ↑ Sien sy History Begins at Sumer, hoofstuk 31, "Shulgi of Ur: The First Long-Distance Champion".
- ↑ "I am the king of the four-quarters, I am a shepherd, the pastor of the "black-headed people"" in Liverani, Mario (2013). The Ancient Near East: History, Society and Economy (in Engels). Routledge. p. 167. ISBN 978-1-134-75084-9.
- ↑ 13,0 13,1 Samuel Noah Kramer (17 September 2010). The Sumerians: Their History, Culture, and Character. University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-45238-8.
Skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Shulgi.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.