پایان‌شناسی
پایان‌شناسی یا مطالعه حکمت غایی یا غایت‌شناسی (به انگلیسی: Teleology, Finality)[۱] توضیح یا دلیلی برای کارکرد هرچیزی با توجه به پایان، هدف یا غایتش است.[۲] هدفی که توسط عمل انسان ایجاد شده‌است، مثلاً هدف چنگال، بیرونی یا دارای مبدأ خارجی(Extrinsic) نامیده می‌شود.[۳] پایان‌شناسی طبیعی، که در فلسفه کلاسیک رایج بود اما امروزه بحث‌برانگیز است،[۴] معتقد است که موجودیت‌های طبیعی، صرف‌نظر از دیدگاه یا استفاده انسان‌ها، دارای اهداف ذاتی هستند. مثلاً ارسطو ادعا کرد که هدف غایی میوهٔ بلوط تبدیل شدن به یک درخت بلوط بالغ و کامل است.[۵]
منابع
[ویرایش]- ↑ شیرازی، سعید (۲۰۱۷). ۹۹ نکته. ایالات متحده: ketab corp. صص. ۴۶۲. شابک ۹۷۸-۱-۵۹۵۸۴-۶۴۵-۷.
- ↑ Júnior, Paulo Pereira Martins; Vasconcelos, Vitor Vieira (2011-12-09). "A teleologia e a aleatoriedade no estudo das ciências da natureza: sistemas, ontologia e evolução" [Teleology and randomness in the study of the natural sciences: systems, ontology and evolution]. Revista Internacional Interdisciplinar INTERthesis (به پرتغالی). 8 (2): 316–334. doi:10.5007/1807-1384.2011v8n2p316. ISSN 1807-1384.
- ↑ "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Teleology". www.newadvent.org. Retrieved 2018-06-19.
- ↑ Allen, Colin (2003). "Teleological Notions in Biology". Stanford Encyclopedia of Philosophy.]
- ↑ ارسطو متافیزیک 1050a9–17