საფრანგეთის პირველი იმპერია
| საფრანგეთის პირველი იმპერია Empire Français იმპერია | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| |||||||||
| დედაქალაქი | პარიზი | ||||||||
| ენა | ფრანგული | ||||||||
| რელიგია | კათოლიციზმი, ლუთერანიზმი, კალვინიზმი, იუდაიზმი | ||||||||
| ფულის ერთეული | ფრანგული ფრანკი | ||||||||
| ფართობი | 2 100 000 კმ² | ||||||||
| მოსახლეობა | 44 მლნ. | ||||||||
| მმართველობის ფორმა | იმპერია | ||||||||
| დინასტია | ბონაპარტიდები | ||||||||
| იმპერატორი | |||||||||
| - 1804–1814/1815 | ნაპოლეონ I | ||||||||
| - 1815 | ნაპოლეონ II | ||||||||
| ისტორია | |||||||||
| - XII წლის კონსტიტუცია | 18 მაისი 1804 | ||||||||
| - ნაპოლეონ I-ის კორონაცია | 2 დეკემბერი 1804 | ||||||||
| - ტილზიტის ზავი | 7 ივლისი 1807 | ||||||||
| - რუსეთში შეჭრა | 24 ივნისი 1812 | ||||||||
| - ფონტენბლოს ხელშეკრულება | 11 აპრილი 1814 | ||||||||
| - ასი დღე | 20 მარტი-7 ივლისი 1815 | ||||||||
საფრანგეთის პირველი იმპერია (ფრანგ. Le Premier Empire) — ნაპოლეონ ბონაპარტის იმპერიის ეპოქა საფრანგეთში.
1804 წლიდან საფრანგეთის ისტორიაში სრულიად ახალი ეტაპი იწყება.18 მაისს საფრანგეთის პირველმა კონსულმა ნაპოლეონ ბონაპარტმა თავი იმპერატორად გამოაცხადა, ხოლო 2 დეკემბერს მისი იმპერატორად კურთხევის ცერემონია გაიმართა. მისი მმართველობის პერიოდი, მცირე შესვენებებით სავსე იყო უამრავი ბრძოლებით. აღნიშნული ბრძოლები თავდაპირველად საფრანგეთისთვის სასარგებლო შედეგებით მთავრდებოდა, თუმცა იყო არასასიამოვნო მომენტებიც (ტრაფალგარის ბრძოლა, ლაიფციგის ბრძოლა). საფრანგეთმა თავისი ხელისუფლება და გავლენა თითქმის მთელ ევროპაზე გაავრცელა. აღმავლობას განიცდიდა ფრანგული კულტურაც. საფრანგეთის ფართობი 1790 წლიდან 1810 წლამდე ერთნახევარჯერ გაიზარდა.
რუსეთში განცდილი მარცხი ნაპოლეონის იმპერიის დაშლის დასაწყისი გახდა. მის წინააღმდეგ დაირაზმნენ ევროპის ქვეყნები. 1813 წლის ოქტომბერში ლაიფციგთან ნაპოლეონის არმიის ნარჩენებს ბრძოლა მოუხდათ მოკავშირეებთან რუსეთის, პრუსიის, ავსტრიის, შვედეთის არმიებთან (ე. წ. ხალხთა ბრძოლა), სადაც ფრანგები დამარცხდნენ. მოკავშირეები 1814 წელს პარიზში შევიდნენ. ნაპოლეონი გადადგა. იგი ხმელთაშუა ზღვის კუნძულ ელბაზე გადაასახლეს. პარიზში ბურბონები და რევოლუციის დროს გაქცეული არისტოკრატები დაბრუნდნენ.
საფრანგეთის მოსახლეობა ვერ ეგუებოდა ძველი რეჟიმის აღდგენას. ნაპოლეონმა ისარგებლა მოსახლეობის უკმაყოფილებით და ყველასთვის მოულოდნელად საფრანგეთში დაბრუნდა. ნაპოლეონის მმართველობის ბოლო თვეებს „ასი დღე“ უწოდეს. მოკავშირეებმა ომი განაახლეს. 1815 წლის 18 ივნისს, ბელგიის ახლოს, სოფელ ვატერლოოსთან ნაპოლეონი თავის უკანასკნელ ბრძოლაში დამარცხდა. საფრანგეთის პირველი იმპერია, რომელმაც ოფიციალურად 1815 წლის 7 ივლისამდე იარსება, დასრულდა.
რუკები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]-
საფრანგეთის იმპერიის დეპარტამენტები კონსულობის დროს (1801)
-
საფრანგეთის დეპარტამენტები 1912 წელს
-
საფანგეთის პირველი იმპერიის 1812 წლის რუკა, ესპანეთის, იტალიის, ნეაპოლის სამეფოებთან, რაინის კავშირთან და ილირიის პროვინციებთან ერთად
-
ევროპა 1812 წელს, საფრანგეთის იმპერიის პიკში, რუსეთში შეჭრამდე
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Napoleon, His Armies and Battles დაარქივებული 2005-10-25 საიტზე Wayback Machine.
- First Empire Magazine Covering the History, Battles and Uniforms of Napoleonic era