Europese Green Deal
De Europese Green Deal is een reeks beleidsinitiatieven van de Commissie-Von der Leyen met als overkoepelende doelstelling om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken, en daarmee het eerste klimaatneutrale continent te worden.[1] In 2030 moet de CO2-uitstoot al met 55% verminderd zijn ten opzichte van 1990.[2]
Ontstaan
[bewerken | brontekst bewerken]Om de klimaatverandering te beteugelen, werden op de klimaatconferentie van Parijs in 2015 internationale afspraken gemaakt om de uitstoot van CO2 te beperken. Op basis daarvan had de Europese Unie klimaatdoelen opgesteld voor 2020, 2030 en 2050. In december 2013 bleken deze doelen met de toenmalige aanpak absoluut niet gehaald te zullen worden. Daarom werden de plannen bijgesteld, in de aanloop naar de klimaatconferentie van 2018 in Katowice, en werd voor het eerst het doel gesteld om Europa in 2050 klimaatneutraal te maken. De Green Deal is het logische vervolg hierop, en op 11 december 2019 werden de plannen officieel voorgesteld.[3] Eerste vicevoorzitter Frans Timmermans werd aangesteld als verantwoordelijke commissaris (2019-2024) voor het plan.
Uitwerking
[bewerken | brontekst bewerken]De Commissie wil de beleidsvoorstellen van de Green Deal verankeren, en de nodige investeringen stimuleren, via een Europese klimaatwet. Hiertoe werd in maart 2020 een ontwerp-verordening ingediend.[4]
De beleidsvoorstellen omvatten onder meer:[1]
- investeringen in milieuvriendelijke technologie
- bedrijven helpen innoveren
- schonere, goedkopere en gezondere vormen van particulier en openbaar vervoer
- de energiesector koolstofvrij maken
- een grotere energie-efficiëntie van gebouwen
- samenwerken met internationale partners om de mondiale milieunormen te verbeteren.
De EU zal ook, via een mechanisme voor een rechtvaardige transitie, financiële en technische bijstand verlenen om mensen, bedrijven en regio’s die het zwaarst worden getroffen door de overgang naar een groene economie, te helpen.[1][5]
Verder is nog een Europese industriestrategie voorzien, een actieplan voor een circulaire economie, een “van boer tot bord”-strategie (Engels: “farm-to-fork”) om voedselsystemen duurzamer te maken, en een EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030.[1]
Kritiek
[bewerken | brontekst bewerken]Kritiek op de Green Deal kwam uit verschillende hoek: milieugroepen oordelen over het algemeen dat de Green Deal weliswaar een goede aanzet vormt, maar lang niet ver genoeg gaat. Bedrijfsleiders uit traditionele sectoren, en landen met sterke fossiele energiewinning daarentegen gaan liefst op de rem staan voor een in hun ogen te snelle omschakeling.
Critici stellen zich vragen over de “van boer tot bord”-strategie, wanneer niet ook het Europees landbouwbeleid tegen het licht wordt gehouden. Verder zouden de huidige handels- en investeringsakkoorden moeilijk te verenigen zijn met een ambitieus klimaatbeleid. Evenzo wordt het lastig gulle overheidsinvesteringen te voorzien zolang de EU vasthoudt aan begrotingsdiscipline en een verbod op monetaire financiering. Ook zou de streefdatum van 2050 binnen het kader van mondiale rechtvaardigheid te laat komen.[6]
In een rapport van maart 2022[7] documenteerde Corporate Europe Observatory hoe de pesticiden-lobbygroep ambitieuze, bindende doelstellingen in de Green Deal poogde te ondermijnen.
EU-lidstaten
[bewerken | brontekst bewerken]De reacties op, en uitvoering van de Europese Green Deal liepen in de verschillende lidstaten sterk uiteen.
België
[bewerken | brontekst bewerken]Vooral door de Vlaamse Regering, bij monde van minister Demir, werd de Green Deal erg koel ontvangen.[6][8]
Nederland
[bewerken | brontekst bewerken]Nederland behoort tot de kopgroep van landen die de Green Deal ondersteunen. Ook een aanzienlijk deel van het bedrijfsleven lijkt gewonnen voor de plannen.[9]
Andere lidstaten
[bewerken | brontekst bewerken]Vooral uit Tsjechië, Polen en Hongarije kwamen kritische geluiden, en werd zelfs opgeroepen de plannen uit te stellen vanwege de coronapandemie.
Tijdslijn
[bewerken | brontekst bewerken]- 11 december 2019: de Europese Green Deal werd gepresenteerd.[10]
- 14 januari 2020: het investeringsplan en het Just Transition Mechanism werden gepresenteerd.
- 4 maart 2020: voorstel voor een klimaatwet voor een klimaatneutrale Europese Unie tegen 2050. Na een openbare raadpleging werd het voorstel op 7 oktober 2020 door het Europees Parlement goedgekeurd.
- 10 maart 2020: de Europese industriestrategie werd goedgekeurd.
- 11 maart 2020: voorstel voor een nieuw actieplan circulaire economie dat zich richtte op duurzaam gebruik van hulpbronnen.[11]
- 20 mei 2020: publicatie van Farm to fork, de EU-strategie om de duurzaamheid van voedselsystemen te vergroten.[12]
- 20 mei 2020: voorstelling van de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030, gericht op de bescherming van kwetsbare natuurlijke hulpbronnen.[13]
- 8 juli 2020: Goedkeuring van de EU-strategieën voor de integratie van energiesystemen en waterstof om de weg te effenen naar een volledig koolstofvrije, efficiëntere en onderling verbonden energiesector.[14]
- 12 juli 2020: de EU-Taxonomie voor duurzame activiteiten werd van kracht, om greenwashing tegen te gaan en investeerders te helpen groene opties te kiezen.
- 17 september 2020: Het Klimaatdoelstellingsplan 2030 werd gepresenteerd.[15]
- 9 december 2020: Het Europees Klimaatpact werd gelanceerd.[16]
- 10-11 december 2020: Tijdens de Europese Raad besluiten de regeringsleiders van de EU dat de EU in 2030 55% minder broeikasgassen moet uitstoten dan in 1990.
- 14 juli 2021: presentatie van het "Fit for 55"-pakket door de Europese Commissie, met daarin een groot aantal wetgevingsvoorstellen om de EU Green Deal te realiseren.[10]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b c d (en) Een Europese Green Deal. Europese Commissie (2019). Gearchiveerd op 22 juni 2020. Geraadpleegd op 23 juni 2020.
- ↑ Europese Raad: Fit for 55. Gearchiveerd op 12 juni 2023. Geraadpleegd op 12 juni 2023.
- ↑ Europese Green Deal. Gearchiveerd op 23 juni 2020. Geraadpleegd op 23 juni 2020.
- ↑ Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot vaststelling van een kader voor de totstandbrenging van klimaatneutraliteit en tot wijziging van Verordening (EU) 2018/1999 (Europese klimaatwet) – COM/2020/80 final. Europese Commissie (4 maart 2020). Gearchiveerd op 2 juli 2023. Geraadpleegd op 23 juni 2020.
- ↑ De groene transitie financieren: Het investeringsplan voor de Europese Green Deal en het mechanisme voor een rechtvaardige transitie. Europese Commissie (14 januari 2020). Gearchiveerd op 26 juni 2020. Geraadpleegd op 23 juni 2020.
- ↑ a b De koers win je niet met een surplace. MO* (26 mei 2020). Gearchiveerd op 27 juni 2020. Geraadpleegd op 23 juni 2020.
- ↑ A loud lobby for a silent spring (2022). Gearchiveerd op 14 juni 2023.
- ↑ Vlaanderen zet Europese Green Deal in de wacht. SCEPTR (9 april 2020). Gearchiveerd op 25 juni 2020. Geraadpleegd op 23 juni 2020.
- ↑ Top bedrijfsleven vraagt regering de Europese Green Deal te omarmen. de Volkskrant (18 juni 2020). Gearchiveerd op 24 juni 2020. Geraadpleegd op 23 juni 2020.
- ↑ a b Werk maken van de Europese Green Deal. Europese Commissie. Gearchiveerd op 22 mei 2022. Geraadpleegd op 4 juni 2022.
- ↑ COM/2020/98 final - Een nieuw actieplan voor een circulaire economie – 11/3/2020 – 24 talen. Gearchiveerd op 2 juli 2023.
- ↑ COM/2020/381 final – Een "van boer tot bord"-strategie voor een eerlijk, gezond en milieuvriendelijk voedselsysteem – 20/5/2020 – 24 talen. Gearchiveerd op 14 juni 2023.
- ↑ COM/2020/380 final – EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030 – 20/5/2020 – 24 talen
- ↑ COM/2020/299 final – Energie voor een klimaatneutrale economie: een EU-strategie voor een geïntegreerd energiesysteem – 8/7/2020 – 24 talen. Gearchiveerd op 14 juni 2023.
- ↑ Klimaatdoelstellingsplan 2030. Gearchiveerd op 28 augustus 2022.
- ↑ Europees Klimaatpact. Gearchiveerd op 12 maart 2022.