Umbrisch
| Umbrisch | ||||
|---|---|---|---|---|
| Gesproken in | Umbrië | |||
| Vitaliteit | 0. dood | |||
| Uitgestorven in | ca. 1 n.Chr. | |||
| Taalfamilie | ||||
| Alfabet | Etruskisch alfabet, Latijns alfabet | |||
| Taalcodes | ||||
| ISO 639-1 | geen | |||
| ISO 639-3 | xum | |||
| ||||
Umbrisch is een Italische taal, die samen met het Oskisch de Sabellische groep vormt. Deze thans uitgestorven taal werd rond het begin van onze jaartelling gesproken in Umbrië, maar werd gaandeweg verdrongen door het Latijn.
De taal is vooral bekend dankzij de Tabulae Iguvinae. Dit zijn zeven bronzen platen waarop het ceremonieel en de statuten van een priester zijn opgetekend. Zij werden gevonden in Iguvium (het huidige Gubbio) en dateren uit de derde tot de eerste eeuw voor Christus.
Het Umbrisch werd geschreven in het Etruskische en het Latijnse alfabet.
Tegenwoordig wordt de naam Umbrisch ook gebruikt voor het in Umbrië gesproken dialect van het Italiaans.
Voorbeeld (Tabulae Inguvinae, tablet 1)
[bewerken | brontekst bewerken]- Dei Grabouie
- orer ose persei ocre fisie pir
- orto est
- toteme Iouine arsmor dersecor
- subator sent
- pusei neip heritu.
- Dei Grabouie
- persei tuer perscler uaseto est
- pesetomest peretomest
- frosetomest daetomest
- tuer perscler uirseto auirseto
- uas est. . .
Nederlandse vertaling:
- Iuppiter Grabovius ("de Krachtige")
- indien op de Fisische berg ("ocre fisie") niet meer dan vuur
- opgestaan is
- of in het land van Inguvinum (Iouine) de te doene ritus
- vergeten zijn zijn
- alsof ze ze deden.
- Iuppiter Grabovius ("de Krachtige")
- indien bij uw offer iets afwezig is
- gebrekkig is, een rituele overtreding is
- frauduleus is, foutief is
- indien bij uw offer, gezien of ongezien
- een fout is ...
(Engelse vertaling:)
"Jupiter Grabovius, if on the Fisian mount fire has arisen, or if in the nation of Iguvium the owed preparations have been omitted, let it be as if they had been made."
"Jupiter Grabovius, if in your sacrifice there has been any flaw, any defect, any ritual violation, any fraud, any error, if in your sacrifice there is a flaw, either seen or unseen. . . "