Kamala Harris
Kamala Devi Harris,[a] nada en Oakland, California,[1] o 20 de outubro de 1964,[1] é unha avogada e política norteamericana, que se converteu na 49ª vicepresidenta dos Estados Unidos, exercendo dende o 20 de xaneiro de 2021, baixo a presidencia do demócrata Joe Biden. Como tal, foi a primeira muller que chegou á vicepresidencia dos Estados Unidos o que a converte, tamén, na funcionaria de maior rango na historia dos Estados Unidos. Tamén foi a primeira muller afroamericana en ser elixida fiscal de distrito na historia de California, a primeira muller en ser fiscal xeral de California, a primeira senadora asiático-americana e a primeira vicepresidenta asiático-americana e afroamericana [1]
Nas eleccións presidencias de 2024, presentouse como candidata contra a candidatura polo Partido Republicano do ex-presidente Donald Trump.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Primeiros anos e formación
[editar | editar a fonte]Filla da investigadora contra o cancro Shyamala Gopalan, unha támil da India que se establecera nos Estados Unidos en 1960 para doutorarse en endocrinoloxía na UC Berkeley[2] e do economista Donald J. Harris, profesor en Stanford que emigrara en 1961 de Xamaica[3][4][5]. Kamala medrou en Berkeley coa súa irmá máis nova, Maya Harris[6][7], quen tamén se adicou á política e á defensa dos dereitos sociais,[8] nunha zona coñecida como "the flatlands"[9] cunha proporción significativa de afroamericanos[10] e ao principiar preescolar, seguindo a política pioneira que se efectuaba en Berkeley para asegurar o equilibrio racial nos diferentes centros de ensino, ía en autobús á escola nunha veciñanza próspera no norte da localidade[9] que só dous anos antes tiña un 95% de estudantes brancos e, por contraste, en 1969 tiña un 40% de afroamericanos[10].
Durante a súa infancia tanto acudía á igrexa baptista como ao templo hinduísta e visitaba periodicamente á súa familia materna en Madrás[11] e como resultado adquiriu un certo coñecemento pasivo do támil[12]. Ao se divorciaren seus pais cando tiña sete anos quedou a vivir coa súa nai e realizaba visitas nas fins de semana ao seu pai que vivía en Palo Alto; desa época a propia Kamala comentou que os veciños non deixaban os seus fillos xogar con ela por ser negra[11].
Cando Kamala tiña doce anos, a súa nai aceptou un traballo de investigadora en Montreal, no Hospital Xeral Xudeu e como profesora na Universidade McGill[5][13]. Harris rematou primaria nunha escola francófona[14] e logo realizou a secundaria nun instituto anglófono de Westmount. en Quebec,[5] no que se graduou en 1981[15].
En 1986 gradouse en económicas e ciencias políticas na Universidade Howard de Washington DC, unha universidade onde tradicionalmente predominaba o estudantado afroamericano,[16] para despois seguir estudos na escola de dereito Hastings da Universidade de California en San Francisco[5][16] na que se graduou como doutora en xurisprudencia en 1989[17] e, en xuño de 1990, admitírona no colexio de avogados (State Bar) de California[18].
Primeiros anos de carreira profesional (1990-1998)
[editar | editar a fonte]En 1990 contratárona como asistenta do fiscal do distrito do condado de Alameda[19] en California onde foi descrita como "unha fiscal capaz en en ascenso"[20], aínda que en 1994 solicitou unha licenza para integrar o California Unemployment Insurance Appeals Board[21] e tras seis meses, foi de novo designada para formar parte da California Medical Assistance Commission, por nomeamento do presidente da Asemblea de California, Willie Brown, con quen mantiña unha relación[20][22].
En febreiro de 1998, o fiscal do distrito de San Francisco, Terence Hallinan, nomeouna xefa da división de delincuencia habitual[23] ao cargo doutros cinco asistentes da fiscalía. No ano 2000, opúxose publicamente á Proposición 21 que se ía votar en referendo en California e que lles outorgaba ós fiscais a posibilidade de xulgaren menores a partir dos 14 anos en tribunais superiores no canto de en tribunais de menores o que levou a confrontacións con outros membros da fiscalía e á renuncia ao seu posto[24] para comezar en agosto de 2000 a traballar para a avogacía da cidade de San Francisco como encargada da división de veciñanza e servizos comunitarios[25].
Fiscal de distrito en San Francisco
[editar | editar a fonte]En 2003 presentouse ás eleccións á fiscalía do distrito de San Francisco contra o incumbente Hallinan, que procuraba a reelección co trasfondo do escándalo coñecido como Fajitagate, relacionado con alegacións de obstrución á xustiza nunha investigación sobre un asalto[26] por parte da xefa de policía da cidade de San Francisco que levou á súa renuncia pero Hallinan non foi capaz de probar evidencias de conspiración e tivo que retirar os cargos un mes máis tarde[27]. Harris e Hallinan estaban próximos ideoloxicamente, os dous eran afiliados ao Partido Demócrata, e a campaña centrouse na competencia de Hallinan como fiscal e mais en cuestións de carácter persoal. Harris acusouno de lograr baixos índices de condena nos processos criminais, un 52% fronte á media estatal do 83%[28]e Hallinan criticou o que consideraba falta de ética de Harris pola súa proximidade con Brown[21]. Hallinan recibiu máis votos na primeira volta pero na segunda venceu Kamala por 56,5% a 43,5%[29]e xurou como fiscal de distrito o 4 de xaneiro de 2004, a primeira afroamericana na historia de California[30].
Durante a campaña anunciara que non ía buscar en caso ningún a pena de morte e só ía solicitar a aplicación da lei denominada three-strikes, que leva aparellada a cadena perpetua por cometer un terceiro delito grave, só nos casos de crimes violentos[31] e así, cando en abril de 2004 mataron un axente da Policía de San Francisco, Isaac Espinoza, en acto de servizo, Kamala ratificou a súa postura de non solicitar a pena de morte o que lle desagradou á policía da cidade[32]. Durante o funeral do policía, na Catedral de Santa María, a senadora e exalcaldesa de San Francisco, Dianne Feinstein, dende o púlpito exhortou a Harris, sentada na primeira fila, a que asegurara a pena de morte, o que provocou unha ovación de pé duns 2.000 policías uniformados presentes. Porén, Harris mantivo a súa posición en contra e o asasino do Oficial Espinoza foi declarado culpable e condenado a cadea perpetua.[33] As relacións co Departamento de Policía deterioráronse aínda máis, ao ano seguinte, ao trasladar ao antigo subfiscal Paul Cummins, con boas relacións co departamento de policía, dunha unidade criminal formada por oitenta fiscais á unidade máis pequena de delincuentes habituais[34].
Como fiscal, Harris iniciou un programa pioneiro para o que recrutou á activista dos dereitos humanos Lateefah Simona para dirixir unha división de reinserción que puxo en marcha o programa Back on Track dirixido a delincuentes de entre 18 e 30 anos, e en especial a traficantes de droga polo miúdo, que cometeran un primeiro delito sen violencia, sen envolvemento de armas e sempre e cando non pertencesen a bandas e que a cambio da súa declaración de culpabilidade lograban un aprazamento da súa entrada en prisión coa condición de acudir regularmente diante o xuíz por un período de 12 a 18 meses, facer horas para a comunidade, facer tests de drogas, obter un diploma de ensino secundario ou equivalente ou manter un emprego estable. Ao completalo borrábanse os rexistros policiais dos integrantes do programa[35]. Acolléronse ao programa, ao longo de seis anos, máis de 200 convictos, cunha taxa de reincidencia moi baixa, menos do 10% fronte ao 53% de traficantes de drogas que en California volvían a prisión aos dous anos de saír. O programa logrou o recoñecemento do departamento de xustiza dos Estados Unidos como modelo e, en 2009, o gobernador de California, Arnold Schwarzenegger promulgou a "Lei de Reinserción Back On Track", unha lei estatal que promovía que outros condados levasen a cabo programas cun modelo semellante á iniciativa de Harris[36][37] e a Asociación Nacional de fiscais de distritos adoptouno como modelo que seguiron as fiscalías de distrito de Baltimore, Filadelfia e Atlanta para os seus propios programas[38][39][40]. O programa provocara unha certa polémica porque, inicialmente, incluía inmigrantes ilegais, entre os que un deles, Alexander Izaguirre, foi arrestado posteriormente por asalto[41]. Máis tarde, recoñeceu que permitir a persoas non elixibles para traballar nos Estados Unidos fora un erro,[41] e modificou o programa para prohibir acoller a quen non puidese traballar legalmente nos Estados Unidos.[42] Presentouse á reelección en 2007 sen candidatura ningunha en contra[43].
En 2009 publicou o libro Smart on Crime: A Career Prosecutor's Plan to Make Us Safer no que aborda a xustiza criminal dende unha perspectiva económica[44], discute unha serie de "mitos" arredor do sistema de xustiza criminal norteamericano e presenta propostas para reducir e previr o crime [44]. Tras chegar á fiscalía creou unha unidade especializada nos crimes de odio, centrada na discriminación contra os nenos e adolescentes LGBT nas escolas. Por mor da conmoción que causou en 2006 o asasinato dunha rapaza transxénero de 16 anos e o uso polos seus asasinos da defensa de pánico gai para evitaren unha condena de asasinato en segundo grao, Harris convocou canda a nai da asasinada unha conferencia á que acudiron 200 fiscais e oficiais de policía de todos os Estados Unidos para discutir estratexias que puidesen confrontar ese tipo de defensas legais[45][46]. Harris tamén declarou o seu apoio ao matrimonio entre persoas do mesmo sexo e opúxose ás proposicións 22 (2000) e 8 de California (2008), que pretendían impedilo[47]. Foi membro do consello da Asociación de Fiscais de Distrito de California e vicepresidenta da Asociación Nacional de Fiscais de Distrito[48].
Crimes violentos, encarceramentos e absentismo escolar
[editar | editar a fonte]Durante o seu mandato, a taxa xeral de condena por crimes aumentou dun 52% en 2003 ao 67% en 2006, a maior nunha década; a taxa chegou ao 85% en casos de homicidio e as condenas a traficantes de drogas pasaron dun 56% en 2003 ao 74% en 2006[49][50], ademais, Harris tamén pechou moitos casos por medio de delacións [51]. Ao asumir o cargo, procurou a resolución dos asasinatos sen resolver da anterior administración, e dos 73 homicidios nesa situación, un total de 32 acabaron en acordos por delitos menos graves, como homicidio neglixente, ou outros crimes, como agresión ou roubo e a retirada das acusacións por homicidio[52]. Así e todo, os índices de encarceramento de San Francisco estaban entre os máis baixos de California, aproximadamente o 4% das detencións acababan en prisión en San Francisco, en comparación co 12,8% do condado de Alameda, 14,4% no condado de Sacramento, 21% nos condados de San Mateo e Santa Clara, 26,6% no condado de Fresno, 38,7% no condado dos Ánxeles e o 41% no de San Diego[53] porén, segundo a policía, as sentenzas benévolas dos xuíces de San Francisco tamén contribuían a ese índice tan baixo[53].
En 2004 uniuse á campaña para combater o absentismo escolar de toda a rapazada en risco de exclusión[54] e en 2006 declarou que o absentismo escolar crónico era un asunto de seguridade pública, salientando que a maioría dos internos penitenciarios e as vítimas de homicidio deixaran os estudos ou eran absentistas habituais e anunciou que ía perseguir os pais dos fillos que habitualmente corresen a escola enfrontándose penas podían chegar a multas de 2500$ e un ano de prisión[55] e en 2008 mandou comparecer a seis pais que tiñan fillos que faltaran a clase sen causa xustificada cando menos 50 días; por primeira volta que en San Francisco se denunciaba a adultos por absentismo escolar. Foi unha medida controvertida pero en abril de 2009 o absentismo escolar crónico reducírase na educación primaria un 23% en relación a 2008 e un 47% a 2006[56]. A oficina de Harris foi perseguiu sete pais en tres anos, sen ir ningún a prisión.[56]
Fiscal xeral de California (2011-2017)
[editar | editar a fonte]Elección de 2010
[editar | editar a fonte]O 12 de novembro de 2008, Harris anunciou a súa candidatura a fiscal xeral de California[57], contou co apoio das dúas senadoras federais californianas Dianne Feinstein e Barbara Boxer, así como o de Nancy Pelosi, a presidenta da Cámara de Representantes dos Estados Unidos de América[58]. Nas primarias demócratas impúxose co 33,6% dos votos, moi por diante dos seus principais rivais o deputado na Asemblea de California Alberto Torrico e o exdirector de privacidade de Facebook[59]
Durante a campaña, Harris prometeu non defender xudicialmente a Proposición 8, crear unha nova estratexia para reducir os índices de reincidencia e o ateigamento nas prisións, protexer o medio ambiente e os dereitos civís e, malia non apoiar a pena de morte, seguir o que a lei establece como casos que han ser punidos coa pena capital[60]. O seu principal contrincante foi o republicano Steve Cooley, fiscal do distrito dos Ánxeles, considerado un moderado[61] que procuraba distanciarse da campaña da republicana Meg Whitman a gobernadora. Kamala gañou por unha marxe moi estreita, co 46,1% fronte ao 45,3% de Cooley[62] e xurou o seu cargo o 3 de xaneiro de 2011[63].
Primeiro mandato
[editar | editar a fonte]Dereitos dos propietarios de vivendas
[editar | editar a fonte]Ao comezar o seu mandato, California aínda estaba so os efectos da crise das hipotecas subprime, Harris participou en 2012 das discusións, co obxectivo de obter mellores termos para o estado, da Resolución Hipotecaria Nacional contra cinco grandes bancos: Ally Financial, Wells Fargo, Bank of America, Citibank e Chase. Inicialmente, retirouse das negociacións por considerar que a oferta dos bancos para California era insuficiente, pero finalmente chegouse a un acordo ao aumentaren os bancos a condonación da débeda os propietarios do estado a 18,4 mil millóns de dólares e outros 2 mil millóns en asistencia financeira aos propietarios californianos [64][65].
Logo propuxo que California aprobase un paquete lexislativo, integrado por seis leis, para a defensa dos dereitos dos propietarios de vivenda [66] que contou coa aprobación do presidente da Asemblea de California, John Pérez e o presidente pro tempore do Senado Estatal de California, Darrell Steinberg [67] e que tras a súa aprobación lexislativa entrou en vigor o 1 de xaneiro de 2013. Entre outras medidas proibiu as prácticas de seguimento dual, cando a entidade financeira realiza á vez un proceso de mediación e unha execución hipotecaria, a sinatura automática, e forneceu aos proprietarios un único punto de contacto na súa institución que lle emprestara os cartos. Tamén lle deu ao fiscal xeral de California máis poderes para investigar e procesar fraudes financeiras e para establecer xurados especiais para emitir veredictos de crimes en varios condados.
Prisións e reformas penais
[editar | editar a fonte]Tras declarar en 2011 o Tribunal Supremo dos Estados Unidos no caso Brown vs. Plata que as prisións de California estaban tan saturadas que causaban castigos crueis e inusitados, Harris opúxose á supervisión do tribunal federal [68] e este condenou a California, por non aplicar na súa totalidade a orde do tribunal, a implementar novos programas de liberdade condicional. Os avogados de Harris recorreron en setembro de 2014 a decisión so o argumento que liberar antes eses detidos implicaría que as prisións perderían unha importante man de obra[69][70][71]. Ao facerse eco a prensa desa postura, Harris pronunciouse en contra, e afirmou que descoñecía esa medida[72]. En California dende a década de 1940 os presidiarios teñen a opción de recibir formación de xeito voluntario do departamento forestal e de protección de incendios a cambio de reducións nas sentenzas e outras vantaxes penitenciarias; os que se cualifican como bombeiros reciben 2 dólares ao día e outro dólar máis cando están a loitar contra dos lumes[73].
Non tomou postura ningunha nas iniciativas populares de reforma penal que se votaron con éxito en 2012 (Proposición 36) e 2014 (Proposición 47) co argumento que sería inadecuado ao preparar a súa oficina as cédulas de votación. John Van de Kamp, antigo fiscal xeral, discordou publicamente dese razoamento[68].
Caso Larsen
[editar | editar a fonte]En agosto de 2012, Los Angeles Times pediu nun editorial a saída de Daniel Larsen da prisión[74] xa que o condenaran en 1999 a 28 anos por portar unha arma de xeito non visible pero un xuíz federal declarouno en 2009 inocente e ordenou a súa posta en liberdade. As probas a favor de Larsen incluían un antigo xefe de policía e o dono do coitelo; ademais o avogado que o defendera, que non fora quen de chamar unha única testemuña, foi destituído[75]. Non obstante, Larsen permaneceu na cadea xa que a oficina de Harris se opuxo á súa liberación, alegando que se realizara fóra de prazo o pedido de pedido de habeas corpus. O California Innocence Project, que asumira o caso de Larsen, afirmou que era un tecnicismo burocrático. Finalmente, en marzo de 2013 liberárono so fianza, unha decisión que Harris recorreu por motivos técnicos[75] En setembro de 2013 un tribunal de apelacións federal confirmou a sentenza que lle daba a liberdade[76].
Delitos financeiros
[editar | editar a fonte]Harris procesou numerosos delitos financeiros, en especial empréstitos abusivos.[77] En 2011 creou a Forza de Protección contra a Fraude Hipotecaria, coa misión de eliminar as fraudes nas execucións hipotecarias, así e todo recibiu críticas por presentar menos casos de execución hipotecaria que outros estados de menor poboación[78].
En 2013, malia un informe do Departamento de xustiza indicar evidencias de mala conduta xeneralizada no banco OneWest de Steven Mnuchin[79] a oficina de Harris non autorizou un procedemento de demanda civil, segundo Harris esa decisión baseouse nos feitos e evidencias, como calquera outro caso[80].
Caso Norsworthy
[editar | editar a fonte]En febreiro de 2014, Michelle-Lael Norsworthy, unha reclusa transxénero da Prisión Estatal Mule Creek, presentou unha demanda federal so a base da incapacidade do departamento de administración penintenciario e de rehabilitación de California para lle fornecer cirurxía de reasignación sexual, que alegou necesaria[81]. En abril de 2015, un xuíz federal ordenou que o estado lle fornecese a Norsworthy a cirurxía, declarando que o centro directivo da prisión fora deliberadamente indeferente á súa seria necesidade médica[82]. Harris recorreu contra da decisión co argumento que Norsworthy xa recibía tratamento médico e que súa situación non era seria[83][84] e en agosto de 2015 mentres se esperaba a resolución do caso Norsworthy saíu en liberdade condicional[85].
Eleccións de 2014
[editar | editar a fonte]Harris anunciou súa intención de se presentar á reelección en febreiro de 2014[86] aínda que xa levaba dende 2013 a recadar fondos para a campaña[87] Contou co apoio de xornais como The Sacramento Bee, Los Angeles Daily News e Los Angeles Times[88][89][90] Na primeira votación, primarias apartidistas, que se realizou en xuño de 2014 recibiu o 53,17% dos votos válidos[91] mais, de acordo coa lexislación estatal, houbo unha segunda votación nas eleccións xerais de novembro e Harris incrementou a súa vantaxe, ao chegar ao 57,49% fronte ao republicano Ronald Gold[92][93]
Segundo mandato
[editar | editar a fonte]Condutas reprobables en fiscalías de distrito
[editar | editar a fonte]En 2015, defendeu as condenas que determinados fiscais de distritos lograran por medio de confesións falsas en transcricións de interrogatorios e perxurios[68]. Un xuíz federal rexeitou as condenas e pouco despois un xuíz estatal ordenou a Harris que asumise un proceso criminal logo que o fiscal do distrito de Orange afirmase que empregara ilegalmente informantes da prisión e probas ocultas. Así e todo, Harris recusou, recorreu a orde de defendeu o fiscal de Orange[68]. Kamala tamén recorreu a recusación dunha imputación ao se descubir que un fiscal do condado de Kern cometera perxurio ao presentar unha confesión falsificada como proba xudicialm e afirmou que o perxurio do fiscal non fora suciente para demostrar mala conduta[94][95].
Protección medioambiental
[editar | editar a fonte]En maio de 2015 produciuse unha fuga de petróleo dun oleoduto que depositou máis de 4000 toneladas de petróleo na costa de Santa Bárbara, Harris visitou o litoral e dirixiu os recursos e fiscais da fiscalía xeral para investigar posibles violacións criminais[96]. As investigacións levaron a imputarlle a Plains All American Pipeline 46 infraccións penais relacionadas coa vertedura e a inculpar a un dos seus empregados de tres delitos[97]. En 2019 un xurado de Santa Barbara emitiu un veredicto polo que atopaba a Plains culpable de non manter propiamente o oleoduto e outros oitos delitos menores condenándoa a pagar tres millóns de dólares en multas e sancións[98]
Entre 2015 e 2016, Harris chegou a diversos acordos multimillonarios con empresas petroleiras Chevron, BP, ARCO, Phillips 66 e ConocoPhillips para resolver denuncias por non supervisar axeitadamente os materiais perigosos nos depósitos subterráneos que se usan para almacenar gasolina para a venda polo miúdo a centos de gasolineiras de California[99][100]. No verán de 2016 Volkswagen concordou en pagar 14.7 mil millóns de dólares para resolver as demandas pola utilización dun software para alterar os resultados dos controis de emisións contaminantes nos seus vehículos de motor diésel e como resultado non superaran os límites estatais e federais de óxidos de nitróxeno, cando emitían ata corenta veces máis do sinalado nas inspeccións[101]. Harris e a presidenta da California Air Resources Board, Mary D. Nichols, anunciaron que California recibiría 1,2 mil millóns de dólares[101].
Caso Backpage
[editar | editar a fonte]En outubro de 2016, Harris anunciou o encarceramento do conselleiro delegado de Backpage, Carl Ferrer, acusado de proxenetismo de menores, lenocinio e conspiración para cometer un delito. A orde de prisión alegaba que o 99% dos ingresos de Backpage eran atribuídos directamente con anuncios relacionados coa prostitución, e moitos deles incluían vítimas de tráfico sexual, moitas menores[102] En decembro de 2016, un tribunal rexeitou todas as acusacións mais Harris presentou novas acusacións contra Ferrer e os expropietarios da Backpage, Mike Lacey e Jim Larkin, por proxenetismo e lavado de diñeiro[103] En xaneiro de 2017, Backpage anunciou que eliminaba a sección para adultos de todas as súas páxinas web nos Estados Unidos, e alegou que levaban moitos anos baixo tácticas de asedio e presións ilícitas[104][105]. Tras deixar Harris a fiscalía xeral continuaron as investigacións, e en abril de 2018 axencias federais confiscaron Backpage e sitios web afiliados[106]. Posteriormente, Ferrer declarouse culpable de conspiración e lavado de diñeiro e a compañía de tráfico de persoas[107].
Senadora federal
[editar | editar a fonte]Elección de 2016
[editar | editar a fonte]Logo de 24 anos como senadora por California as California, Barbara Boxer comunicou a súa intención de se retirar do Senado ao remate do seu mandato en 2016. Harris foi a primeira candidata en declarar a súa intención de se presentar para lograr o seu escano e anunciou que a súa campaña ía comezar o 13 de xaneiro de 2015[108], poucos días despois de xurar o seu segundo mandato como fiscal xeral. Considerada a principal candidata dende o comezo da campaña, liderando as enquisas sobre os potenciais competidores cunha vantaxe considerable[109] e en febreiro de 2016 o Partido Demócrata de California votou por ampla maioría na súa convención darlle o seu apoio[110] e o mesmo fixo tres meses despois o gobernador, Jerry Brown[111]. Segundo as leis de California, nas elecccións primarias para o Congreso e o Senado dos Estados Unidos todos os candidatos aparecen na mesma papeleta, e aqueles dous candidatos, sen importar de que partido sexan nin a porcentaxe de voto que reciban, que logren máis sufraxios pasan á elección xeral. Xa que logo, tras gañar as primarias o 7 de xuño co 37,9% dos votos ía ter como rival nas xerais outra demócrata, a congresista Loretta Sánchez que quedara segunda co 17,9% dos votos. O 19 de xullo recibiu o apoio do presidente Barack Obama e mais do vicepresidente Joe Biden[112]. O 8 de novembro Kamala impúxose a Sanchez ao lograr o 61,6% dos votos e a vitoria en 54 dos 58 condados do estado[113]. Despois de coñecer os resultados prometeu protexer os inmigrantes das políticas do presidente electo Donald Trump e anunciou a súa intención de seguir como fiscal xeral ata finais de 2016[19][114][115].
Mandato
[editar | editar a fonte]Xurou como senadora o 3 de xaneiro de 2017, despois de deixar a fiscalía xeral de California nas mans do seu substituto, Xavier Becerra, designado polo gobernador Brown[116][117]. Converteuse na primeira senadora federal de orixe india e afroamericana e a segunda senadora afroamericana[118][119][120][121]. Ao primeiro pasou a integrar os comités de orzamento, seguridade interior e asuntos gobernamentais e mais de intelixencia e a partir de xaneiro de 2018 tras a súa designación polo líder demócrata Chuck Schumer pasou tamén ao comité xudicial canda Cory Booker, os primeiros afroamericanos.[122][123][124]
Deu o seu primeiro discurso no plenario do Senado o 16 de febreiro de 2017 nunha intervención na que pasou doce minutos criticando as políticas inmigratorias de Trump, e en especial a Orde executiva 13769, que describira como prohibición aos musulmáns[125], e que lle deu protagonismo [126].
Harris votou contra 12 dos 15 designados por Trump para integrar o seu gabinete, e apoiou só a David Shulkin (secretario de Asuntos dos Veteranos), Elaine Chao (secretaria de Transportes) e James Mattis (secretario de Defensa)[127] e dos dous designados polo presidente para o Tribunal Supremo, opúxose tanto a Neil Gorsuch en 2017 como a Brett Kavanaugh en 2018, e considerou a súa confirmación como unha "negación de xustiza para superviventes de agresión sexual"[128][129][130]. En abirl de 2017 fixo a súa primeira viaxe oficial ao estranxeiro, foi ao Oriente Medio visitar destacamentos militares estacionados en Iraq, e que procedían fundamentalmente de California, e tamén se desprazou ao campo de refuxiados de Zaatari en Xordania[131].
En abril de maio de 2018 como membro do comité de xustiza interrogou ao fundador de Facebook, Mark Zuckerberg, polo mal uso dos datos dos usuarios de Facebook e a Christopher Wylie, quen destapara o escándalo, polos informes que indicaban que Cambridge Analytica se apropiara ilexitimamente dos datos de 87 millóns de usuarios do portal[132][133].
Como senadora cuestionou a política migratoria dos Estados Unidos, e criticou a secretaria de seguridade interior, Kirstjen Nielsen por favorecer os inmigrantes noruegueses sobre outros e descoñecer, tal como afirmara, se ese país era predominantemente branco[134]. Amosouse tamén contra da política de separación de familias inmigrantes ilegais, e en xuño de 2018 despois de visitar un centro de detención próximo á fronteira con México en San Diego [135] foi o primeiro membro do Senado en pedir a dimisión de Nielsen[136].
Harris opúxose aos intentos dos republicanos de modificar o sistema de saúde, e alegou que revogar a Lei de protección ao paciente, popularmente coñecida como Obamacare, suporía enviar a mensaxe de sinalar a saúde como un privilexio e non un dereito civil[137] e en agosto de 2017, anunciou o seu apaoio ao proxecto lexislativo do senador Bernie Sanders de dotar ao país dun sistema de saúde universal a cargo do Estado[138]. Harris tamén se opuxo aos proxectos fiscais de Trump, e pediu a anulación da baixada de impostos concedidos as grandes fortunas[139] e en 2018 propuxo unha diminución de impostos para a maioría dos norteamericanos de clase media[140].
En maio de 2018, Harris anunciou que iría promover o proxecto de lei de legalización da marihuana, que presentara o senador Cory Booker en agosto de 2017[141] e mais tamén participou en proxectos de lei bipartidistas presentados por republicanos, como no caso da reforma de fianzas de Rand Paul[142], o da seguridade elctoral de James Lankford[143] e o de acoso laboral de Lisa Murkowski[144]. Pola contra, votou en contra dalgunhas propostas demócratas, como a emenda de Sanders para reducir os orzamentos do departamento de defensa para 2021[145].
Eleccións de 2016
[editar | editar a fonte]Campaña á presidencia dos Estados Unidos
[editar | editar a fonte]Dende o inicio do seu mandato do Senado, Harris aparecía como unha das opositoras demócratas máis consistentes ás políticas da administración Trump e unha das potenciais candidatas á presidencia polos demócratas[146]. En xaneiro publicou un libro de memorias, The Truths We Hold: An American Journey, o que se considerou, xa cando se anunciou en outubro de 2018, un sinal máis da presentación da súa candidatura[147] e nese mes tamén publicou un libro infantil, Superheroes Are Everywhere.
O 21 de xaneiro de 2019 anunciou a súa candidatura á investidura demócrata[148] e nas seguintes 24 horas igualou a marca que lograra Sanders en 2016 da mellor recadación ao día seguinte ao anuncio dunha candidatura, millón e medio de dólares[149] e no lanzamento formal da súa campaña en Oakland déronse cita máis de 20 000 persoas[150]. No primeiro debate presidencial televisado, que se realizou en xuño de 2019, logrou a atención dos medios ao opoñerse ao favorito Joe Biden, acusándoo de traballar no pasado con senadores favorables á segregación racial[151] e logo do debate subiu nas enquisas entre seis e nove puntos[152]. No segundo debate os seus contrincantes Biden e Tulsi Gabbard centráronse na súa actuación como fiscal xeral, criticando algunhas das súas accións e tras o debate baixou nas enquisas[153][154] e nos meses seguintes baixou aínda mái [155] e en decembro de 2019 apenas tiña o 3% de intención de voto[156] e o 3 de decembro anunciou a súa retirada da carreira presidencial tras alegar falta de fondos[157] e en marzo de 2020 deulle o seu apoio a Joe Biden[158].
Candidatura á vicepresidencia dos Estados Unidos
[editar | editar a fonte]O 11 de agosto de 2020, o candidato demócrata á presidencia Joe Biden comunicou que escollera a Harris como a súa candidata a vicepresidenta dos Estados Unidos[159], o que confirmou os rumores que circulaban dende había tempo[160][161] Harris converteuse na primeira afroamericana e asiática en ir na papeleta presidencial dun dos grandes partidos norteamericanos[162] o que ratificou oficialmente a Convención Nacional do Partido Demócrata o 19 de agosto de 2020.[163] Tim Walz foi o elixido como compañeiro de tándem para optar á vicepresidencia.[164]
Vicepresidencia (2021-2024)
[editar | editar a fonte]O 20 de xaneiro de 2021, ás 11:40 horas, foi investida presidenta pola xuíza Sonia Sotomayor[16], converténdose na primeira muller vicepresidenta dos Estados Unidos, mais tamén a primeira vicepresidenta afroamericana e a primeira vicepresidenta asiática-americana[16][165][166][167]. Harris foi a terceira persoa con ascendencia non europea recoñecida en chegar á presidencia ou á vicepresidencia[b].
O seu primeiro acto como vicepresidenta foi xurar tres novos senadores: Alex Padilla (o seu sucesor no Senado) e os senadores de Xeorxia, Raphael Warnock e Jon Ossoff.[168].
Presidencia do Senado
[editar | editar a fonte]Cando Harris asumiu o cargo, o Senado estaba dividido entre 50 senadores republicanos e outros 50 demócratas[169]; isto significaba que a miúdo era chamada a exercer o seu voto de calidade, como presidenta do Senado, para desempatar nalgunhas vortacións. Así, os seus dous primeiros votos de calidade emitiunos o 5 de febreiro. En febreiro e marzo, os votos de desempate de Harris foron necesarios para aprobar o paquete de estímulo da Lei do Plan de Rescate estadounidense de 2021 que propuxo Biden e que non fora apoiado por ningún republicano do Senado[170][171]. O 20 de xullo, Harris bateu o récord de Mike Pence en votos de desempate nun primeiro ano dunha vicepresidencia cando emitiu o sétimo voto de desempate nos seus primeiros seis meses[172]. Ela emitiu 13 votos de desempate durante o seu primeiro ano no cargo, o que máis votos desempate nun só ano na historia dos Estados Unidos, superando a John Adams, quen emitiu 12 en 1790[173][174]. O 5 de decembro de 2023, Harris bateu o récord de votos de calidade emitidos por unha vicepresidenta, emitindo o seu voto número 32[19], superando a John C. Calhoun, que emitira 31 votos durante os seus case oito anos de mandato[173][175].
O 19 de novembro de 2021, Harris tivo que exercer como presidenta en funcións de 10:10 a 11:35, mentres Biden se sometía a unha colonoscopia.[176] Foi a primeira muller, e a terceira persoa en xeral, en asumir os poderes e deberes da presidencia como presidenta en funcións dos Estados Unidos[177][178][179].
Xa en decembro de 2021, considerouse que Harris cumpría un papel fundamental na administración de Biden debido ao seu voto de desempate nun Senado dividido equitativamente, así como que era a presunta favorita en 2024 se Biden non buscase a reelección[180].
Inimigración
[editar | editar a fonte]O 24 de marzo de 2021, Biden encargoulle que dirixise as negociacións para abordar as causas profundas da inmigración e tratar de limitar a inmigración irregular que proviña de México e dos países do chamado "Triángulo Norte" (O Salvador, Guatemala e mais Honduras)[181][182]. Como consecuencia do proceso, Biden asinou unha orde executiva denominada Root Causes Strategy (en galego, Estratexia sobre as causas profundas)[183].
Nesa época, unha gran cantidade de medios de comunicación empregaron a expresión, referida a Harris, de "tsar fronteiriza"[184][185][186], que foi rexeitada por ela e nunca o asumiu[187][188][189]. Igualmente, os republicanos e outros críticos tamén empregaron o termo para relacionala coa crise fronteiriza entre México e os Estados Unidos, incluso en documentos oficiais como nunha resolución do Congreso en xullo de 2024, a pesar de que Harris xa non tiña autoridade nin competencia sobre a propia fronteira[190][191][192].
Harris realizou a súa primeira viaxe internacional como vicepresidenta en xuño de 2021, visitando Guatemala e México nun intento de abordar as causas profundas do aumento da migración de Centroamérica aos Estados Unidos[193]. Durante a súa visita, nunha rolda de prensa conxunta co presidente de Guatemala, Alejandro Giammattei, Harris lanzou un chamamento aos posibles migrantes: "Quero ser clara para a xente da rexión que está a pensar en facer esa perigosa viaxe á fronteira entre Estados Unidos e México: Non veñades. Non veñades"[194]. O seu traballo en Centroamérica levou á creación de:
- Grupos de traballo sobre corrupción e trata de persoas
- A Asociación para América Central[195]
- O programa de empoderamento das mulleres en Her Hands, parte da Asociación para América Central[196]
- Fondos de investimento para vivenda e empresas[197]
Vida persoal
[editar | editar a fonte]Harris coñeceu ao seu marido, o avogado Douglas Emhoff, por medio dun amigo común que organizou unha cita a cegas entre Harris e Emhoff en 2013.[198] Este era un avogado do sector do entretemento e que, durante un tempo, fora socio do bufete Venable LLP na oficina dos Ánxeles[199].
Harris casou o 22 de agosto de 2014, en Santa Bárbara, California[200][201] con Emhoff, quen ten dous fillos, Cole e Ella, dun matrimonio anterior coa produtora de cinema Kerstin Emhoff[202][203]. Emhoff é xudeu[204] e The Washington Post informou que tiña un patrimonio aproximado de 1,9 millóns de dólares (2018), mais en agosto de 2019, Forbes, estimaba que Harris e mailo seu marido tiñan un patrimonio estimado en 5,8 millóns de dólares[205].
A súa irmá é Maya Harris, analista política de MSNBC, e o seu cuñado é Tony West, conselleiro xeral de Uber e exfuncionario do Departamento de Xustiza dos Estados Unidos.
Ela identifícase coma baptista.[206]
Obras
[editar | editar a fonte]Harris ten escritos dous libros do ámbito social e político (The Truths We Hold: An American Journey[207] e Smart on Crime[208]) e un libro infantil (Superheroes Are Everywhere).[209] Tamén escribiu unha introdución para Christine Blasey Ford cando esta foi incluída dentro das 100 persoas máis influentes seleccionadas pola revista Time en 2019.[210]
Recoñecementos
[editar | editar a fonte]Harris ten recibido títulos honorarios da Universidade Howard en 2012 (doutoramento en leis) e 2017 (doutoramento en Humanidades),[211] e da Universidade do Sur de California en 2015 (doutoramento en humanidades).[212]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Harris, nun primeiro momento, foi chamada Kamala Iyer Harris polos seus pais. Ao cabo de dúas semanas presentaron unha declaración xurada pola que cambiaron o seu segundo nome por Devi.
- ↑ Os outros dous foron o presidente Barack Obama e Charles Curtis, un nativo americano e membro da Nación Kaw, que fora vicepresidente baixo Herbert Hoover de 1929 a 1933 Solender, Andrew (12 de agosto de 2020). "Here Are The ‘Firsts’ Kamala Harris Represents With VP Candidacy". forbes.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- Referencias
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Kim, Catherine; Stanton, Zack (8 de novembro de 2020). "55 Things You Need to Know About Kamala Harris". politico.com (en inglés). Consultado o 1 de novembro de 2024.
- ↑ "Obituary: Dr. Shyamala G. Harris". San Francisco Chronicle. 22 de marzo de 2009. Consultado o 11 de xuño de 2017.
- ↑ "PM Golding congratulates Kamala Harris-daughter of Jamaican – on appointment as California's First Woman Attorney General". Jamaican Information Service. 2 de decembro de 2010. Arquivado dende o orixinal o 15 de xaneiro de 2012. Consultado o 12 de agosto de 2020.
- ↑ "Stanford University – Department of Economics". web.stanford.edu. Consultado o 19 de maio de 2020.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 "Kamala Harris, Politician born". aaregistry.org (en castelán). 20 de outubro de 1964. Consultado o 1 de novembro de 2024.
- ↑ Horwitz, Sari (27 de febreiro de 2012). "Justice Dept. lawyer Tony West to take over as acting associate attorney general". The Washington Post.
- ↑ Martinez, Michael (23 de outubro de 2010). "A 'female Obama' seeks California attorney general post". CNN.
- ↑ Greenhouse, Emily (5 de novembro de 2016). "Meet Maya Harris, Hillary Clinton’s Progressive Link". newyorker.com (en inglés). Consultado o 1 de novembro de 2024.
- ↑ 9,0 9,1 Orenstein, Natalie (24 de xaneiro de 2019). "Did Kamala Harris’ Berkeley childhood shape the presidential hopeful? Long before she was a 2020 presidential contender, Kamala Harris was a resident of the Berkeley flats and a student at Thousand Oaks.". Berkeleyside.
- ↑ 10,0 10,1 Dale, Daniel. "Fact check: Kamala Harris was correct on integration in Berkeley, school district confirms". CNN.
- ↑ 11,0 11,1 Finnegan, Michael (30 de setembro de 2015). "How race helped shape the politics of Senate candidate Kamala Harris". Los Angeles Times.
- ↑ "Kamala Harris becomes first Black and Tamil woman to run on major US ticket". Tamil Guardian. 12 de agosto de 2020.
- ↑ Whiting, Sam (14 de maio de 2009). "Kamala Harris grew up idolizing lawyers". San Francisco Chronicle.
- ↑ "Why some of Kamala Harris’ biggest fans are in Canada". The Mercury News. 7 de maio de 2019.
- ↑ Dale, Daniel (29 de decembro de 2018). "U.S. Sen. Kamala Harris's classmates from her Canadian high school cheer her potential run for president". Toronto Star.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Tensley, Brandon; Wright, Jasmine (7 de novembro de 2020). "Harris bursts through another barrier, becoming the first female, first Black and first South Asian vice president-elect". cnn.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ "Kamala Harris '89 Wins Race for California Attorney General". UC Hastings News Room. 24 de novembro de 2010. Arquivado dende o orixinal o 30 de novembro de 2010. Consultado o 13 de agosto de 2020.
- ↑ "Attorney Licensee Profile, Kamala Devi Harris #146672". The State Bar of California. Consultado o 1 de agosto de 2020.
- ↑ 19,0 19,1 19,2 Redacción (21 de xullo de 2024). "Quién es Kamala Harris, la primera vicepresidenta de la historia y la favorita de Biden para sustituirlo como candidata a la presidencia de EE.UU.". bbc.com (en castelán). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ 20,0 20,1 Morain, Dan (29 de novembro de 1994). "2 More Brown Associates Get Well-Paid Posts : Government: The Speaker appoints his frequent companion and a longtime friend to state boards as his hold on his own powerful position wanes.". latimes.com (en inglés). Consultado o 1 de novembro de 2024.
- ↑ 21,0 21,1 Byrne, Peter, "Kamala's Karma: She's smart, she's experienced, and she's running for DA. But she's Willie Brown's ex-girlfriend, and her opponents are trying to crucify her for that Arquivado 13 de febreiro de 2020 en Wayback Machine.," S.F. Weekly, 24 de setembro de 2003.
- ↑ Morain, Dan (29 de novembro de 1994). "2 More Brown Associates Get Well-Paid Posts : Government: The Speaker appoints his frequent companion and a longtime friend to state boards as his hold on his own powerful position wanes.". Los Angeles Times.
- ↑ "DA Names New Head of Career Crime Unit". The San Francisco Examiner. 3 de febreiro de 1998. Arquivado dende o orixinal o 22 de abril de 2020.
- ↑ Fred, Gardener (13 de febreiro de 2019). "Kamala vs. Kayo (2003)". Anderson Valley Advertiser (Boonville, CA).
- ↑ Redacción (2010-10-20). "At a glance: Kamala Harris". latimes.com (en inglés). Consultado o 2024-11-01.
- ↑ Jeffrey Toobin (14 de xullo de 2003). "After Fajigate". The New Yorker.
- ↑ Murphy, Dean (12 de marzo de 2003). "Case Against Police Chief is Dropped in San Francisco". The New York Times.
- ↑ Bulwa, Demian (10 de decembro de 2003). "Harris defeats Hallinan after bitter campaign". San Francisco Chronicle.
- ↑ Demian Bulwa (10 de decembro de 2003). "Harris defeats Hallinan after bitter campaign". SF Gate.
- ↑ Jane Meredith Adams (4 de abril de 2004). "3 women in top jobs make San Francisco unique". Chicago Tribune. Arquivado dende o orixinal o 28 de agosto de 2018. Consultado o 15 de agosto de 2020.
- ↑ VanDerbeken, Jaxson (9 de xaneiro de 2004). "New D.A. promises to be 'smart on crime' / Harris speaks well of Hallinan, will continue some of his policies". SFGate.
- ↑ Gerru Shih (9 de decembro de 2010). "Possible Candidate for District Attorney Carries a Powerful Name: Feinstein". The New York Times.
- ↑ Bazelon, Emily (25 de maio de 2016). "Kamala Harris, a ‘Top Cop’ in the Era of Black Lives Matter". nytimes.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ Jaxon Van Derbeken (13 de abril de 2005). "San Francisco / D.A. demotes head criminal prosecutor / 33-year veteran reassigned to job overseeing 2 people". SF Gate.
- ↑ Fraley, Malaika (26 de outubro de 2009). "Book 'em, Kamala-S.F. District Attorney Harris adds author to list of credits". East Bay Times. Walnut Creek, California: Bay Area News Group.
- ↑ Begin, Brent (14 de outubro de 2009). "District Attorney program is now statewide example". San Francisco Examiner.
- ↑ Harris, Kamala (25 maio de 2011 [18 de marzo de 2010]). "Finding the Path Back on Track". huffpost.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ Knezevich, Alison (14 de maio de 2015). "Mosby: New program gives nonviolent offenders a second chance". The Baltimore Sun.
- ↑ "Preventing Future Crime and Preserving Judicial Resources Through Non-Traditional Prosecution" (PDF). Philadelphia District Attorney's Office. setembro de 2016.
- ↑ "Jail to jobs, Mayor Bottoms announces new reentry program". CBS. 11 de abril de 2018. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 17 de agosto de 2020.
- ↑ 41,0 41,1 Finnegan, Michael (22 de xuño de 2009). "San Francisco D.A.'s program trained illegal immigrants for jobs they couldn’t legally hold". latimes.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ Willon, Phil (6 de xullo de 2016). "8 things to know about Senate candidate Kamala Harris’ career gold stars and demerits". Los Angeles Times (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ Demian Bulwa (16 de agosto de 2007). "No one is running against S.F. district attorney in fall election". SF Gate.
- ↑ 44,0 44,1 Kimberly Marteau Emerson (18 de marzo de 2010). "San Francisco D.A. Kamala Harris Talks To Kimberly Marteau About Her New Book Smart On Crime". HuffPost.
- ↑ Carly Sitrin (16 de xuño de 2017). "5 things Sen. Kamala Harris has done besides be interrupted". Vox.
- ↑ John Riley (13 de outubro de 2017). "U.S. Senator Kamala Harris to speak at HRC National Dinner". Metro Weekly.
- ↑ Linda Kay Dixon (20 de setembro de 2017). "Spotlight On: Kamala Harris". Odyssey.
- ↑ "Kamla Harris wins Dem nomination for California AG". Zee News. 9 de xuño de 2010.
- ↑ Thomas D. Elias (12 de xuño de 2017). "Kamala Harris for president? Why wait?". Napa Valley Register.
- ↑ Christine Bronstein (21 de setembro de 2010). "What Every Woman Needs to Know About the Office of State Attorney General". HuffPost.
- ↑ Peter Jamison (5 de maio de 2010). "A Lack of Conviction". SF Weekly. Arquivado dende o orixinal o 12 de agosto de 2020. Consultado o 18 de agosto de 2020.
- ↑ Jaxon Van Derbeken (20 de marzo de 2006). "Trials and tribulations of Kamala Harris, D.A. / 2 years into term, prosecutor, police have their differences". San Francisco Chronicle. Archived from the original on 18 de xaneiro de 2012. Consultado o 18 de agosto de 2020.
- ↑ 53,0 53,1 Jaxon Van Derbeken (14 de xaneiro de 2007). "San Francisco chief calls justice system too lenient". Police One. Arquivado dende o orixinal o 23 de xuño de 2018. Consultado o 19 de agosto de 2020.
- ↑ Heather Knight (19 de outubro de 2004). "Drive to keep kids in school / City opens campaign to cut truancy by thousands of students". San Francisco Chronicle.
- ↑ Knight, Heather (14 de setembro de 2006). "City trying to get worst truants to school. Help for students, criminal prosecution part of crackdown". San Francisco Chronicle.
- ↑ 56,0 56,1 "Fighting truancy yields big dividends". San Francisco Chronicle. 14 de xuño de 2009.
- ↑ Carla Marinucci (12 de novembro de 2008). "D.A. Harris plans run for attorney general". SF Gate.
- ↑ Ben Smith (24 de decembro de 2010). "Kamala Harris: Democrats' anti-Palin". Politico.
- ↑ "Statement of Vote June 8, 2010, Direct Primary Election" (PDF). California Secretary of State. 22 de xuño de 2010. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 31 de xullo de 2019.
- ↑ Marisa Lagos (25 de novembro de 2010). "Kamala Harris wins: 1st female attorney general". SF Gate.
- ↑ Jack Leonard e Seema Mehta (25 de novembro de 2010). "Steve Cooley concedes race for attorney general to Kamala Harris". Los Angeles Times.
- ↑ "Statement of Vote November 2, 2010, General Election" (PDF). California Secretary of State Elections Division.
- ↑ "Election 2010: California". The New York Times. 2 de novembro de 2010.
- ↑ Lazo, Alejandro (12 de maio de 2012). "Mortgage deal cash is divvied". Los Angeles Times. Arquivado dende o orixinal o 8 de xuño de 2020.
- ↑ Willon, Phil (16 de outubro de 2016). "$25-billion foreclosure settlement was a victory for Kamala Harris in California, but it wasn't perfect". Los Angeles Times. Arquivado dende o orixinal o 12 de xullo de 2020.
- ↑ Tim Reid (29 de febreiro de 2012). "Homeowner Bill Of Rights Proposed By California AG Kamala Harris". HuffPost.
- ↑ "Attorney General Kamala D. Harris Joins Legislative Leaders to Unveil California Homeowner Bill of Rights". State of California Department of Justice. 29 de febreiro de 2012.
- ↑ 68,0 68,1 68,2 68,3 Bazelon, Emily (25 de maio de 2016). "Kamala Harris, a 'Top Cop' in the era of Black Lives Matter". The New York Times Magazine. Arquivado dende o orixinal o 1 de marzo de 2020.
- ↑ Paige St. John (14 de novembro de 2014). "Federal judges order California to expand prison releases". Los Angeles Times.
- ↑ Karen Tamis (25 de maio de 2011). "Supreme Court orders California to reduce prison population". Vera.
- ↑ Sharon Bernstein (11 de xullo de 2013). "California asks high court to stay order to reduce prison crowding". Reuters.
- ↑ Tolan, Casey (1 de agosto de 2019). "Democratic debate: Fact-checking the attacks on Kamala Harris' criminal justice record". Mercury News. Arquivado dende o orixinal o 15 de agosto de 2020.
- ↑ Singh, Lakshmi (18 de novembro de 2018). "Serving Time And Fighting California Wildfires". NPR. Arquivado dende o orixinal o 18 de agosto de 2020.
- ↑ "Daniel Larsen: Innocent, but still in prison". Los Angeles Times. 24 de agosto de 2012.
- ↑ 75,0 75,1 David Knowles (19 de marzo de 2013). "Judge frees California man who served 13 years in prison for ‘three strikes’ conviction overturned in 2009". Daily News.
- ↑ "Daniel Larsen". The National Registry of Exonerations. 27 de xaneiro de 2014.
- ↑ "S.F. attorney Kamala Harris enters attorney general race". Lodi News-Sentinel. 13 de novembro de 2008.
- ↑ Darwin BondGraham (29 de maio de 2014). "The Strike Force That Never Struck". East Bay Express.
- ↑ David Dayen (3 de xaneiro de 2017). "Treasury Nominee Steve Mnuchin's Bank Accused of "Widespread Misconduct". The Intercept.
- ↑ Sylvan Lane (4 de xaneiro de 2017). "Dem defends decision not to charge Trump Treasury pick over foreclosures". The Hill.
- ↑ "NORSWORTHY v. BEARD". Leagle. 18 de novembro de 2014.
- ↑ Bob Egelko (10 de febreiro de 2017). "Parolee has sex-reassignment surgery after years of battling state". SF Gate.
- ↑ Paige St. John (21 de maio de 2015). "Inmate who won order for sex reassignment surgery recommended for parole". Los Angeles Times.
- ↑ Chris Johnson (10 de abril de 2015). "Harris appeals order granting gender reassignment to trans inmate". Washington Blade.
- ↑ Jay Barmann (21 de marzo de 2016). "Former Trans Inmate Michelle-Lael Norsworthy Speaks Out About Her New Transition, To Civilian Life". SFist. Arquivado dende o orixinal o 05 de novembro de 2017. Consultado o 22 de agosto de 2020.
- ↑ "California Attorney General Kamala Harris Announcing Re-Election Bid". CBS Sacramento. 11 de febreiro de 2014.
- ↑ Deepak Chitnis (14 de febreiro de 2014). "As Kamala Harris announces bid for re-election, GOP scratching their heads for a candidate to face her". The American Bazaar.
- ↑ "Endorsement: Attorney General Kamala Harris, all but unchallenged, deserves a second term". The Sacramento Bee. 25 de agosto de 2014.
- ↑ "Re-elect Kamala Harris as attorney general — but demand more: Endorsement". Los Angeles Daily News. 3 de outubro de 2014.
- ↑ "For attorney general, Kamala Harris". Los Angeles Times. 23 de setembro de 2014. Arquivado dende o orixinal o 06 de outubro de 2012. Consultado o 22 de agosto de 2020.
- ↑ "Statement of Vote June 3, 2014, Statewide Direct Primary Election" (PDF). California Secretary of State. 4 de agosto de 2014. Archived from the original on 04 de agosto de 2014. Consultado o 22 de agosto de 2020.
- ↑ "Statement of Vote November 4, 2014, General Election" (PDF). California Secretary of State. 2014.
- ↑ Mollie Reilly (5 de novembro de 2014). "Kamala Harris Re-Elected As California Attorney General". HuffPost. Arquivado dende o orixinal o 20 de decembro de 2018. Consultado o 22 de agosto de 2020.
- ↑ "People v. Velasco-Palacios CA5, F068833". Court Listener. 24 de febreiro de 2015.
- ↑ "California Prosecutor Falsifies Transcript of Confession". The Observer. 4 de marzo de 2015.
- ↑ White, Randol; Bell, Jordan; Osborn, Lisa (4 de xuño de 2015). "State Attorney General investigates whether oil spill was result of criminal activity". KCBXfm. Arquivado dende o orixinal o 10 de novembro de 2018.
- ↑ Smith, Doug; Mejia, Brittny (17 de maio de 2016). "Pipeline company indicted in 2015 Santa Barbara County oil spill". Los Angeles Times. Arquivado dende o orixinal o 10 de novembro de 2018.
- ↑ Gorman, Steve; McWilliams, Garry. "Plains All American Pipeline convicted in 2015 California oil spill". Reuters. Arquivado dende o orixinal o 8 de xuño de 2020. Consultado o 11 de maio de 2020.
- ↑ Veklerov, Kimberley (17 de novembro de 2016). "BP, Arco to pay $14 million in suit over gas tanks in California". San Francisco Chronicle. Arquivado dende o orixinal o 8 de xuño de 2020.
- ↑ Siciliano, Stephen (10 de maio de 2015). "ConocoPhillips, Phillips 66 to Spend $11.5 Million in California Tank Settlement". Bloomberg Law. Arquivado dende o orixinal o 8 de xuño de 2020.
- ↑ 101,0 101,1 Egelko, Bob (September 1, 2016). "Judge approves Volkswagen-state settlement over diesel cheating". San Francisco Chronicle. Arquivado dende o orixinal o 8 de xuño de 2020. Consultado o 28 de abril de 2020.
- ↑ "Attorney General Kamala D. Harris Announces Criminal Charges Against Senior Corporate Officers of Backpage.com for Profiting from Prostitution and Arrest of Carl Ferrer, CEO". State of California Department of Justice. 6 de outubro de 2016.
- ↑ "California v. Ferrer" (PDF). 23 de decembro de 2014. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 25 de agosto de 2020. Consultado o 24 de agosto de 2020.
- ↑ Derek Hawkins (10 de xaneiro de 2017). "Backpage.com shuts down adult services ads after relentless pressure from authorities". The Washington Post.
- ↑ Mike Masnick (11 de xaneiro de 2017). "Backpage Kills Adult Ads On The Same Day Supreme Court Backed Its Legal Protections, Due To Grandstanding Senators". Techdirt.
- ↑ Don Thompson (12 de abril de 2018). "Backpage.com CEO pleads guilty to California money charges". Business Insider. Arquivado dende o orixinal o 25 de abril de 2018. Consultado o 24 de agosto de 2020.
- ↑ "Backpage CEO Pleads Guilty, Will Testify Against Others". CBS SF Bay Area. 13 de abril de 2018.
- ↑ Mehta, Seema (13 de xaneiro de 2015). "Kamala Harris launches U.S. Senate bid, begins raising money". Los Angeles Times. Arquivado dende o orixinal o 13 de xaneiro de 2015.
- ↑ Parti, Tarini (23 de xaneiro de 2015). "Internal poll puts Harris well ahead in California Senate race". Politico. Arquivado dende o orixinal o 2 de agosto de 2020.
- ↑ Cadelago, Christopher (27 de febreiro de 2016). "Kamala Harris receives California Democratic Party endorsement". The Sacramento Bee. Arquivado dende o orixinal o 15 de febreiro de 2019.
- ↑ Willon, Phil (23 de maio de 2016). "California Gov. Jerry Brown backs Kamala Harris for U.S. Senate". Arquivado dende o orixinal o 5 de abril de 2019.
- ↑ Willon, Phil (19 de xullo de 2016). "Obama, Biden endorse Kamala Harris for U.S. Senate". Los Angeles Times. Arquivado dende o orixinal o 19 de xullo de 2016.
- ↑ "Live California election results". Los Angeles Times. 9 de novembro de 2016. Arquivado dende o orixinal o 9 de novembro de 2016.
- ↑ Willon, Phil (10 de novembro de 2016). "Newly elected Kamala Harris vows to defy Trump on immigration". Los Angeles Times. Arquivado dende o orixinal o 3 de agosto de 2020.
- ↑ Willon, Phil (1 decembro de 2016). "Essential Politics November archives". Los Angeles Times. ISSN 0458-3035. Arquivado dende o orixinal o 17 de decembro de 2016.
- ↑ Phil Willon (1 de decembro de 2016). "Essential Politics November archives". Los Angeles Times.
- ↑ "Gov. Jerry Brown taps US Congressman Xavier Becerra as next state attorney general". ABC7 Los Angeles. 1 de decembro de 2016.
- ↑ "Governadora LGBT, ex-militar amputada e refugiada somali: as mulheres vitoriosas nas urnas nos EUA". BBC. 11 de novembro de 2016.
- ↑ Manpreet K Singh (9 de novembro 2016). "Kamala Harris: the first female Indian-American to be elected Senator". SBS.
- ↑ Donna Owens (9 de novembro de 2016). "Meet Kamala Harris, the Second Black Woman Elected to the U.S. Senate". NBC News.
- ↑ "African American Senators". United States Senate.
- ↑ Carolyn Lochhead (20 de decembro de 2016). "Harris gets key committee assignments in Senate". SF Gate.
- ↑ "Schumer Announces Updated Senate Democratic Committee Memberships for the 115Th Congress, 2nd Session". Senate Democrats. 9 de xaneiro de 2018.
- ↑ Lopez, Julyssa. "Kamala Harris and Cory Booker Become First Black Members of the Senate Judiciary Committee This Century". Glamour (en inglés). Consultado o 2021-05-10.
- ↑ Brooke Seipel (27 de xaneiro de 2017). "Kamala Harris: 'Make no mistake — this is a Muslim ban'". The Hill.
- ↑ Phil Matier e Andy Ross (19 de febreiro de 2017). "Taking on Trump puts Kamala Harris in spotlight". San Francisco Chronicle.
- ↑ "Tracking Congress In The Age Of Trump". FiveThirtyEight. Decembro de 2018.
- ↑ "Senate Vote 111 - Confirms Neil Gorsuch as Supreme Court Justice". Pro Publica. 7 de abril de 2017.
- ↑ Emily Knapp, Brent Griffiths e Jon McClure (6 de outubro de 2018). "Kavanaugh confirmed: Here’s how senators voted". Politico.
- ↑ Justin Wise (8 de outubro de 2018). "Kamala Harris: Kavanaugh's confirmation a 'denial of justice' for sexual assault survivors". The Hill.
- ↑ "Sen. Kamala Harris visits troops, refugee camp in Middle East". ABC News. 18 de abril de 2017.
- ↑ Devin Coldewey (10 de abril de 2018). Techcrunch, ed. "Sen. Harris puts Zuckerberg between a rock and a hard place for not disclosing data misuse". Arquivado dende o orixinal o 26 de agosto de 2020. Consultado o 26 de agosto de 2020.
- ↑ Lapowsky, Issie (16 de maio de 2018). "Senators Grill Cambridge Analytica Whistleblower Christopher Wylie". Wired. ISSN 1059-1028.
- ↑ "Trump’s Homeland Security Chief Not Sure if Norway is Mostly White". Huffpost. 16 de xaneiro de 2018.
- ↑ Sloss, Jason (22 de xuño de 2018). "'Utter despair': Sen. Harris visits migrant mothers separated from children in San Diego". Fox 5 San Diego. Arquivado dende o orixinal o 10 de novembro de 2018.
- ↑ Byrne, Trapper (18 de xuño de 2018). "Kamala Harris says DHS chief should resign over immigrant family separations". Advocate. Arquivado dende o orixinal o 8 de xuño de 2020.
- ↑ Bartholomew D Sullivan (14 de marzo de 2017). "Sen. Kamala Harris: ACA repeal involves 'moral values'". Desert Sun. Consultado o 10 de maio de 2021.
- ↑ David Weigel (30 de agosto de 2017). "Sen. Kamala Harris backs Bernie Sanders's single-payer bill". The Washington Post.
- ↑ Jeff Stein (15 de novembro de 2018). "Almost all of Sen. Harris's $2.8 trillion tax plan would help middle and working class, study finds". The Washington Post.
- ↑ Rachel Ventresca (18 de outubro de 2018). "Harris proposes tax breaks bill for middle-class Americans". CNN.
- ↑ Eric Sandy (10 de maio de 2018). "U.S. Sen. Kamala Harris (D-CA) Signs on as Cosponsor of Marijuana Justice Act". Cannabis Business Times.
- ↑ "Rand Paul and Kamala Harris Team Up to Reform Bail Practices". NBC News. Arquivado dende o orixinal o 23 de marzo de 2019.
- ↑ "Lawmakers gather behind election security bill – at last". Politico. Arquivado dende o orixinal o 26 de marzo de 2019. Consultado o 27 de abril de 2019.
- ↑ "Two Women Senators Will Introduce A New Bill About Workplace Harassment". BuzzFeedNews. Arquivado dende o orixinal o 21 de abril de 2019. Consultado o 27 de abril de 2019.
- ↑ "We Can No Longer Afford the Military-Industrial Complex". The Nation. 22 de xullo de 2020. Arquivado dende o orixinal o 18 de agosto de 2020.
- ↑ Beckett, Lois. "Kamala Harris: young, black, female – and the Democrats' best bet for 2020?". The Guardian. Consultado o 10 de xullo de 2018.
- ↑ Bradner, Eric. "Kamala Harris signs book deal amid 2020 speculation". Consultado o 12 de outubro de 2018.
- ↑ Reston, Maeve (21 de xaneiro de 2019). "Kamala Harris to run for president in 2020". CNN.
- ↑ Clark Mindock (23 de xaneiro de 2019). "Kamala Harris presidential campaign attracts more donors in day one than Bernie Sanders’ first 24 hours in 2016". The Independent.
- ↑ Beckett, Lois (27 de xaneiro de 2019). "Kamala Harris kicks off 2020 campaign with hometown Oakland rally". The Guardian.
- ↑ "Débat démocrate : Kamala Harris et la nouvelle génération bousculent Joe Biden". France 24. 28 de xuño de 2019.
- ↑ Agiesta, Jennifer (1 de xullo de 2019). "CNN Poll: Harris and Warren rise and Biden slides after first Democratic debates". CNN.
- ↑ Tolan, Casey (1 de agosto de 2019). "Democratic debate: Fact-checking the attacks on Kamala Harris' criminal justice record". San Jose Mercury News.
- ↑ Silver, Nate (7 de agosto de 2019). "Polls Since The Second Debate Show Kamala Harris Slipping". FiveThirtyEight.
- ↑ Bacon Jr., Perry (8 de outubro de 2019). "What Happened To The Kamala Harris Campaign?". FiveThirtyEight.
- ↑ "Symbole du "rêve américain", la sénatrice Kamala Harris abandonne la primaire démocrate". Site-LeVif-FR. 4 de decembro de 2019.
- ↑ Harris, Kamala. "I am suspending my campaign today". Medium. Consultado o 4 de decembro de 2019.
- ↑ Wootson Jr., Cleve R. (9 de marzo de 2020). "Sen. Kamala D. Harris endorses Joe Biden for president". The Washington Post.
- ↑ "Biden escolle como candidata á vicepresidencia a senadora afroamericana Kamala Harris". crtvg. 11 de agosto de 2020.
- ↑ Nilo Tabrizy, Ainara Tiefenthäler e Natalie Reneau (11 de agosto de 2020). "Kamala Harris Is Biden’s V.P. Pick. Here’s What to Know About Her.". The New York Times.
- ↑ Chris Cillizza (9 de agosto de 2020). "The *final* Joe Biden VP rankings". CNN.
- ↑ Dana Bash (11 de agosto de 2020). "Bash on Biden's VP pick: It is a moment in history to remember". CNN.
- ↑ "Kamala Harris aceita nomeação histórica e apela à união contra o 'caos'". Poder360. 20 de agosto de 2020.
- ↑ "Kamala Harris escolhe Tim Walz para ser vice-presidente de chapa democrata nas eleições presidenciais dos EUA" (en portugués). 2024-08-06. Consultado o 2024-08-06.
- ↑ "Kamala Harris". whitehouse.gov (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Menasce Horowitz, Juliana; Budiman, Abby (18 de agosto de 2020). "Key findings about multiracial identity in the U.S. as Harris becomes vice presidential nominee". pewresearch.org (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ McEvoy, Jemima (8 de novembro de 2020). "Kamala Harris Makes History As First Female, Black, Asian American Vice President". forbes.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Hayes, Christal (20 de xaneiro de 2021). "Democrats officially take control of Senate after Harris swears in Ossoff, Warnock and Padilla". usatoday.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Pramuk, Jacob (20 de xaneiro de 2021 [actualizado o 21 de xaneiro de 2021]). "Democrats take Senate majority, sealing control of the White House and Congress". cnbc.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Segers, Grace (5 de febreiro de 2021). "Senate passes $1.9 trillion COVID relief resolution after all-night "vote-a-rama"". cbsnews.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Singh, Maanvi; Greve, Joan E; Belam, Martin (5 de marzo de 2021). "Kamala Harris breaks Senate tie to begin Covid relief package debate – as it happened". theguardian.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Cohn, Alicia (31 de decembro de 2017). "Pence became ultimate tie-breaker in 2017". thehill.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ 173,0 173,1 "Votes to Break Ties in the Senate". senate.gov (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ "OCCASIONS WHEN VICE PRESIDENTS HAVE VOTED TO BREAK TIE VOTES IN THE SENATE" (PDF). senate.gov. Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Lebowitz, Megan; Thorp V, Frank; Santaliz, Kate (5 de decembro de 2023). "Vice President Harris breaks record for casting the most tiebreaking votes". nbcnews.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Miller, Zeke (20 de novembro de 2021). "Checkup finds Biden ‘vigorous'; Harris briefly in power". apnews.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Sullivan, Kate (19 de novembro de 2021). "For 85 minutes, Kamala Harris became the first woman with presidential power". cnn.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Feinberg, Andrew (19 de novembro de 2021). "‘First woman president’: Kamala Harris makes history when she briefly assumes powers of presidency during Biden procedure". independent.co.uk (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Pengelly, Martin (19 de novembro de 2021). "Kamala Harris takes on presidential role – briefly – as Biden has colonoscopy". theguardian.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Dorman, John L. (4 de decembro de 2021). "Kamala Harris' staff turnover driven by burnout and apprehension to being labeled a 'Harris person': Axios". businessinsider.com (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2024.
- ↑ Egan, Lauren; Gutierrez, Gabe; Gregorian, Dareh (24 de marzo de 2021). "Biden tasks Harris with 'stemming the migration' on southern border". nbcnews.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Perry, Tim; O'Keefe, Ed; Montoya-Galvez, Camilo (24 de marzo de 2021). "Harris to lead administration's efforts to stem migration at border". cbsnews.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ "FACT SHEET: Strategy to Address the Root Causes of Migration in Central America". whitehouse.gov/ (en inglés). 2 de febreiro de 2021. Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Lavandera, Ed (25 de xuño de 2021). "TRANSCRIPTS". cnn.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Chen, Shawna (14 de abril de 2021). "Harris to visit Mexico and Guatemala to address "root causes" of border crossings". axios.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Redacción (24 de marzo de 2021). "Biden tasks Harris with tackling migrant influx on US-Mexico border". bbc.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Bergengruen, Vera (23 de xullo de 2024). "Kamala Harris Was Never Biden’s ‘Border Czar.’ Here’s What She Really Did". time.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Paz, Christian (18 de xullo de 2024). "Kamala Harris and the border: The myth and the facts". vox.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Keith, Tamara (25 de xuño de 2021). "Harris Visits The Southern Border After Trying To Keep The Focus Away From It". npr.org (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Kight, Stef W. (24 de xullo de 2024). "Harris border confusion haunts her new campaign". axios.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Ramirez Uribe, Maria (22 de xullo de 2024). "President Joe Biden appointed "Kamala Harris to be his border czar to deal with illegal immigration … Harris was put in charge of stopping illegal immigration."". politifact.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Dale, Daniel (25 de xullo de 2024). "Fact check: Trump made at least 10 false claims about Kamala Harris in a single rally speech". cnn.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Egan, Lauren (7 de xuño de 2021). "Harris takes her first steps onto world stage, into migration policy spotlight". nbcnews.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Rodriguez, Sabrina (6 de xullo de 2021). "Harris’ blunt message in Guatemala: ‘Do not come’ to U.S.". politico.com (en castelán). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ "Partnership For Central America". centampartnership.org (en inglés). 9 de outubro de 2024. Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ "About In Her Hands". centampartnership.org (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Rothkopf, David (17 de decembro de 2021). "Kamala’s Conundrum: She’s Doing a Great Job But Her Story’s Not Getting Out". thedailybeast.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ Wright, Jasmine; Stracqualursi, Veronica (15 de xaneiro de 2021). "Harris and Emhoff recall first date: ‘It felt like we had known each other forever’". cnn.com (en inglés). Consultado o 5 de novembro de 2024.
- ↑ "Douglas C. Emhoff". Venable LLP (en inglés). 6 de xullo de 2017. Archived from the original on 06 de xullo de 2017. Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ Siders, David (25 de agosto de 2014). "Kamala Harris grew up idolizing lawyers". The Sacramento Bee (en inglés). Archived from the original on 03 de xullo de 2019. Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ Garchik, Leah (7 de abril de 2014). "California Attorney General Kamala Harris engaged". sfgate.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ AP (26 de agosto de 2014). "California Attorney General Kamala Harris marries fellow lawyer". mercurynews.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ Harris, Kamala (10 de maio de 2019). "Sen. Kamala Harris On Being 'Momala'". elle.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ AP (9 de xuño de 2019). "Kamala Harris’ Jewish husband takes on growing public role in 2020 race". The Times of Israel (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ Tindera, Michela (23 de agosto de 2019). "Here’s How Much 2020 Presidential Candidate Kamala Harris Is Worth". forbes.com (en inglés). Consultado o Here’s How Much 2020 Presidential Candidate Kamala Harris Is Worth.
- ↑ IANS (12 de xaneiro de 2019). "First Hindu in US Congress, Tulsi Gabbard, to run for President". gulfnews.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ Farris, Mike (2019). "The Truths We Hold: An American Journey". nyjournalofbooks.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ "Smart on Crime". thriftbooks.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ "Superheroes Are Everywhere". thriftbooks.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ "CHRISTINE BLASEY FORD". time.com (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ "Recipients of Honorary Degrees and Other University Honors (by year)". howard.edu (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 27 de abril de 2019. Consultado o 29 de agosto de 2020.
- ↑ "Speakers, Honorary Degree Recipients: 2000 to present". usc.edu (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 21 de setembro de 2020. Consultado o 29 de agosto de 2020.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]| Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Kamala Harris |
Outros artigos
[editar | editar a fonte]| Control de autoridades |
|
|---|
- Nados en 1964
- Nados en Oakland
- Senadores dos Estados Unidos de América
- Alumnos da Universidade Howard
- Alumnos da Escola de Dereito Hastings da Universidade de California
- Fiscais dos Estados Unidos de América
- Vicepresidentes dos Estados Unidos de América
- Políticos do Partido Demócrata dos Estados Unidos de América