Ντουμπάι

Ντουμπάι
Σημαία Έμβλημα
Ντουμπάι 25°16′11″N 55°18′34″E
Χώρα	Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Διοικητική υπαγωγή	Εμιράτο του Ντουμπάι
Ίδρυση	9  Ιουνίου 1833
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Μοχάμετ μπιν Ρασίντ αλ Μάκτουμ
• Μέλος του/της	Δίκτυο Δημιουργικών Πόλεων Παγκόσμια Ομοσπονδία Τουριστικών Πόλεων
Έκταση	4.114
Πληθυσμός	3.506.999
Ζώνη ώρας	UTC+04:00
Ιστότοπος	Εμιράτο του Ντουμπάι Δήμος του Ντουμπάι
Σχετικά πολυμέσα

Το κέντρο του Ντουμπάι τη νύχτα.

Το Ντουμπάι (αραβικά: دبيّ‎‎) είναι ένα από τα επτά εμιράτα και θεωρείται η μεγαλύτερη πόλη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, διοικητικό κέντρο του εμιράτου, το Ντουμπάι με πληθυσμό 5.506.009 κατοίκων.

Βρίσκεται στα παράλια του Περσικού κόλπου, βορειοανατολικά από το Άμπου Ντάμπι και δίπλα στη Σάρζα. Το εμιράτο της Σάρζα, που γειτονεύει με το Ντουμπάι, θεωρείται περισσότερο αυστηρό όσον αφορά στην τήρηση των μουσουλμανικών κανόνων (π.χ. ενδυμασία, αλκοόλ κλπ.).

Το Ντουμπάι είναι το μεγαλύτερο εμπορικό, οικονομικό και τουριστικό κέντρο της χώρας. Η πόλη έχει δύο λιμάνια, από το Σεπτέμβριο του 2009 μετρό και τεράστιο, πολυτελές και υπερτεχνολογικό διεθνές αερολιμένα (Dubai International Airport). Μία από τις καλύτερες αεροπορικές εταιρείες στον κόσμο, η Emirates Airlines, εδρεύει στο Ντουμπάι.

Ετυμολογία

Κατά τη δεκαετία του 1820 γίνεται η πρώτη αναφορά στη σημερινή περιοχή του Ντουμπάι με την ονομασία Αλ Ουάλς από Βρετανούς ιστορικούς. Οι τοπικές αναφορές είναι ανύπαρκτες καθώς οι παραδόσεις στην περιοχή βασίζονταν κυρίως στην προφορική μεταφορά από γενιά σε γενιά, οπότε αναμιγνύονται με τους μύθους και τα έθιμα. Η γλωσσολογική προέλευση της λέξης "Ντουμπάι" είναι επίσης ένα διφορούμενο θέμα, καθώς κατά ορισμένους προέρχεται από τα Περσικά, ενώ άλλοι την αποδίδουν στην Αραβική γλώσσα. Σύμφωνα με τον ερευνητή της ιστορίας και πολιτισμού των ΗΑΕ, Φεντέλ Χαντάλ, η ονομασία προέρχεται από τη λέξη «Ντάμπα», παράγωγη της λέξης «Γιαντούμπ», που σημαίνει έρπω. Η αναφορά ίσως να γίνεται στη ροή του χειμάρρου στο Ντουμπάι. Αντίστοιχα, ο ποιητής και λόγιος Αχμέτ Μοχάμετ Ομπάιντ αναφέρει ως προέλευση την ίδια λέξη, αλλά με τη σημασία της "ακρίδας", ίσως είδος σε πληθώρα στην περιοχή.

Ιστορία

Το οχυρό Αλ Φαχίντι που κατασκευάστηκε το 1799 είναι το παλαιότερο κτίσμα στο σημερινό Ντουμπάι και πλέον είναι τμήμα του μουσείου της πόλης.

Άποψη της περιοχής Αλ Ρας στην Ντέιρα του Ντουμπάι τη δεκαετία του 1960.

Η προ-ισλαμική ιστορία στη νοτιοανατολική Αραβική χερσόνησο είναι σχεδόν άγνωστη, με εξαίρεση την ύπαρξη ορισμένων αρχαίων οικισμών, ως εμπορικών κέντρων ανάμεσα στους πολιτισμούς της δύσης και της ανατολής. Τα υπολείμματα ενός αρχαίου βάλτου που χρονολογείται στα 7,000 χρόνια ανακαλύφθηκαν κατά την κατασκευή του δικτύου αποχέτευσης στη σύγχρονη πόλη του Ντουμπάι. Η περιοχή είχε καλυφθεί με άμμο περίπου 5,000 χρόνια πριν με την υποχώρηση της ακτογραμμής προς την ενδοχώρα, αποτελώντας μέρος της σύγχρονης ακτογραμμής της πόλης.

Πριν την καθιέρωση του Ισλάμ,

κάτοικοι της περιοχής λάτρευαν τη θεότητα Μπαζίρ (ή Μπαζάρ). Η Βυζαντινή αυτοκρατορία και το Περσικό κράτος των Σασανιδών αποτελούσαν τις μεγάλες δυνάμεις εκείνης της περιόδου, ενώ η ευρύτερη περιοχή ήταν κάτω από τον έλεγχο των δεύτερων. Μετά την επέκταση του ισλάμ στην περιοχή, ο χαλίφης Ουμάρ ιμπν αλ Χαττάμπ κατέλαβε τη νοτιοανατολική Αραβία και έδιωξε τους Σασανίδες Πέρσες. Εκσκαφές από το μουσείο του Ντουμπάι στην περιοχή Αλ-Τζουμέιρα έχουν αποκαλύψει αρκετές μαρτυρίες και ευρήματα της εποχής του Ουμάρ.

Η πλέον πρώιμη αναφορά του Ντουμπάι γίνεται το 1095 στο βιβλίο του Άραβα γεωγράφου Αμπού Αμπντουλάχ αλ-Μπακρί από την Ανδαλουσία. Επίσης, ο Ενετός έμπορος μαργαριταριών Γκασπέρο Μπάλμπι επισκέφτηκε την περιοχή το 1580 και αναφέρει το Ντουμπάι ως σημείο αλιείας μαργαριταριών. Εγγραφές του οικισμού υπάρχουν όμως μόνο μετά το 1799.

Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο κλάδος Αλ Αμπού Φαλάσα της φυλής Μπάνι Γιας ίδρυσε το Ντουμπάι, το οποίο και παρέμεινε εξαρτημένο από το γειτονικό Άμπου Ντάμπι μέχρι το 1833. Στις 8 Ιανουαρίου του 1820, ο σείχης του Ντουμπάι και άλλοι εμίρηδες της περιοχής υπέγραψαν τη "Γενική Θαλάσσια Ειρηνευτική Συμφωνία" με τη Βρετανική κυβέρνηση, ενώ το 1833 η δυναστεία των Αλ Μακτούμ, απόγονοι του οίκου Φαλάσα, αποχώρησαν από το Άμπου Ντάμπι και κατέλαβαν το Ντουμπάι χωρίς αντίσταση.

Το Ντουμπάι βρέθηκε κάτω από Βρετανική προστασία με την «Αποκλειστική Συμφωνία» του 1892, με την οποία η Βρετανία εγγυήθηκε την προστασία του Ντουμπάι από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Τον αιώνα αυτό, δύο σημαντικές καταστροφές καταγράφονται στην πόλη, με πρώτη την επιδημία ιλαράς του 1841 που προκάλεσε τη μετανάστευση του πληθυσμού ανατολικά στην περιοχή Ντέιρα, και τη δεύτερη το 1894, με την σχεδόν ολική καταστροφή της Ντέιρα από φωτιά. Ωστόσο, η γεωγραφική θέση της πόλης συνέχισε να αποτελεί πόλο έλξης για εμπόρους από όλη την περιοχή, ενώ ο εμίρης του Ντουμπάι συνέβαλε σε αυτό με τη χαμηλή εμπορική φορολογία, προσελκύοντας εμπόρους από τη Σάρζα και το Μπαντάρ Λενγκέχ, μεγάλα εμπορικά κέντρα εκείνης της περιόδου.

20ος αιώνας

Η γεωγραφική γειτνίαση του Ντουμπάι με το Ιράν συνέβαλε στη σημασία της θέσης του και την εξέλιξή του σε σημαντικό εμπορικό λιμάνι για ξένους εμπόρους, αρκετοί από τους οποίους εγκαταστάθηκαν στην πόλη. Γνωστό για τις εξαγωγές μαργαριταριών, το Ντουμπάι παρέμεινε σημαντικό κέντρο αλιείας μέχρι και τη δεκαετία του 1930, όταν το εμπόριο κατέπεσε λόγω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της ακόλουθης μεγάλης οικονομικής ύφεσης. Εκείνη την περίοδο αρκετοί κάτοικοι μετανάστευσαν σε άλλες περιοχές του Περσικού κόλπου.

Από την ίδρυσή του, το Ντουμπάι βρισκόταν σε συνεχή διένεξη με το γειτονικό Άμπου Ντάμπι. Το 1947 μία μεθοριακή διαμάχη μεταξύ τους στο βόρειο τμήμα των συνόρων τους κλιμακώθηκε σε ένοπλη σύρραξη. Η επέμβαση των Βρετανών και η δημιουργία μίας ζώνης τελικά οδήγησε στην παύση των εχθροπραξιών. Οι συνοριακές διαφορές ανάμεσα στα εμιράτα συνεχίστηκαν και μετά την ίδρυση των ΗΑΕ, ενώ μόνο το 1979 επιτεύχθηκε επίσημος συμβιβασμός που οριοθέτησε και το τέλος των αψιμαχιών.

Τη δεκαετία του 1950, το Ντουμπάι γνώρισε την εξάπλωση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεφώνου και την κατασκευή ενός αεροδρομίου, όταν οι Βρετανοί μετέφεραν εκεί την έδρα της περιφερειακής διοίκησης από τη γειτονική Σάρζα. Το 1966 η πόλη ενώθηκε νομισματικά με το ανεξάρτητο Κατάρ, με το νόμισμα Ριγιάλ, μετά την υποτίμηση της ρουπίας του Περσικού κόλπου. Τον ίδιο χρόνο ανακαλύφθηκε πετρέλαιο και η πόλη χορήγησε άδειες παραχώρησης σε διεθνείς εταιρείες, με μαζική εισροή ξένων εργατών, κυρίως από την Ινδία και το Πακιστάν. Ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε κατά 300% από το 1968 ως το 1975.

Στις 2 Δεκεμβρίου 1971, το Ντουμπάι μαζί με το Άμπου Ντάμπι και πέντε ακόμα εμιράτα, ίδρυσαν τα ΗΑΕ, με την αποχώρηση των Βρετανών από την περιοχή. Το 1973 έγινε και η νομισματική ένωση με το Ντίρχαμ των ΗΑΕ, ενώ όλη τη δεκαετία η ανάπτυξη συνεχίστηκε με τα έσοδα από το πετρέλαιο και το εμπόριο. Επίσης, η πόλη δέχθηκε και ένα κύμα προσφύγων από τον Λίβανο. Το λιμάνι Τζεμπέλ Αλί κατασκευάστηκε το 1979 και η ζώνη ελεύθερου εμπορίου Γιαφζά ιδρύθηκε το 1985 δίνοντας σε ξένες εταιρείες απεριόριστα κεφάλαια εξαγωγών και εργατικού δυναμικού.

Αεροδρόμιο

To Διεθνές Αεροδρόμιο του Ντουμπάι είναι ένα σημαντικό διεθνές αεροδρόμιο που βρίσκεται στο Ντουμπάι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και είναι το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στον κόσμο με διεθνείς επιβατικές μεταφορές. Είναι επίσης το 3ο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στον κόσμο από την επιβατική κίνηση, το 6ο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο του φορτίου στον κόσμο, και το πιο πολυσύχναστο για μεγαλύτερο αεροσκάφος επιβατών στον κόσμο, το Airbus A380.

Το αεροδρόμιο διαθέτει πάρα πολλά καταστήματα όλων των ειδών, εστιατόρια και καφέ και είναι ένα από τα πολυτελέστερα, μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα αεροδρόμια του κόσμου.

Βιβλιογραφία

• Syed Ali. Dubai: Gilded Cage (Yale University Press; 2010) 240 pages. Focuses on the Arab emirate's treatment of foreign workers.
• Heiko Schmid: Economy of Fascination: Dubai and Las Vegas as Themed Urban Landscapes, Berlin, Stuttgart 2009, ISBN 978-3-443-37014-5
• John M. Smith: Dubai The Maktoum Story, Norderstedt 2007, ISBN 978-3-8334-4660-3