Vejatz lo contengut

Nimes

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Vila d'Occitània
Nimes
Nîmes
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Vista generala de Nimes.
Armas
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 43° 50′ 16″ N, 4° 21′ 39″ E
Superfícia 161,5 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
215 m
46 m
21 m
Geografia politica
País Armas de Lengadòc Lengadòc
Parçan Costiera de Nimes
Estat Bandièra de França França
Region
76
Occitània
Departament
30
Gard
Arrondiment
302
Nimes
(capluòc)
Canton
3099
Burèu centralizator de 4 cantons
Intercom
243000643
Nimes Metropòli
Cònsol Jean-Paul Fournier
(2020-2026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
149 633 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

151 875 ab.
Densitat 932,28 ab./km²
Autras informacions
Gentilici nimesenc, nimesenca
Còde postal 30000 e 30900
Còde INSEE 30189
Anfiteatre roman

Nimes (Nemze en occitan ancian; descendent del latin d'origina cèlta Nemausus; Nîmes en francés) es una vila d'Occitània situada gaireben au limit de Lengadòc e Provença, a 35 km de la Mar Mediterranèa. Administrativament es restacada au departament de Gard que n'es sa capitala e a la region Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon. Aquesta vila, la mai importanta demograficament dau departament, comptava 149633 abitants en 2018.

Sa fondacion durant l'Antiquitat e sa situacion sus un ais de circulacion important li permetèron d'aténher una prosperitat considerabla del temps de la dominacion romana, e la ciutat n'a servat una riquesa de monuments inegala en defòra d'aquela ostentada per cèrtas vilas d'Itàlia.

Lo gentilici es nimesenc, nimesenca.

Prefectura dau departement de Gard, la comuna se tròba dins l’estrecha plana dau bas-Lengadòc que s’estira entre Ròse e Aude. A l’èst, 27 quilomètres la separan d'Arles, 95 quilomètres d’Ais de Provença e au sud-èst, la metropòli de Marselha es pas qu'a 110 quilomètres. Au nòrd-èst, es distanta de 40 quilomètres d'Avinhon, de 55 quilomètres d’Aurenja e au nòrd, Lion es a 250 quilomètres per lo corredor rodanenc. Au nòrd-oèst Alès es a 40 quilomètres. Au sud-oèst, una distància de solament 50 quilomètres la separa de Montpelhièr e 84 quilomètres de Seta. Barcelona, en Espanha, es distanta de 381 km e Gènoa, en Itàlia, de 475 km.

  • Nimes - ΝΜΥ; ΝΕΜΑΥ, ΝΑΜΑΣΑΤ; COL[onia] NEM[ausus]; ΝΑΜΑΥΣΙΚΑΒΟ; ΝΑΜΑΥϹΑΤΙϹ; RES·PVBLICA·NEMAVSESIVM; NEMAVSENSES; Nemausum; Νέμαυσος; ΝΕΜΑΥϹΟϹ; Νεμαύσιος, Νεμαυσῖνος; Nemausus; Nemausum; Nemausus; Nemausus urbs; Nemausensis ecclesia en 589; Nemis seu Nemauso; Nemausa civitas en 814; Nemausiacus; Nemausus civitas en 876; Nemosus en 950; Nemausus, Gothiæ urbs en 1084; Nimis en 1090; Civitas Nemausus en 1114; Nemausensis moneta en 1149; Nemse en 1168; Nimes en 1357; Nemse, Nimez; Nymes en 1386; Nysmes en 1426; Nemse en 1428; Ecclesia Nemensis en 1511; Nymes en 1568[1].
  • Esteuzen (nom fr) - Estelzin en 1144; Estezin en 1185; Esteuzen en 1195; Estauza en 1463; Estauzenc en 1546; Le devois d'Estauzen en 1671; Estauzens en 1715[2]. Luòc destruch. Mistralenc Esteuzin o Esteuzen?[3].

La ciutat de Nimes foguèt creada au sègle VI avans Jèsus Crist ; la vila vèn dau desvolopament d'un oppidum preroman, capitala dei Vòlcas arecomics, un dei grands pòbles de Gàllia.
En 120 avans JC, lei Vòlcas, a la tèsta d'un vast territòri de 24 oppida, acuelhon sens resisténcia lei Romans. La Colonia Nemausa, la vila galloromana es a mand de nàisser. A partir de 118 avans JC, la Via Domícia religant Itàlia a Ispània es bastida e travèrsa la ciutat. Foguèt un periòde de prosperitat sos lei Romans: leis Arenas, l'Ostau carrat, la Torre Manha e lo Temple de Diana foguèron bastits, e mai lo Pònt de Gard a 50 km de Nimes.

Sos l'Edat Mejana, Nimes subiguèt fortament lei guèrras. Foguèt un luòc important dei guèrras de religions entre Protestants (lòngtemps majoritaris dins la vila) e Catolics. Nimes foguèt fòrça influençada per leis idèas revolucionàrias, coneguèt la revolucion industriala au sègle XIX que li permeteguèt de se desvolopar considerablament.

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista dei cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2001 2026 Jean-Paul Fournier UMP, LR  
junh 1995 2001 Alain Clary PCF  
març 1983 2001 Jean Bousquet UDF  
març 1965 1983 Émile Jourdan PCF  
octobre 1947 1965 Edgar Tailhades SFIO  
  1947      
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Divisions administrativas

[modificar | Modificar lo còdi]

Nimes se dividís en 4 cantons.

Avans 2015, Nimes se dividissiá en 7 cantons.

modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 150564, totala: 154013

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
40 000 39 594 41 195 37 908 41 266 43 036 44 697 53 497 53 619

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
54 293 57 129 60 151 62 394 63 001 63 552 69 898 71 623 74 601

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
80 605 80 184 80 437 82 774 84 667 89 213 93 758 91 667 89 130

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
99 775
123 292
124 220
127 933
128 461
133 406
143 000
143 468
140 267
143 199
2009 2010
140 747
143 917
142 205
145 501
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


  • En 2018 la populacion èra de 149633 abitants.

Cultura locala e patrimòni

[modificar | Modificar lo còdi]

Luòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]
Leis Arenas
L'Ostau Cairat
La Torre Manha
Lo Temple de Diana
Bastit a la fin dau primièr sègle aprèp J-C, l’anfiteatre de Nimes, l'un dei melhors servats mondialament, mesura 133 mètres de long e 101 mètres de larg. La faciada, auta de 21 mètres, es facha de dos nivèls de 60 arcadas cadun. A l'endedins, aperaquí 25 000 espectadors podián assistir aus combats d'animaus e de gladiadors. Uèi, leis arenas, luòc de prestigi, se transforman regularament en una sala granda d'espectacle ont leis artistas franceses e d'autres païses venon far de representacions. Constituisson a mai lo còr de las fèrias de Nimes, que las corridas i reunisson de milierats d'espectadors. Se pòt considerar coma l'edifici d'aquesta mena melhor conservat del mond. Un programa de sauvagarda e de restauracion dau monument es a se botar en plaça.
Es un temple roman exastile edificat au debut dau sègle I PER l'emperaire August que lo dediquèt a la glòria de sei dos felens : lei consols e caps militars Lucius Caesar e Caius Julius Caesar. Au fiu daus sègles, lo temple es vengut un ostau consulari, una glèisa puèi un musèu deis arts antics. Es uèi un dei temples romans lei melhors conservats au mond.
Es un dei vestigis mai importants e vesedors de l'anciana encencha romana de Nimes. La Torre Manha senhoreja lei Jardins de la Fònt sus lo mont Cavalièr. De forma octogonala, aquesta torre que foguèt la mai auta e prestigiosa de l'encencha romana augusteana compreniá tres nivèls ensús d’un sosbassament. Actualament, s'elèva doncas a 32 mètres dau sòu ja que li manca lo darrièr nivèl. Quand lo temps es clar, presenta un ponch de vista ideau que permet de vistalhar lo mont Ventor, leis Aupilhas, Cevenas, lo mont Augal, lo puèg de Sant Lop e la plana de Vistre, e segur la garriga, païsatge abituau de l'environa.
Aqueste monument, que se pensava popularament qu'èra un temple e que ne sèrva encara lo nom, data dau sègle II aprèp J.C. Se tròba dins la part bassa dei Jardins de la Fònt, pro prèp de la quita font. Èra encara entièr a la mitat dau sègle XVI qu'i encabissiá una capèla. Lei religioses ne foguèron fòrabandits quand se produguèron lei guèrras de religion. Es lo solet monument servat (en part) dins l'ensems del santuari roman dedicat au culte imperiau e ai lésers a l'entorn de la fònt sagrada. Sa foncion originala exacta demòra encara parcialament desconeguda a mai se se pensa actualament qu'èra puslèu un edifici de vocacion culturala, coma per exemple una bibliotèca.
Aqueste parc public se tròba dins lo centre de la vila. Son estats creats a l'entorn de la font de Nimes originala, la de la divinitat Nemausus.
Es una construccion romana bastida au sègle I ab. J.-C. En 1840, venguèt monument istoric.

Personalitats de Nimes

[modificar | Modificar lo còdi]
Leis armas successivas de la vila de Nimes
A l'Edat Mejana En 1516 Despuèi 1535
Leis armas de la vila de Nimes a l'Edat Mejana
Vèrs lo sègle XIII, lo blason de Nimes èra, se sona, de golas plen, armas qu'apertenián alara a l'ostau deis vescòmtes de Narbona.
Leis armas de la vila de Nimes en 1516
Au sègle XVI, los cònsols d'aquela vièlha ciutat volguèron adornar aqueu camp de golas vuèja d'emblèma que compausava lo blason de l'Edat Mejana en i plaçant un "Taure d'Aur passant", per recordar probable l'estacament de la vila a la cultura taurina. Aqueu desir foguèt concedit per Francés Ier en abriu de 1516.
Leis armas actualas de la vila de Nimes
La descobèrta en 1517 de la medalha portant au revèrs un crocodil estacat a una pauma motivèt una nòva comanda deis cònsols près de Francés Ier. En 1535 lo rei concediguèt aquelas nòvas armas a la vila de Nimes. Elas se blasonan aitau:
"De golas au paumier de sinòple pausat sus una terrassa dau meteis. Au crocodil passant e entornejat, tanben de sinòple, estacat amb una cadena d'aur al tronc dau paumier. A la corona florala d'aur, ligada d'un riban de dau meteis, enganchada a una aleta, en cap de l'escut a dèstra. A l'inscripcion d'aur en letras latinas COL a la dèstra dau tronc e NEM a senèstra.»
"Un simple camp de golas" "De golas, a un taure d'aur passant a dèstre" Blason de Nimes.


Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Nimes.

Lo siti Official de Nimes (http://www.nimes.fr/)

Liames extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]