Βία
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Αυτό το λήμμα παρουσιάζει το θέμα από ελληνική οπτική γωνία ή δίνει δυσανάλογο βάρος στην ελληνική πτυχή ενός παγκόσμιου θέματος. Προσπαθήστε να το ανασκευάσετε ή και να προσθέσετε πληροφορίες έτσι ώστε να καλύπτει πληρέστερα και περισσότερο ουδέτερα το θέμα. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος. |
| Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης. Αίτιο: Γλώσσα, ορθογραφία Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων. |
Η βία αναφέρεται στις πράξεις της επιθετικότητας και της κατάχρησης που προκαλεί ή σκοπεύει να προκαλέσει τον εγκληματικό τραυματισμό ή τη ζημιά στα πρόσωπα, και (σε μια μικρότερη έκταση) τα ζώα και την περιουσία.
Μορφές βίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ενδοοικογενειακή βία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Ελλάδα, το νομοσχέδιο για την ενδοοικογενειακή βία απασχόλησε Τρίτη 8 Αυγούστου 2006 την Κυβερνητική Επιτροπή. Σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο θεσπίζονται νέες εγκληματικές συμπεριφορές, που έως τώρα δεν χαρακτηρίζονταν αξιόποινες πράξεις, ενώ μετατρέπεται σε κακουργηματική πράξη ο συζυγικός εξαναγκασμός σε συνουσία.
Το νομοσχέδιο προβλέπει βαριές ποινές για την παιδοφιλία, αλλά και για τον εξαναγκασμό ανικάνου ή ασθενούς μέλους της οικογένειας σε σεξουαλική πράξη, ενώ απαγορεύεται ρητά η σωματική βία σε βάρος ανηλίκων ως μέσο σωφρονισμού στο πλαίσιο της ανατροφής τους. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές εξάλλου, υποχρεούνται να ενημερώνουν άμεσα τις εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές σε περίπτωση που διαπιστώσουν σωματική κακοποίηση μαθητή από μέλος της οικογένειάς του, ενώ σε περίπτωση κακοποίησης ανηλίκου προβλέπεται αυτεπάγγελτη ποινική δίωξη κατά του δράστη, ο οποίος υποχρεωτικά οδηγείται στο αυτόφωρο. Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, στόχος του νομοσχεδίου είναι η καταπολέμηση των ακραίων φαινομένων αυθαιρεσίας και αυταρχισμού μέσα στην οικογένεια με τη δημιουργία ενός νομοθετικού πλέγματος προστασίας των ανηλίκων αλλά και των «αδύνατων» μελών της οικογένειας, οι παραβάτες του οποίου θα αντιμετωπίζουν βαριές ποινές.
Η ενδοοικογενειακή βία συχνά έχει ως αιτία το ότι ο θύτης υπήρξε ο ίδιος θύμα από μικρή ηλικία και εξοικειώθηκε με αυτή. Στόχος των ψυχολόγων είναι να αρχίσουν οι γυναίκες να μιλούν και να κατανοήσουν ότι δεν ευθύνονται για τη βία που υφίστανται.[1]
Πολιτική βία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόκληση επικίνδυνων σωματικών βλαβών με πολιτικά κίνητρα, ή λόγω πολιτικού μίσους αντιπάλου. Μοιάζει με την θρησκευτική βία. Είναι μορφές ηθικής βίας. Ο ένοχος, ακόμη κι αν ομολογήσει την πράξη του, συνήθως δεν νοιώθει ότι έσφαλε σε αντίθεση π.χ. με ένα ληστή που σκότωσε λόγω λάθος χειρισμού της κατάστασης.
Το άτομο που διαπράττει πολιτική βία είναι άκρως επικίνδυνο, γιατί νοιώθει ότι υπηρετεί ηθικές αξίες, ανώτερες απ' την σωματική ακεραιότητα κάποιας ομάδας ανθρώπων, πολλές φορές και όλων.
Αναίτια βία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βία χωρίς προφανή ή λογική αιτία (βλ. motiveless crime και motiveless homicide). Νεανική βία σε τυχαία πρόσωπα "για πλάκα". Σχιζοειδής βία χωρίς λογική αιτία. Ορμονική βία, λόγω υψηλής τεστοστερόνης, μα και χαμηλά επίπεδα αυτοσυγκράτησης-αυτοελέγχου.
Σε όλες τις μορφές βίας, ο θύτης έχει συνήθως ένα υπόβαθρο είτε ορμονικό, είτε ιδεολογικό, είτε πολιτικό, είτε σχιζοειδές που είναι το υπόστρωμα πάνω στο οποίο τα δεδομένα της ζωής θα απαντηθούν με βία.
Η βία σίγουρα είναι μια ασθένεια. Ενυπάρχουν ενδείξεις στον θύτη που η κοινωνία και το περιβάλλον είτε συνδιαμόρφωσαν είτε αγνόησαν.
Κυνηγετική βία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βία του κυνηγού προς το θύμα του. Άσκοπος βασανισμός του ζώου, λαθεμένη μέθοδος θανάτωσης που δεν τηρεί όσα ορίζει ο νόμος. Κατά πολλούς η κάθε βία, ακόμη και η βία για τροφή είναι βία. Η αποδοχή της θανάτωσης του ζώου από κρεατοφάγους ως αναγκαία βία.
Σεξουαλική βία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Χωρίζεται σε δύο σκέλη.
Την αποδεκτή βία από τους ερωτικούς συντρόφους (τουλάχιστον εξ αρχής αν συναινούν, αν και στην πορεία μπορεί αυτό να αλλάξει, γιατί το κάθε άτομο θέτει διαφορετικά σαδομαζοχιστικά όρια). Σε περίπτωση που υπάρχει συναίνεση για σαδομαζοχισμό και στην πορεία κάποιος το μετανοιώσει, μα ο άλλος-άλλοι δε σταματούν - τότε πρόκειται για βιασμό, αν και είναι δύσκολη υπόθεση δικαστικά.
Σε περίπτωση που υπάρχει αποδοχή της βίας στο σεξ, τότε ίσως δεν έχουμε βιασμό (πρέπει να γίνει καταγγελία). Όμως ανά πάσα στιγμή αυτό μπορεί να ανατραπεί, αν έστω και ένας επιθυμεί, μπορεί να καταβάλει μηνύσεις. Η βία στο σεξ είναι νομικά παράνομη. Αν κάποιος κάνει σωματικές βλάβες σε άτομο που συναινεί, πάλι η βία είναι παράνομη, απλώς για να αποδειχθεί, θα πρέπει να υπάρχει καταγγελία. Σε καμία περίπτωση δεν είναι νόμιμο να τραυματίζεις άτομο που επιθυμεί τραύμα. Ο νόμος το απαγορεύει κατηγορηματικά. Στα σχολεία αυτό δεν γίνεται γνωστό στους νέους, οι οποίοι σε έρευνες εφημερίδων έχουν άπειρες διαφορετικές και θολές απόψεις - όσον αφορά την πρόκληση σωματικών βλαβών - έστω μικρών (αυτό θα το κρίνει ο ιατροδικαστής) σε άτομο που το ζητάει ή έστω το αποδέχεται.
Δεύτερο σκέλος. Ο βιασμός (μη συναινετικές ερωτικές πράξεις).
Ηθικά υπάρχουν δυο κατηγορίες βιασμών.
- Ο θύτης-θύτες δεν έχει ερωτική σχέση με αυτό.
- Ο θύτης-θύτες έχει ερωτική σχέση με το θύμα-θύματα, απλώς την στιγμή του βιασμού το θύμα δεν συναίνεσε στην πράξη.
Νομικά-ερμηνευτικά (δικανική ανάλυση) υπάρχουν τρεις κατηγορίες βιασμών (εντελώς νομικά μόνο μία).
Δυο βασικές, και η μια έχει υποκατηγορία.
Δηλαδή, στην περίπτωση που το θύμα έχει ερωτική απλώς σχέση, μα δεν υπάρχουν αρκετοί μάρτυρες να επιβεβαιώσουν την σχέση, δυσχεραίνεται κατά πολύ η υπερασπιστική γραμμή του βιαστή. Ενώ αντίθετα, αν το "ζευγάρι" π.χ. ήταν παντρεμένο, τότε υπάρχουν κάποια ελαφρυντικά σε σχέση πάντα με το αν υπάρχουν και άλλες σωματικές βλάβες.
Επίσης αν θύτης και θύμα είχαν σχέση και δεν είχαν χωρίσει, το παραδέχονται και οι δυο και μάρτυρες, τότε αυτό είναι ένα ελαφρυντικό.
Θρησκευτική βία - Ιερή βία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το να προκαλείς σωματικές βλάβες ή θάνατο λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων. Ονομάζεται Ιερή βία και Ηθική βία. Ο θύτης δεν διαπράττει κάποιο έγκλημα σύμφωνα με τις αρχές του. Είναι πολύ επικίνδυνη μορφή βίας, όπως και η πολιτική, γιατί ακόμη και αν ο θύτης παραδεχθεί την πράξη του, δεν θεωρεί συνήθως ότι έκανε κάτι μεμπτό.
Ψυχολογική βία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ψυχολογική πίεση, συνειδητή και μη. Ως ψυχολογική βία μπορεί να θεωρηθεί η πίεση ενός ατόμου να κάνει κάτι που δεν θέλει, χωρίς το άτομο να έχει ερωτηθεί υπό ουδέτερες (μη καταπιεστικές) συνθήκες αν θέλει.[εκκρεμεί παραπομπή] Για παράδειγμα, η υποχρεωτική στράτευση σε μια χώρα είναι μορφή ψυχολογικής βίας σε όσους την αποδέχονται για κοινωνικούς λόγους. Δηλαδή ψυχολογική βία υπάρχει όταν η αποδοχή του θύματος είναι εικονική, για να μην διαταράξει οικογενειακές ισορροπίες. Π.χ. οι γονείς μου είναι δεξιοί, δεν θέλω να πάω στον στρατό, μα θα πάω να τελειώνω - σ' αυτό ευθύνη έχει πρώτα το κράτος που δεν μελέτησε αυτήν την εκδοχή και μετά οι γονείς, που το κράτος δεν τους δίδαξε με ειδικό υποχρεωτικό μάθημα πως να είναι γονείς)[εκκρεμεί παραπομπή] Μορφή ψυχολογικής βίας είναι και ο ψυχαναγκασμός. Εκεί θύμα και θύτης πολλές φορές ταυτίζονται.
Ψυχολογική βία, μας ασκούν άτομα που επιμένουν να αγοράσουμε ένα προϊόν, ένας ζητιάνος που ακόμη και αν δεν μας μιλά, μας σοκάρει ψυχολογικά το κομμένο του πόδι και η εμφάνισή του, την οποία προβάλει χωρίς να σέβεται τα όριά μας και μας εξαναγκάζει να δώσουμε κάτι μέσω του τρόμου. Το γεγονός ότι έχει ανάγκη τα χρήματα, δεν αναιρεί ότι ίσως και άθελά του, ασκεί έντονη ψυχολογική βία (με την ευθύνη πάντα της πολιτείας που δεν τον στέγασε σε ίδρυμα). Η ψυχολογική βία, δεν αναιρείται αν τα άτομα που την ασκούν έχουν κάποια δίκαια αιτήματα. Η βία τραυματίζει τους αποδέκτες της.
Οπτικοακουστική βία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα έντονα ερεθίσματα, συνήθως αταίριαστα με το περιβάλλον. Οι μεγάλες φωτεινές διαφημίσεις που μολύνουν αισθητικά κι επιβάλλουν ένα προϊόν, ο γείτονας που βάζει δυνατά μουσική τα μεσάνυχτα, ο θόρυβος στο κέντρο των πόλεων. Η οπτικοακουστική βία, αφορά μη φυσιολογικά ερεθίσματα, στα οποία το σώμα είτε δεν μπορεί να αντεπεξέλθει, είτε το καταπιέζουν ψυχικά - με απόλυτα μετρήσιμα μεγέθη κι επιρροή στα επίπεδα ορμονών και άλλον φυσιολογικών διαδικασιών του σώματος. Εάν και μοιάζει με την ψυχολογική βία, σε πολλές περιπτώσεις διαφέρει στα συμπτώματα. Παραδείγματος χάριν, η δυνατή μουσική μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες στο αφτί, σε αντίθεση με μια καθαρά ψυχολογική βία (αν και καθαρή ψυχολογική βία δεν νοείται, πάντα μιλάμε για ψυχοσωματικές επιπτώσεις, κι ακόμη για μετρήσιμα μεγέθη ικανά να καταγραφούν στο σώμα, πέραν μιας απλής ενοχλητικής σκέψης)
Καλλιτεχνική βία - βία της τέχνης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η χρήση μορφών βίας στην τέχνη. Υπάρχει η πιο άμεση εκδοχή, με απεικόνιση βίας, φθορά ανθρώπινων σωμάτων ή θάνατοι, ύβρεις κτλ. Σε πολλές μορφές καλλιτεχνικής βίας, η βία είναι πιο κεκαλυμμένη, επιτίθεται στις αισθήσεις μας όχι πάντα με άμεση ψυχολογική βία (μιας νεκροκεφαλής π.χ..), μα μέσω μιας μη αρμονικής φόρμας π.χ.. ή ενός αταίριαστου ηχητικού ή χρωματικού συνδυασμού.
Η καλλιτεχνική βία, έστω και καλοπροαίρετη, τελικώς αναισθητοποιεί το άτομο απ' την βία πάνω σε άνθρωπο, γιατί ο εγκέφαλος δεν διαφοροποιεί την βία σε καλή και κακή. Παραδείγματος χάριν, μεγάλες κυρίες φορούν μπλουζάκια με νεκροκεφαλές, απλά γιατί τα πουλάνε τα μαγαζιά, παλιά δεν υπήρχαν στην αγορά, εκτός από λίγα μαγαζιά μηχανόβιων, αυτό πιθανώς αμβλύνει την αντίδραση απέναντι στην αισθητική της βίας). Ακόμα ένα παράδειγμα καλλιτεχνικής και πολιτικής βίας είναι ο προπαγανδιστικός - μη αντικειμενικός πίνακας του Νταβίντ για τον ηρωοποιημένο Μαρά).
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Τι προκαλεί βία μέσα στην οικογένεια - Τι μπορεί να κάνει το θύμα | ipaidia.gr». www.iPaidia.gr. 17 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2021.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]