Suid-Afrikaanse Polisiediens
Die Suid-Afrikaanse Polisiediens (SAPD) is die Republiek van Suid-Afrika se nasionale polisie. Die 1 138 polisiestasies in Suid-Afrika is volgens die provinsiale grense verdeel, en 'n provinsiale kommissaris word in elke provinsie aangestel. Die nege provinsiale kommissarisse rapporteer direk aan die nasionale kommissaris. Die hoofkantoor is in die Wachthuis-gebou in Pretoria.[1]
Die Grondwet van Suid-Afrika bepaal dat die Suid-Afrikaanse Polisiediens 'n verantwoordelikheid het om misdaad te voorkom, te bestry en te ondersoek, openbare orde te handhaaf, die inwoners van die Republiek en hul eiendom te beveilig, die wet te handhaaf en af te dwing, 'n veilige en sekure omgewing vir alle mense in Suid-Afrika skep, voorkom alles wat die veiligheid of sekuriteit van enige gemeenskap kan bedreig, ondersoek enige misdade wat die veiligheid of sekuriteit wat enige gemeenskap bedreig, sorg dat misdadigers voor die gereg gebring word en neem deel aan pogings om die oorsake van misdaad aan te spreek.[2]
Amnesty International en andere het ernstige kommer uitgespreek oor die brutaliteit van die polisie in Suid-Afrika, waaronder marteling en buite-geregtelike sterftes.[3][4][5][6][7]
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Die Suid-Afrikaanse Polisiediens spoor sy oorsprong na die Burgerwacht, 'n paramilitêre organisasie wat in 1655 deur setlaars in die Kaapprovinsie gevorm is om burgerlikes te beskerm en om wet en orde te handhaaf. In 1795 het Britse amptenare beheer oor die Burgerwacht oorgeneem en in 1825 die Cape Constabulary (wat in 1840 die Kaapstadse polisiemag geword het) gevestig. In 1854 word 'n polisiemag in Durban gestig wat die Durban Borough Police sou word, en in 1935 die Durban City Police (DCP).[8] Wet 3 van 1855 het die Frontier Armed and Mounted Police Force tot stand gebring in die Oos-Kaap, wat in 1878 as die Cape Mounted Riflemen bekend gestaan het.[9]
Die Suid-Afrikaanse Polisie (SAP) is gestig na die totstandkoming van die Unie van Suid-Afrika in 1913. Vier jaar later het die Mounted Riflemen's Association van die burgerlike verantwoordelikhede aan die SAP afstand gedoen, aangesien die meeste van sy gewapende lede in die Eerste Wêreldoorlog moes dien. Die SAP en die weermag het 'n noue verhouding onderhou, selfs nadat die SAP in 1926 'n permanente verantwoordelikheid vir binnelandse wet en orde aanvaar het. Polisiebeamptes het 'n beroep op die weermag gedoen om steun in geval van noodgevalle. Tydens die Tweede Wêreldoorlog het een SAP-brigade saam met die 2de infanterie-afdeling van die Suid-Afrikaanse Leër in Noord-Afrika gedien.
Toe die Nasionale Party (NP) sy meer liberale teenstanders in die landwye verkiesing in 1948 gewen het, het die nuwe regering wetgewing goedgekeur wat die verhouding tussen die polisie en die weermag versterk het. Die polisie het daarna swaarder gewapen geraak, veral as hulle teen onregmatige of vyandige skares te kampe het. Die Polisiewet (No. 7) van 1958 verbreed die missie van die SAP bo konvensionele polisiefunksies, en laat die polisie toe om burgerlike onrus te stuit en teeninsurgensie operasies uit te voer. Die Wysigingswet op Polisie (No. 70) van 1965 het die polisie toegelaat om enige persoon, houer, voertuig, vliegtuig of perseel binne een kilometer van enige nasionale grens in aanhouding te hou, en om beslag te lê op enigiets wat sonder 'n lasbrief gevind is. Hierdie soek-en-beslaglê sone is uitgebrei tot binne agt myl van enige grens in 1979 en die hele land in 1983.
Na die einde van apartheid is die Suid-Afrikaanse Polisie herdoop tot die Suid-Afrikaanse Polisiediens (SAPD), en die Ministerie van Wet en Orde is herdoop tot die Ministerie van Veiligheid en Sekuriteit, in ooreenstemming met hierdie simboliese hervormings. Die nuwe Minister van Veiligheid en Sekuriteit, Sydney Mufamadi, het hulp bekom vir polisie-opleiding van Zimbabwe, die Verenigde Koninkryk en Kanada en het verklaar dat rasseverdraagsaamheid en menseregte in die toekoms sentraal sal staan by polisie-opleiding. Aan die einde van 1995 het die SAPD die tien polisie-agentskappe van die voormalige tuislande opgeneem en op nasionale sowel as provinsiale vlak geherorganiseer.
Range in die Suid-Afrikaanse Polisiediens
[wysig | wysig bron]- Konstabel
- Sersant
- Inspekteur
- Kaptein
- Superintendent
- Senior superintendent
- Direkteur
- Assistentkommissaris
- Afdelingkommissaris en Provinsial kommissaris (provinsial polisiehoof)
- Afdelingskommissaris
- Nasionale adjunkkommissaris
- Nasionale kommissaris (nasional polisiehoof)
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Contact Us." South African Police Service. Retrieved on 21 November 2017. "SAPS Head Office Wachthuis Building 231 Pretorius Street Pretoria[…] GPS Coordinates: S25.74790 E28.18901"
- ↑ "SAPS: PROFILE – Vision and Mission". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 September 2011. Besoek op 6 Januarie 2020.
- ↑ No end in sight for police brutality in South Africa, Justice Malala, The Guardian, 21 Februarie 2013
- ↑ South Africa, the police state of Brutality, Humiliation, Impudence, The Daily Maverick, 1 Maart 2012
- ↑ Footsoliders in a social war: the police, crime and inequality in South Africa CHRISTOPHER MCMICHAEL, Open Democracy, 25 Oktober 2013
- ↑ Police brutality comes as a surprise? Really?, Pierre de Vos, Daily Maverick, 1 Maart 2012
- ↑ Amnesty International South Africa Report, 2012
- ↑ Newham, Gareth; Themba Masuku and Lulama Gomomo. "Metropolitan Police Services in South Africa, 2002" (in Engels). csvr.org.za. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2016. Besoek op 8 Augustus 2009.
- ↑ McCracken, Donal P (1991). "The Irish in South Africa – The Police, A Case Study (Part 20)" (in Frans). Irish Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 8 Augustus 2009.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Dippenaar, M. de W.: Die SA Polisie - die geskiedenis van die "Dun blou lyn" (Deel 1). In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 34, nr. 3, Julie 1985
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Suid-Afrikaanse Polisiediens.
- SAPS Die Suid-Afrikaanse Polisiediens se webwerf