Georges Clemenceau

Georges Clemenceau

Data i miejsce urodzenia	28 września 1841 Mouilleron-en-Pareds
Data i miejsce śmierci	24 listopada 1929 Paryż
72. premier Republiki Francuskiej
Okres	od 25 października 1906 do 24 lipca 1909
Przynależność polityczna	Partia Radykalno-Socjalistyczna
Poprzednik	Ferdinand Sarrien
Następca	Aristide Briand
85. premier Republiki Francuskiej
Okres	od 16 listopada 1917 do 20 stycznia 1920
Poprzednik	Paul Painlevé
Następca	Alexandre Millerand
Odznaczenia

Georges Benjamin Clemenceau (ur. 28 września 1841 w Mouilleron-en-Pareds, zm. 24 listopada 1929 w Paryżu) – francuski pisarz, lekarz i polityk.

Życiorys

Karierę polityczną rozpoczął w okresie Komuny Paryskiej. Następnie był deputowanym do parlamentu III Republiki z partii radykalnej. Zasłynął jako znakomity mówca z ciętym dowcipem. Dzięki temu zyskał opinię mistrza w obalaniu kolejnych rządów. Jego kariera załamała się po tzw. aferze panamskiej w 1889, gdy wyszły na jaw jego związki z Towarzystwem Budowy Kanału Panamskiego, które zbankrutowało, narażając na straty około pół miliona drobnych akcjonariuszy.

Powrócił do polityki w trakcie sprawy Dreyfusa, stając się jednym z czołowych zwolenników rewizji procesu, choć samego oskarżonego nie znał i zobaczył go po raz pierwszy dopiero podczas rozprawy apelacyjnej. Od 1902 senator, a następnie minister spraw wewnętrznych i premier Francji w latach 1906–1909. Zaprzysięgły wróg Niemiec. W 1907 doprowadził do trójporozumienia Rosji, Wielkiej Brytanii oraz Francji. W latach 1917–1920 ponownie był premierem (w momencie, gdy bunty w armii groziły porażką w I wojnie światowej) i doprowadził Francję do zwycięstwa. Po zakończeniu wojny był współtwórcą traktatu wersalskiego. Zajmował pozytywne stanowisko wobec polskich postulatów. Był też zwolennikiem interwencji w bolszewickiej Rosji.

Po porażce w wyborach prezydenckich w 1920 roku wycofał się z polityki. Bezwzględność w realizowaniu planów politycznych i brutalność wobec przeciwników zyskały mu przydomek: „Tygrys”.

Był przyjacielem malarzy impresjonistów (m.in. Claude’a Moneta). Jego siostra Zofia (zm. 1923) była żoną Polaka z Galicji, Ferdynanda Bryndzy, paryskiego korespondenta wiedeńskiego dziennika „Neues Wiener Tagblatt”.

W 1921 został odznaczony Krzyżem Walecznych (trzykrotnie), a w 1922 – Orderem Orła Białego.

Upamiętnienie

Jego nazwisko nosił lotniskowiec „Clemenceau” (typu Clemenceau) – w służbie od 1961 do 1997.

Nieopodal Sejmu RP oraz Ambasady Francji, u zbiegu ulic Jana Matejki i Al. Ujazdowskich znajduje się skwer z odsłoniętym w maju 2022 roku popiersiem Georges’a Clemenceau.

Linki zewnętrzne

• Georges Clemenceau – publikacje w bibliotece Polona