Grinički meridijan
Grinički meridijan je nulti meridijan[1] koji prolazi kroz Greenwich u UK, po kojem je i dobio naziv. Grinički meridijan i njemu suprotni 180. meridijan, kroz kojeg prolazi Međunarodna datumska granica, djele istočnu i zapadnu zemljinu poluloptu.
Historija
[uredi | uredi izvor]Za razliku od linija (paralela) koje se koriste za mjerenje geografske širine, a koje su definirane osom rotacije zemlje, od ekvatora prema polovima zemlje (gdje su polovi 90° i ekvator 0°), grinički meridijan proizvoljan je i kroz historiju ljudi su koristili mnoštvo meridijana za upotrebu. Za Grinički meridijan na međunarodnoj konferenciji u Washingtonu 1884. usvojen je meridijan koji prolazi kroz griničku opservatoriju u blizini Londona. Četrdeset jedan delegat iz 25 zemalja svijeta glasao je za ovu odluku, dok je francuski ostao suzdržan od glasanja, usljed čega je pariski meridijan ostao u upotrebi u Francuskoj sljedećih nekoliko desetljeća.
Linija koja označava grinički meridijan dugo je bila označena limenom trakom, poslije i od nehrđajućeg čelika da bi od 16. decembra 1999. označen jakim laserskim snopom zelenim boje koji tokom noći sija iznad Londona.
Polazeći sa sjevernog pola zemaljske kugle prema južnom polu, Grinički meridijan prolazi kroz sljedeće okeane i zemlje:
- Arktički okean
- Atlantski okean
- Ujedinjeno Kraljevstvo
- La Manche
- Francuska
- Španija
- Sredozemno more
- Alžir
- Mali
- Burkina Faso
- Togo
- Gana
- Atlantski okean (njegov južni dio na južnoj zemljinoj polulopti)
- Antarktik
Sa ostalim meridijanima ovaj meridijan se spaja u jednoj tački koja se nalazi na Antarktiku.
Ostali meridijani
[uredi | uredi izvor]Tokom historije ljudi su koristili različite nulte meridijane koji su prolazili kroz različite gradove:
- Brisel - 4° 22′ 4.71″ E
- Jerusalem - 35° 13′ 47.1″ E
- Kyoto - 135° 74′ E
- Lisabon - 9° 07′ 54.862″ W
- Madrid - 3° 41′ 16.58″ W
- Mekka - 39° 49′ 34″ E
- Pariz - 2° 20′ 14.025″ E
- Philadelphia - 75° 10′ 12″ W
- Pisa - 10°24′ E
- Rim - 12° 27′ 08.4″ E
- Rio de Janeiro - 43° 10′ 19″ W
- Sankt Peterburg - 30° 19′ 42.09″ E
- Varšava - 21° 00′ 42″ E
- Washington, D.C. - 77°03′56.07″ W (1897)
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ ROG Learing Team (23. 8. 2002). "The Prime Meridian at Greenwich". Royal Museums Greenwich. Royal Museums Greenwich. Arhivirano s originala, 7. 11. 2015. Pristupljeno 14. 6. 2012.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- "Where the Earth's surface begins—and ends", Popular Mechanics, December 1930
- A pictorial catalogue of meridian markers