Procyon (estrella)

Procyon A/B
	; Llocalización de Procyon nel Can Menor.
Datos d'observación; (Dómina J2000.0)
Constelación	Can Menor
Ascensión reuta (α)	07h 39m 18,12s
Declinación (δ)	+05° 13′ 30,0″
Mag. aparente (V)	+0,34
Carauterístiques físiques
Clasificación estelar	F5IV-V / DA
Masa solar	1,42 / 0,60 M☉
Radiu	(2,1 / 0,01234 R☉)
Magnitú absoluta	+2,65 / +13,04
Lluminosidá	7 / 0,00049 L☉
Temperatura superficial	6350 / 7740 K
Astrometría
Mov. propiu n'α	−716,58 mas/añu
Mov. propiu en δ	−1,034,60 mas/añu
Velocidá radial	−3,2 km/s
Distancia	11,41 ± 0,03 años lluz
Paralax	285,93 ± 0,88 mas
Referencies
SIMBAD	enllaz
Otres designaciones
	Antecanis, Algomeysa, α Canis Minoris, 10 Canis Minoris, HD 61421, HR 2943, GJ 280 y HIP 37279
	[editar datos en Wikidata]

Pa ver los animales llamaos mapaches o osinos llavadores, Procyon.

Procyon o Proción (Alfa Canis Minoris / α CMi / 10 Canis Minoris)^[1] ye la estrella más brillosa na constelación del Can Menor con magnitú aparente +0,50 y la octava estrella más brillosa nel cielu nocherniegu. Forma unu de los vértices del «Triángulu ivernizu». Ye una estrella binaria; la estrella principal (Procyon A) tien una débil nana blanca de compañera (Procyon B).

El sistema ye unu de los más cercanos al nuesu Sistema Solar, a namái 3,5 pársecs o 11,41 años lluz. Les sos vecines más próximes son la Estrella de Luyten y Ross 614, respeutivamente a 1,11 y 4,2 años lluz.^[2]

Nome

El nome de Procyon provién del griegu προκύον, (Prokyōn), que significa «antes del perru», yá que preciede a la Estrella del perru» —Siriu (α Canis Majoris)— na so apaición anque, puramente falando, esto namái asocede nes llatitúes septentrionales de la Tierra. Otru títulu que recibe esta estrella, Antecanis —o les sos variantes Anticanis o Antecursor—, ye la traducción al llatín de la mesma pallabra.^[3] Estos dos «estrelles del perru» apaecen na más antigua lliteratura de los babilonios y los exipcios, quien inclusive les veneraron.

Nes Tables Alfonsíes apaez como Aschere, Aschemie y Algomeysa —esti últimu nome inda utilizáu dacuando—, ente que Ulugh Beg designar como Al Shiʽrā al Shāmiyyah, embrivíu como Al Shāmiyyah. En China ye conocida como Nan Ho, «el ríu del sur», que tamién inclúi a Gomeisa (β Canis Minoris) y η Eta Canis Minoris.^[4]

Procyon A

Procyon A ye una estrella blancu-mariella de tipu espectral F5IV-V^[1] con una temperatura superficial de 6530 K. La so lluminosidá, 7 vegaes mayor que la del Sol, indica que ye una subxigante que ta terminando de fundir l'hidróxenu del so nucleu en heliu y empezó a espandise. El so radiu actual ye 2,1 vegaes más grande que'l radiu solar;^[5] sicasí, nun tiempu futuru —dientro de 10 - 100 millones d'años— Procyon A va enchese hasta algamar un diámetru ente 80 y 150 vegaes el so diámetru actual y va apaecer colorada o naranxa debíu al enfriamientu de la so superficie. Piénsase que'l Sol va pasar pol mesmu procesu dempués d'abandonar la secuencia principal.

A fines de xunu de 2004, el telescopiu espacial MOST completó una investigación de 32 díes de Procyon A col fin de confirmar les oscilaciones nel so rellumu reparaes dende la Tierra. Mientres esi periodu, sicasí, nun hubo fluctuaciones nel so rellumu, lo que llevó a dellos científicos a poner en dulda dellos aspeutos de la heliosismoloxía.^[6] Otra manera, observaciones fotométriques llevaes a cabu col satélite Wide Field Infrared Explorer (WIRE) ente 1999 y 2000 paecen tar acordies coles observaciones feches dende la Tierra.^[7]

Procyon B

La compañera de Procyon ye, al igual que Siriu B, una nana blanca, tal como s'infirió de datos astrométricos muncho primero de que fuera reparada. Magar el so órbita conocíase yá en 1861, nun foi visualmente confirmada hasta 1896. Esta nana ye entá más malo de reparar dende la Tierra que Siriu B —la so magnitú aparente ye +10,82—, por cuenta de la mayor diferencia de magnitúes y a la menor separación angular ente estrella primaria y secundaria. La separación media ente los dos componentes ye de 15,0 unidaes astronómiques, daqué inferior a la distancia esistente ente Uranu y el Sol. Sicasí, la escentricidá de la órbita fai que la separación varie ente 8,9 y 21,0 UA a lo llargo del so periodu orbital de 40,8 años.^[5]

Con una masa de 0,6 mases solares, Procyon B ye considerablemente menos masiva que Siriu B; sicasí, el so diámetru, envaloráu nunos 8600 km, ye mayor que'l de Siriu B (unos 5800 km). Con una temperatura superficial de 7740 K, ye muncho más fría que Siriu B, testimoniu de la so menor masa y mayor edá. El sistema tien una edá envalorada de 3000 millones d'años.^[5]

Ver tamién

Referencies

↑ ^1,0 ^1,1 Procyon AB - Spectroscopic binary (SIMBAD)
↑ Procyon (Solstation)
↑ Procyon (The Fixed Stars)
↑ Allen, Richard Hinckley (1889). «Canis Minor, the Lesser Dog», Courier Dover Publications: Star Names — Their Lore and Meaning (n'inglés), páx. 563. ISBN 0-486-21079-0. Consultáu'l 8 d'ochobre de 2010.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Procyon (Stars, Jim Kaler)
↑ Matthews, J. M.; et al (2004). «Non stellar p-mode oscillations in space-based photometry of Procyon». Nature 430 (921): páxs. 51–3. doi:10.1038/nature02671. PMID 15229593. Bibcode: 2004Natur.430...51M.
↑ Bruntt, H.; et al. (2005). «Evidence for Granulation and Oscillations in Procyon from Photometry with the WIRE Satellite». The Astrophysical Journal 633: p. 440. doi:10.1086/462401. Bibcode: 2005ApJ...633..440B.

Enllaces esternos

Eratóstenes: Catasterismos (Καταστερισμοί).
- 33: Can:
  - El Can Mayor (Κύων ὀ μέγας; Canis, Canis maior), que puede ser Lélape, o bien dalgunu de los perros d'Orión. A esti catasterismo llámase-y munches vegaes Siriu (Σείριος; Sīriŭs), que ye'l nome de la estrella más brillosa de la constelación. De cutiu identifícase con unu de los perros de Orión a la estrella Siriu, y col otru a la estrella Proción: la más brillosa de la constelación del Can Menor, a la que correspuende'l catasterismo que na llista de Eratóstenes lleva'l númberu 42.
  - La Perrina (Canicŭla), que puede ser Mera.
    - Testu llatín en Google Books; facsímil electrónicu.
      - Testu griegu n'Internet Archive; facsímil electrónicu.
- 42: Can Menor (Προκύον; Prócy̆on, Antécănis, Canis minor).
  - Testu llatín en Google Books; facsímil electrónicu.
    - Testu griegu n'Internet Archive; facsímil electrónicu.

Higino: Astronomía poética (Astronomica).
- 36: Proción.
  - Testu inglés nel sitio Theoi; trad. de 1960 de Mary Grant.

Coordenaes: 7^h 39^m 18.119^s, 5^° 13^′ 29.955^″

[SIMBAD-1] 1,0 ^1,1 Procyon AB - Spectroscopic binary (SIMBAD)

[2] Procyon (Solstation)

[3] Procyon (The Fixed Stars)

[4] Allen, Richard Hinckley (1889). «Canis Minor, the Lesser Dog», Courier Dover Publications: Star Names — Their Lore and Meaning (n'inglés), páx. 563. ISBN 0-486-21079-0. Consultáu'l 8 d'ochobre de 2010.

[JimKaler-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Procyon (Stars, Jim Kaler)

[nature430_921-6] Matthews, J. M.; et al (2004). «Non stellar p-mode oscillations in space-based photometry of Procyon». Nature 430 (921): páxs. 51–3. doi:10.1038/nature02671. PMID 15229593. Bibcode: 2004Natur.430...51M.

[apj633-7] Bruntt, H.; et al. (2005). «Evidence for Granulation and Oscillations in Procyon from Photometry with the WIRE Satellite». The Astrophysical Journal 633: p. 440. doi:10.1086/462401. Bibcode: 2005ApJ...633..440B.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]