ფიფა

ფეხბურთის ასოციაციათა საერთაშორისო ფედერაცია
დევიზი	For the Game. For the World.
შეიქმნა	21 მაისი, 1904
ტიპი	სპორტული
შტაბ-ბინა	ციურიხი, შვეიცარია
ემსახურება რეგიონს	საერთაშორისო
წევრები	208 ეროვნული ასოციაცია
ენა	ინგლისური, ფრანგული, გერმანული, ესპანური
პრეზიდენტი	ჯანი ინფანტინო
მთავარი ვიცე-პრეზიდენტი	ისა ჰაიატუ
ვიცე-პრეზიდენტები	ანგელ მარია ვილარი ; დავიდ ჩუნგი ; სალმან ბინ იბრაჰიმ ალ-ხალიფა ; დავიდ გილი ; ალეხანდრო დომინგეზი ; სუნილ გულატი
ქვეყანა	შვეიცარია
თავმჯდომარე	ჯანი ინფანტინო
კავშირები	Association of Summer Olympic International Federations და International Football Association Board
	ფიფა რუკა
	https://FIFA.com

ფეხბურთის ასოციაციათა საერთაშორისო ფედერაცია, შემოკლებით ფიფა (აკრონიმი ფრანგ. Fédération Internationale de Football Association) — ფეხბურთის საერთაშორისო მმართველი ორგანო. ორგანიზაციის შტაბ-ბინა მდებარეობს შვეიცარიის ქალაქ ციურიხში. ორგანიზაციის ამჟამინდელი პრეზიდენტია ჯანი ინფანტინო.

ისტორია

ფიფა დაარსდა 1904 წლის 21 მაისს პარიზში. ორგანიზაციის დამფუძნებელი წევრები იყვნენ ბელგია, დანია, საფრანგეთი, ნიდერლანდები, ესპანეთი, შვედეთი და შვეიცარია. იმავე დღეს, ტელეგრაფის საშუალებით, წევრობის სურვილი გამოთქვა გერმანიამ^[2].

ფიფა-ს პირველი პრეზიდენტი გახდა ფრანგი რობერ გერენი, რომელიც 1906 წელს ინგლისელმა დანიელ ბარლი ვულფოლმა შეცვალა. პირველი შეჯიბრი, რომელიც ჩატარდა ფიფა-ს ორგანიზებით, იყო ფეხბურთი 1908 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე.

მალე ფიფა-ში გაწევრება დაიწყეს არაევროპულმა ქვეყნებმაც: სამხრეთ აფრიკამ 1908 წელს, არგენტინამ და ჩილემ 1912 წელს, კანადამ და აშშ-მა 1913 წელს.

პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ, ორგანიზაციის აქტიურობამ იკლო, ვინაიდან ფეხბურთელთა უმეტესობა ფრონტის ხაზზე აღმოჩნდა. საფრთხის ქვეშ დადგა ორგანიზაციის არსებობის საკითხი. 1918 წელს გარდაიცვალა დანიელ ბარლი ვულფოლი; ფიფა-ს მესვეურობა გენერალურ მდივან კარლ ანტონ ვილჰელმ ჰირშმანს გადაეცა. ფიფა-მ არსებობა განაგრძო, თუმცა ორგანიზაციას გაეთიშა ინგლისის ფეხბურთის ასოციაცია, იმ მიზეზით, რომ არ სურდა იმ ქვეყნების გუნდებთან თამაში, რომელთანაც ისინი ომში იყვნენ ჩაბმული^[3]. მოგვიანებით, 1946 წელს, ინგლისი ხელახლა გაწევრიანდა ფიფა-ში.^[4]

ოლიმპიური ფეხბურთი წარმატებით სარგებლობდა, ამიტომ ორგანიზაციამ გადაწყვიტა საკუთუთარი საერთაშორისო ჩემპიონატი ჩაეტარებინა. 1928 წლის 28 მაისს, ამსტერდამში, ფიფა-ს კონგრესმა მიიღო ოფიციალური გადაწყვეტილება მსოფლიო ჩემპიონატის ჩატარების შესახებ. ჩემპიონატის პირველი გათამაშება, 1930 წელს, ურუგვაიში ჩატარდა^[5].