Δίθυρα
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Δίθυρα (Bivalves) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
Ακέφαλα, από το Χέκελ (απολιθώματα από το Κάμβριο)
| ||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||
| ||||||
| Υφομοταξίες | ||||||
|
Πτεριόμορφα | ||||||
Τα Δίθυρα είναι ομοταξία μαλακίων, των οποίων το κύριο γνώρισμα είναι η παρουσία διπλού οστράκου. Ονομάστηκαν έτσι από τον Αριστοτέλη. Λέγονται επίσης και ακέφαλα ή πελεκύποδα, επειδή το πόδι τους έχει σχήμα τσεκουριού. Γνωστότεροι αντιπρόσωποι των δίθυρων είναι τα μύδια, τα στρείδια, τα χτένια, οι αχιβάδες, οι πίννες , τα κυδώνια, οι λιθοδόμοι και άλλα ζώα. Η εσωτερική τους επιφάνεια ονομάζεται μανδύας. Σε μερικά είδη σχηματίζονται μαργαριτάρια, εξ αιτίας της έκκρισης του μάργαρου, ουσίας που έχει σκοπό να απομονώσει ξένα σώματα που παρεισφρέουν ανάμεσα στο μανδύα. Τα φυσικά μαργαριτάρια δημιουργούνται λόγω ενός παράσιτου που εισέρχεται μεταξύ του όστρακου και του μανδύα. Τα είδη των Διθύρων φθάνουν τα 13.000 περίπου και πολλά από αυτά είναι χρήσιμα στον άνθρωπο, ως τροφή και ως βιομηχανική χρήση (όστρακο). Η ομοταξία τους παρουσιάζει μεγάλη ομοιογένεια, κάτι που διευκολύνει την ταξινόμησή τους. Απαντώνται σε όλο τον κόσμο σε πολυάριθμες κοινωνίες.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στα δίθυρα το όστρακό τους αποτελείται από δύο μισά, τις θυρίδες. Αυτά συνδέονται μεταξύ τους με μία ουσία από κερατίνη, που λέγεται ελαστικός σύνδεσμος. Με αυτόν το όστρακο ανοίγει, ενώ το κλείσιμο γίνεται με μυς. Γύρω από αυτόν βρίσκεται ο σπόνδυλος. Όταν το ζώο ηρεμεί, στο βυθό ακουμπά μόνο το ένα από τα δύο μισά. Η σύλληψη και η μεταφορά της τροφής τους γίνεται με βράγχια. Η πρόσληψη της τροφής τους γίνεται μαζί με το νερό και η είσοδος – έξοδός του γίνεται με δύο σωλήνες, τους σίφωνες. Ο σίφωνας της εισόδου του νερού φέρει και οσφρητικά όργανα. Τα όργανα της αφής και της όρασης βρίσκονται στο μανδύα. Η τροφή μαζί με το νερό μπαίνει στον οισοφάγο , περνά από το στομάχι και απορροφάται στο έντερο, το οποίο καταλήγει στην έδρα. Τα δίθυρα έχουν τρίχωρη καρδιά και νεύρα (τρία ζεύγη γαγγλίων).
Αναπαραγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα περισσότερα είδη είναι γονοχωριστικά (υπάρχουν αρσενικά και θηλυκά) και ελάχιστα παρουσιάζουν ερμαφροδιτισμό. Στην περίπτωση αυτή, όπως π.χ. στα στρείδια, πρώτα ωριμάζουν τα σπερματοζωάρια και έπειτα τα ωάρια. Η εξάπλωσή τους γίνεται με τα ψάρια.
Τροφή και κίνηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ζώα υδρόβια, τα Δίθυρα τρέφονται με μικροοργανισμούς που επίσης ζουν στο νερό. Πολλά είδη, όπως το στρείδι προσκολλώνται στα βράχια, μόνιμα ή παροδικά, με τη βοήθεια του βύσσου. Ο βύσσος σχηματίζεται από νημάτια, που σχηματίζουν τα εκκρίματα ενός αδένα στη βάση του ποδιού. Η κίνηση των δίθυρων γίνεται με το πόδι τους, έρποντας στο βυθό ή κλείνοντας το όστρακό τους.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, 2006, τ. 7, σελ. 458-460.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Museum of Paleontology - Παλαιοντολογία, από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, στην Καλιφόρνια.
- Ιστότοπος στο Κολέγιο του Γούστερ για τη βιοδιάβρωση