Choroba Gauchera

Inne sfingolipidozy
	Klasyfikacje
ICD-10	E75.2

Choroba Gauchera (ang. Gaucher disease) – uwarunkowana genetycznie lizosomalna choroba spichrzeniowa o autosomalnym recesywnym sposobie dziedziczenia, spowodowana mutacją w genie GBA kodującym białko enzymu glukocerebrozydazy^[1].

Wyróżnia się kilka postaci klinicznych choroby:

typ 1 nieneuronopatyczny o przewlekłym przebiegu (szacunkowo 1 przypadek na 50 000 urodzeń),
typ 2 ostry neuronopatyczny niemowlęcy (szacunkowo 1 przypadek na 100 000 urodzeń),
typ 3 podostry neuronopatyczny (szacunkowo 1 przypadek na 100 000 urodzeń)^[2].

Chorobę nazwano imieniem lekarza Philippe Gauchera, który jako pierwszy opisał jej objawy w 1882 roku^[3].

Choroba Gauchera spowodowana jest odkładaniem glukozyloceramidu w komórkach. Jest to rzadko występujący dziedziczny brak enzymu (glukocerebrozydazy), co skutkuje odkładaniem się substancji (glukozyloceramidu) w różnych częściach organizmu, takich jak śledziona, wątroba i kości^[4].

Objawy

Typ I

niedokrwistość, małopłytkowość
powiększenie śledziony i wątroby
zmiany kostne – modelowanie kości długich, osteopenia, martwica kości, zniszczenie stawów (głównie biodrowych), patologiczne złamania
przewlekłe bóle i kryzy bólowe uniemożliwiające poruszanie się^[5]

Typ II

zajęcie układu nerwowego – szybko narastające objawy opuszkowe, zez, apraksja gałek ocznych, zaburzenia połykania, wyniszczenie
niedokrwistość, małopłytkowość
powiększenie śledziony i wątroby^[5]

Typ III

mniejsze nasilenie objawów neurologicznych

Letalna choroba Gauchera (postać noworodkowa)

obrzęk płodowy collodion baby
zajęcie układu nerwowego
nieprawidłowy skład lipidów skóry (utrata wody i zgon w ciągu kilku godzin lub dni po urodzeniu)^[5]

Rozpoznanie

Stwierdzenie deficytu aktywności β-glukocerebrozydazy w leukocytach krwi obwodowej lub w hodowanych fibroblastach. Obecność "komórek Gauchera" (piankowate makrofagi) w szpiku lub bioptatach z wątroby lub z usuniętej śledziony. Badanie mutacji w genie β-glukocerebrozydazy^[5].

Leczenie

Standardowe leczenie pacjentów z chorobą Gauchera typu 1 to substytucja enzymatyczna (ang. ERT) w zastrzyku. W leczeniu pacjentów z chorobą Gauchera typu 1 lub typu 3 stosowana jest imigluceraza. Wykazano, że stosowanie tej substancji zapewnia zmniejszenie rozmiarów śledziony i wątroby, poprawę lub normalizację małopłytkowości, niedokrwistości, gęstości mineralnej kości i obciążenia szpiku kostnego oraz łagodzi lub usuwa ból kości i przełomy kostne. Ponadto przyczynia się także ona do zmniejszenia spoczynkowego wydatku energetycznego. Wykazano, że ma ona wpływ na aspekty psychiczne i fizyczne jakości życia w chorobie. Imigluceraza u dzieci umożliwia prawidłowy rozwój, powoduje przyspieszenie wzrostu i przyczynia się do osiągnięcie prawidłowego wzrostu i gęstości mineralnej kości po osiągnięciu wieku^[6].

Można również stosować preparat Zavesca. Substancją czynną preparatu Zavesca jest miglustat. Leczenie takie można stosować jedynie w leczeniu pacjentów, u których ERT jest niewłaściwa. Przyczyny, dla których nie należy prowadzić ERT, obejmują przypadki z problemami z powtarzalnym wlewem dożylnym i trudnościami w odnalezieniu odpowiedniej żyły.

Przypisy

↑ F.Y.F.Y. Choy F.Y.F.Y., Intrafamilial clinical variability of type 1 Gaucher disease in a French-Canadian family, „Journal of Medical Genetics”, 25 (5), 1988, s. 322–325, ISSN 0022-2593, PMID: 3385740, PMCID: PMC1050458 [dostęp 2017-02-24] .
↑ MarinaM. Jmoudiak MarinaM., Anthony H.A.H. Futerman Anthony H.A.H., Gaucher disease: pathological mechanisms and modern management, „British Journal of Haematology”, 129 (2), 2005, s. 178–188, DOI: 10.1111/j.1365-2141.2004.05351.x, ISSN 0007-1048, PMID: 15813845 [dostęp 2017-02-24] .
↑ Gaucher PCE. De l’epithelioma primitif de la rate, hypertrophie idiopathique de la rate sans leucemie. Academic thesis, Paris, France, 1882.
↑ J.J. Goldblatt J.J., Type I Gaucher disease, „Journal of Medical Genetics”, 25 (6), 1988, s. 415–418, ISSN 0022-2593, PMID: 3294411, PMCID: PMC1050511 [dostęp 2017-02-24] .
↑ ^a ^b ^c ^d P.P. Liberski, W. Papierz, Neuropatologia Mossakowskiego, Wydawnictwo CZELEJ, 2005, s. 73-74 ISBN 83-89309-63-7
↑ Charakterystyka produktu leczniczego. [dostęp 2017-03-07]. (pol.).

Linki zewnętrzne

GAUCHER DISEASE, TYPE I w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)
GAUCHER DISEASE, TYPE II w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)
GAUCHER DISEASE, TYPE III w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[1] F.Y.F.Y. Choy F.Y.F.Y., Intrafamilial clinical variability of type 1 Gaucher disease in a French-Canadian family, „Journal of Medical Genetics”, 25 (5), 1988, s. 322–325, ISSN 0022-2593, PMID: 3385740, PMCID: PMC1050458 [dostęp 2017-02-24] .

[2] MarinaM. Jmoudiak MarinaM., Anthony H.A.H. Futerman Anthony H.A.H., Gaucher disease: pathological mechanisms and modern management, „British Journal of Haematology”, 129 (2), 2005, s. 178–188, DOI: 10.1111/j.1365-2141.2004.05351.x, ISSN 0007-1048, PMID: 15813845 [dostęp 2017-02-24] .

[3] Gaucher PCE. De l’epithelioma primitif de la rate, hypertrophie idiopathique de la rate sans leucemie. Academic thesis, Paris, France, 1882.

[4] J.J. Goldblatt J.J., Type I Gaucher disease, „Journal of Medical Genetics”, 25 (6), 1988, s. 415–418, ISSN 0022-2593, PMID: 3294411, PMCID: PMC1050511 [dostęp 2017-02-24] .

[:0-5] P.P. Liberski, W. Papierz, Neuropatologia Mossakowskiego, Wydawnictwo CZELEJ, 2005, s. 73-74 ISBN 83-89309-63-7

[6] Charakterystyka produktu leczniczego. [dostęp 2017-03-07]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]