Kabo Verda
| Kabo Verda | ||
| República de Cabo Verde | ||
| Standardo di Kabo Verda | Blazono di Kabo Verda | |
| Nacionala himno: | ||
| Cântico da Liberdade | ||
Urbi:
| ||
| Chefurbo: | Praia | |
| Precipua urbo: | Praia | |
Lingui:
| ||
| Oficala lingui: | Portugalana | |
| Tipo: | Republiko | |
| · Prezidisto: | Pedro Verona Rodrigues Pires | |
| · Chefa ministro: | José Maria Neves | |
Surfaco: (172ma maxim granda)
| ||
| · Totala: | 4 033 km² | |
| · Aquo: | neglijebla % | |
Plusa informi:
| ||
| Valuto: | Escudo di Kabo Verda | |
| Veho-latero: | dextre | |
| ISO: | CV
| |
CPV
| ||
132
| ||
| Reto-domeno: | .cv | |
| Precipua religio: | kristanismo, 95,1% | |
Kabo Verda esas lando en Afrika formata da arkipelago kun dek precipua insuli, e 5 mikra altra. Ol jacas 500 km de senegalana marbordo, en Oceano Atlantiko. Insuli nomizita Cabo Verde, quo signifikas 'verda kabo', en portugalana linguo.
Bazala fakti pri Kabo Verda.
Historio
Til portugalani deskovris l'insuli dum la 15ma yarcento, Kabo Verda esis ne-habitita arkipelago. Segun Portugalana historio, Genovana (Italiana) navigisto Antonio da Noli deskovris l'insuli por Portugal ye 1456. Ye 1462 Portugalani establisis su en l'insulo di Santiago e komencis koloniigar ed utiligar l'arkipelago kom bazo por komerco di sklavi kun la Nova Mondo[1]. Kelkafoye pirati atakis Portugalana urbeti en l'insulo. Francis Drake spoliis Ribeira Grande ye 1585[1]. Ye 1712 pos un atako di Franciani, Ribeira Grande perdis relativa importo por Praia, qua divenis la chefurbo dil arkipelago[1].
Kun deklino di la komerco di sklavi, la prospero dil arkipelago desaparis. Tamen, lua geografiala situeso eskartita mi-Atlantiko transformis Kabo Verda en ideala loko por ri-provizar navi. Pro lua ecelanta portuo, Mindelo (en l'insulo di São Vicente) divenis importanta komercala centro dum la 19ma yarcento.
Ye 1951 Portugal chanjis la stando di Kabo Verda de kolonio vers ultramarala provinco en atempto por cesar lokala nacionalismo. Ye 1956 Amílcar Cabral fondis l'"Afrikana Partiso por Nedependeso di Guinea e Kabo Verda" (en [[Portugalana linguo|Portugalana: Partido Africano pela Independência da Guiné e Cabo Verde - PAIGC. Amílcar movis la bazo dil partiso vers Conakry en Guinea e komencis militarala rebeliono kontre portugalani ye 1961. Il esis mortigita ye 20 di januaro 1973 ma la movado kontinuis. Finale, Kabo Verda divenis nedependanta ye 5 di julio 1975.
Pos stato-stroko en Guinea Bisau ye 1980, Kabo Verda ruptis diplomacala relati ed abandonis l'ideo di uniono kun ta lando. "Afrikana Partiso por Nedependeso di Kabo Verda" - PAICV - esis formita. Ol guvernis lando kom singla partiso til 1990.
Politiko
Kabo Verda esas parlamentala republiko. Populo elektas la prezidisto por 5-yara periodo. Nune esas Pedro Verona Rodrigues Pires. La chefa ministro esas elektita da parlamento, anke por 5-yara periodo. Nune esas José Maria Neves.
La Parlamento (Assembléia Nacional) havas 1 chambro e 72 membri. Lua konstituco esis adoptita ye 1980 e sufris revizi ye 1992, 1995 e 1999.
Geografio
Lando jacas aproxime 604 km westo di Afrika. Ol havas 10 precipua insuli, ma nur 9 havas habitanti. Sao Tiago, kun 992 km² esas la maxim granda.
La klimato esas plu dolca kam intern Afrikana kontinento pro l'influo di oceano. La pluvoza sezono iras de agosto til oktobro. Lua klimato esas konsiderita mi-dezerto. L'insuli plu proxima de Afrikana kontinento sufras influi di sika venti de Sahara.
Ica esas le insuli di Kabo Verda:
- São Tiago (ibe jacas Praia)
- Maio
- Fogo
- Brava
- Boa Vista
- Sal
- São Nicolau
- Santa Luzia (ne havas populo)
- São Vicente (ibe jacas l' urbo Mindelo)
- Santo Antão
Klimato
| "Meteorologiala diagramo di Kabo Verda" | |||
|---|---|---|---|
| Monato | temperaturo | pluvuro mm | |
| januaro | 75 °F | 24 °C | 5,3mm |
| februaro | 75 °F | 24 °C | 3,8mm |
| marto | 77 °F | 25 °C | 1,3mm |
| aprilo | 77 °F | 25 °C | 0,0mm |
| mayo | 78 °F | 25 °C | 0,0mm |
| junio | 79 °F | 26 °C | 0,0mm |
| julio | 81 °F | 27 °C | 0,8mm |
| agosto | 84 °F | 29 °C | 14,1mm |
| septembro | 85 °F | 29 °C | 33,6mm |
| oktobro | 83 °F | 29 °C | 6,5mm |
| novembro | 81 °F | 27 °C | 2,5mm |
| decembro | 77 °F | 25 °C | 1,6mm |
Ekonomio
| Precipua artiklo: Ekonomio di Kabo Verda |
Kabo Verda havas poka naturala rekursi, ed indijo di aquo. Nur 4 de 10 insuli povas sustenar agrokultivo e 90% de alimenti konsumata en lando originas de exterlando. La precipua minerala rekursi esas salo, pozolano e kalkopetro.
Dum lua historio, la populo di Kabo Verda sufris kun famino, kom ye 1968 kande agrokultivala producajo diminutis preske 90% e granda parto di boviari mortis[2]. Sikesi e famino rezultis en multa morti e stimulis populo a ekmigrar.
Demografio
Granda parto di lua populo (cirkum 70%) esas mestica di Portugalani kun Afrikani. Cirkum 95% esas kristana, 85% katoliki. On existas granda komunesi di Kabo Verdani en altra landi, specale Usa, Portugal, Angola e Senegal.
La maxim granda urbo esas lua chef-urbo, Praia. Altra importanta urbi esas Mindelo e São Vicente.
Kulturo
Kaboverdana kulturala e sociala modeli esas simila a rurala Portugal ed Afrika. Futbalo e religiala aktivesi esas la tipala formi di sociala interakto ed amuzo[3]. Personi konservas anciena kustumo di irar a placi por rinkontrar lia amiki[3].
L'oficala linguo esas Portugalana, ma granda parto di populo parolas Kreolo.
Referi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Background Note: Cape Verde state.gov
- ↑ Enciclopédia Delta Universal, Vol. 3. Editora Delta, Rio de Janeiro, Brasil. Pag. 1557-1558
- ↑ 3,0 3,1 Peace Corps Welcomes you
Extera ligili
- Guverno di Kabo Verda en Portugalana.
| Nedependanta stati en Afrika |
| Aljeria | Angola | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Centrafrika | Chad | Demokratial Republiko Kongo | Djibuti | Egiptia | Equatorala Guinea | Eritrea | Eswatini | Etiopia | Gabon | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea Bisau | Ivora Rivo | Kabo Verda | Kamerun | Kenia | Komori | Kongo | Lesotho | Liberia | Libia | Madagaskar | Malawi | Mali | Maroko | Maurico | Mauritania | Mozambik | Namibia | Nigeria | Nijer | Ruanda | San-Tome e Principe | Senegal | Sierra Leone | Seycheli | Somalia | Sudafrika | Sudan | Sud-Sudan | Tanzania | Tunizia | Togo | Uganda | Zambia | Zimbabwe |
| Nesuverena teritorii |
| Ceuta | Kanarii | Madeira | Melilla | Ocidental Sahara | Mayotte | Reunion | Sokotra |
| Nedependo ne agnoskata |
| Somalilando | Puntlando |