Prusiek
| {{{rodzaj miejscowości}}} | |
Nowy kościół | |
| Państwo | podkarpackie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
700 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 13 |
| Kod pocztowy |
38-500 Sanok |
| Tablice rejestracyjne |
RSA |
| SIMC | |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |
Prusiek – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Sanok, na Pogórzu Bukowskim. Przez wieś prowadzi droga powiatowa nr 2229R Prusiek-Wysoczany.
Miejsce zasiedlone od czasów starożytnych – wykopaliska archeologiczne potwierdzają ślady kultury przeworskiej z II wieku n.e. Na terenie miejscowości odkryto pierwsze cmentarzysko kultury przeworskiej w Karpatach, datowane na drugą połowę II wieku po Chrystusie. Prace wykopaliskowe prowadzone tam od 2000 roku ujawniły, że ludność do której należało owo cmentarzysko posiadała nawiązania z tzw. wschodnią strefą kultury przeworskiej, tj. z prawobrzeżnym Mazowszem. Chronologicznie znaleziska prusieckie są zgodne z przekazem Ptolemeusza, mówiącym o przenikaniu pewnych grup Wandalów- Lakringów, Hasdingów i Wiktofalów na południe w tereny dorzecza Cisy. Dzięki temu można przypuszczać, że część ludności kultury przeworskiej stanowili Wandalowie, którzy przez krótki okres, w drodze na południe zasiedlali te tereny i założyli swą nekropolię w Prusieku[1][2],[3],.
Historia
Pierwsza wzmianka pisemna Piossek 1361, Proschek 1398, Proseg 1424, villa Prossek 1426, Pruszyek 1489, Prosek XV wiek, Prusziek 1589. Nazwa wsi ma etymologię słowiańską s-c-s Prosek, pol. przesiek w znaczeniu jako miejsce obronne, zawalonę wyrębem. Osada przed rokiem 1340 wchodziła w skład systemu obronnego Sanoka. Prawdopodobnie wieś lokowana była przez księcia Jerzego II, jako wieś służebna grodu sanockiego. Zapewne było to miejsce związane z wojną, walką, pobojowisko, podobnie jak przyległe Zboiska, Ratnawica czy Pobiedno. Od 1402 lokowana na prawie niemieckim. Od roku 1539 sołectwo dzierżawione było przez Mikołaja Herburta Odnowskiego. W roku 1565 wieś dzierżawił Jan Herburt, który otrzymał wójtostwo w spadku po Mikołaju Herburcie.
Do roku 1772 województwo ruskie, ziemia sanocka. Od 1772 należał do cyrkułu leskiego a następnie sanockiego w kraju Galicja.
Zimą 1846 wieś wzięła czynny udział w rzezi galicyjskiej.
Do roku 1944 funkcjonowała we wsi cerkiew greckokatolicka, została zniszczona podczas działań frontowych, w wyniku ostrzału rosyjskiego w połowie września 1944.
W nocy 19/20 października 1946 wieś została w większości spalona przez UPA. Szczegółowy opis tych wydarzeń na stronie www miejscowości.
W Prusieku znajdują się dwa kościoły rzymskokatolickie. Stary wybudowany w latach 1912-1920 (zdjęcie obok). Nowy wybudowany w latach 1994-1996. Od roku 1920 działa we wsi jedno z najstarszych w regionie kół gospodyń wiejskich, któremu obecnie przewodniczy Aniela Tymczak. Z urządzeń komunalnych we we wsi znajduje się wodociąg oraz kanalizacja. Największe gospodarstwo rolne ma pow. 10 ha. (2006).
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego, obecnie w województwie podkarpackim.
Zobacz też
- ↑ "Na szczególną uwagę zasługują wyniki najnowszych badań, realizowanych od 2004 roku przez dr Judytę Rodzińską-Nowak i mgr Joannę Zagórską-Telegę na ciałopalnym cmentarzysku ludności kultury przeworskiej w Prusieku (stanowisko 25), zlokalizowanym na południe od Sanoka, na Pogórzu Bukowskim, cmentarzysko położone jest w widłach dwóch niewielkich rzek – Sanoczka i jego dopływu potoku Niebieszczanki. Należy zaznaczyć, iż polskie Karpaty uchodziły do tej pory za obszar pozbawiony zasadniczo znalezisk materiałów sepulkralnych, które można by z całą pewnością datować na okres wpływów rzymskich." [w:] Renata Madyda-Legutko. Instytut Archeologii UJ. Badania nad osadnictwem z okresu wpływów rzymskich w polskich Karpatach. 2005
- ↑ Rocznik Przemyski, t. 43, z. 2 Archeologia, Przemyśl 2007. Renata Madyda-Legutko. Wyniki dalszych badań na cmentarzysku kultury przeworskiej w Prusieku stan. 25, pow. Sanok
- ↑ "Okres przedrzymski i rzymski : Obszar Polski południowo-wschodniej, ściślej jego południowa część, jest jednym z 4 w skali całego kraju, gdzie mamy do czynienia z enklawą osadnictwa celtyckiego. Jest ono datowane na III-I wiek p.n.e. W czasach odpowiadających okresowi rzymskiemu (wraz z okresem wędrówek ludów – I-V wiek) notujemy tutaj stanowiska zbliżone do znanych z Polski centralnej i innych części Małopolski, a także wskazujące na odrębność kulturową związaną z ludami południowymi (Dakowie). Stanowiska tego etapu występują najliczniej w strefie lessów, w Dołach Jasielsko-Sanockich oraz w strefie wielkodolinnej. Znaleziska z tego czasu należą do najbardziej efektownych w całych pradziejach, szczególnie pochodzące z cmentarzysk (Prusiek, Radawa, Trójczyce, Kopki – liczne przykłady elementów uzbrojenia, narzędzi, ozdoby). Ważną cechą jest obecność licznych importów południowych („rzymskich”), z których najliczniej występują monety (nie zawsze są one traktowane jako znaleziska archeologiczne ze względu na wartość numizmatyczną, co niewątpliwie zubaża zasób naszych źródeł )." [1] Rzeszów. 2006
Linki zewnętrzne
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Integralne. części wsi |
|
| Była wieś |