Vejatz lo contengut

Aigas Mòrtas

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Vila d'Occitània
Aigas Mòrtas
Aigues-Mortes
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Lei barris d'Aigas Mòrtas.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 34′ 03″ N, 4° 11′ 36″ E
Superfícia 57,78 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
3 m
2 m
0 m
Geografia politica
País Armas de Lengadòc Lengadòc
Parçan Camarga
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània (region administrativa)
Departament
30
Gard Armas deu Departament de Gard
Arrondiment
302
Nimes
Canton
3001
Canton d'Aigas Mòrtas (caplòc)
Intercom
243000650
Comunautat de comunas Tèrra de Camarga
Cònsol Pierre Mauméjean
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
8 456 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

8 535 ab.
Densitat 146,24 ab./km²
Autras informacions
Gentilici aigamortenc, aigamortenca
Còde INSEE 30003

Aigas Mòrtas[1] ([ˈajgɔ ˈmɔʁtɔ] en occitan provençau; Aigues-Mortes en francés) es una comuna lengadociana, de dialècte provençau, situada dins lo departament de Gard e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.

Segon Cartodialect, la comuna (ponch 861) a un parlar de transicion entre lengadocian (nuòch e gal) e provençau: lei e castèu.

Per la rota, Aigas Mòrtas es situat a 35 km aperaquí de Nimes e 30 km de Montpelhièr. Lo territòri comunau se compausa d'una partida de la plana umida e deis estanhs de Pichòta Camarga. Comunica amb lo golf del Leon e la mar Mediterranèa per lo Grau dau Rei.

Comunas a l'entorn.

Leis atestacions ancianas son, per luòc:

  • Aigas Mòrtas - Aquæ-Mortuæ en 1248; Villa Aquarum Mortuarum en 1294; Bonaper-ForsaBona-per-Forsa?) en 1248[2].
  • Le Grau-du-Roi (nom fr) - Le grau d'Aiguesmortes en 1762[3]. Vilatge[2].

En 791, Carlesmanhe faguèt bastir la torre Matafèr, au mitan dei paluns, per la securitat dei pescaires e deis obrièrs dei salinas e bessai per la senhalizacion e la transmission dei novèlas destinada a donar l’alèrta, per lo cas de l’arrivada d’una flòta. La vocacion de la torre passèt del domeni guerrièr au domeni espiritual quora Carlesmanhe l'autregèt a l’abadiá benedictina, consagrat a l’Opus Dei e que per sei psalmodias, de jorn coma de nuèch, fan designer son convent dau títol de Psalmòdi. Lo convent existís en 812, coma lo confirma un acte de dotacion facha per lo nimesenc Badila a l’abadiá[4]. Aaquesta epòca, los abitants, demoravan dins de cabanas de canas, e vivián de la pesca, de la caça e de la produccion de sal. La region èra sota la dominacion dei monges de l'abadiá de Psalmòdi.

En 1240, Loís IX de França, que se vòl debarrassar de l'empresa dei marinas italianas per lo transpòrt dei tropas per lei crosadas, s'interessa a la posicion estrategica que representa lo luòc per son reiaume. A aquesta epòca, Marselha aperten a son fraire Carles d'Anjau, rei de Nàpols, Agde au Comte de Tolosa Raimon VII e Montpelhièr au rei d'Aragon Jacme Ièr. Sant Loís voliá un accès dirècte a la mar Mediterranèa. Obtenguèt dei monges de l'abadiá la vila e lei tèrras a l'entorn per escambi de proprietats. Leis abitants èran exemptats de la gabèla, impòst prelevat sus la sal que podián prene sens constrencha[5]. Faguèt bastir una rota entre lei paluns e la torre Carbonièra per i faire lo gach e aitau protegir l'accès de la vila. Sant Loís bastit puèi la torre de Constança per assostar sa garneson. En 1272, lo filh e successor de Loís IX, Felip lo Ardi, ordona la perseguida de la construccion dei barris per cinturar completament la pichòta vila. Lei trabalhs s'acabèron pas que 30 ans pus tard.

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista dei cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
4 d'abriu 2014 2020 Pierre Mauméjean UDI quadre
març 2008 2014 Cédric Bonato PS  
març 1989 2008 René Jeannot UDF puèi divèrs drecha  
març 1977 1989 Sodol Colombini PCF conselhier generau (1973-1985)
  1977      
Totas las donadas non son pas encara conegudas.
modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 8450, totala: 8536


1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008




Cercar
Cercar
7 115
7 613
7 891
7 975
2009 2010
8 116
8 204
8 341
8 426
Fonts
Base Cassini de l'EHESS (recercar) - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Luòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats liadas ambé la comuna

[modificar | Modificar lo còdi]

Liames extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]

Liames extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. S'escriu de maniera soudada Aigasmòrtas dins la Gramatica de Loís Alibèrt de 1935. S'escriu de maniera destacada Aigas Mòrtas segon lei Preconizacions dau CLO de 2007, après l'armonizacion de l'ortografia dei mots compausats: d'efiech, quand i a un plurau interior, coma la -s de Aigas, cau un espaci per destacar leis elements.
  2. 2,0 et 2,1 «Dictionnaire topographique de la France».
  3. https://dicotopo.cths.fr/places/P56780219
  4. «Aigues-mortes, le Sel de la vie» . www.ot-aiguesmortes.fr..
  5. Gérard Noiriel, op. cit., p. 18.