Okapotowanie NACA
Okapotowanie NACA (owiewka NACA, ang. NACA cowling) – typ okapotowania (owiewki) silnika gwiazdowego zaprojektowany około 1927 przez Freda Weicka, pracującego w Langley Research Centre należącym do NACA. Szeroka owiewka NACA znacznie zmniejszała opory aerodynamiczne powodowane przez silnik i znacznie poprawiała jego chłodzenie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W połowie lat 20. przedstawiciele zarówno prywatnych producentów lotniczych jak i wojska zwrócili się do NACA o rozpoczęcie badań/eksperymentów w celu zaprojektowania ulepszonych owiewek dla chłodzonych powietrzem silników gwiazdowych[1]. Testy w tunelu aerodynamicznym rozpoczęto w lipcu 1927[1]. Fred Wick odkrył, że przykrycie silnika gwiazdowego szeroką, aerodynamiczną owiewką całkowicie zakrywającą jego wystające tłoki, zmniejsza jego opór aerodynamiczny o około 60% (zwiększając prędkość maksymalną samolotu o około 14%) i poprawia chłodzenie silnika poprzez wymuszenie ruchu chłodzącego go powietrza[1][2]. Była to dziesiąta testowana owiewka[3]. Wszystkie eksperymenty związane z rozwojem okapotowania były empiryczne, uzyskane efekty były wynikiem praktycznych eksperymentów[1]. Efekt działania i teoretyczne wyliczenia określające osiągi owiewki tego typu powstały dopiero pod koniec lat trzydziestych[1].
Podobnie jak w przypadku innych usprawnień związanych z eliminacją lub zmniejszeniem oporów aerodynamicznych, użycie okapotowania NACA podnosi osiągi samolotu, pozwalając na osiągnięcie większej prędkości maksymalnej i zmniejszenie zużycia paliwa[2]. Owiewka NACA jest znana także w języku angielskim jako pressure cowling (dosł. „okapotowanie ciśnieniowe”)[2].
Do testowania okapotowania użyto w 1928 samolotu Curtiss AT-5A[2]. Samolot z owiewką NACA uzyskał prędkość 137 mil na godzinę, a bez owiewki – 118 mil na godzinę[2].
Jednym z pierwszych samolotów komercyjnych używających tego okapotowania był Lockheed Vega[2]. Zalety nowej owiewki zostały zademonstrowane w lutym 1929, kiedy należący do Lockheed Air Express samolot Vega wyposażony w nową owiewkę ustanowił nowy rekord w transkontynentalnym przelocie nad Stanami Zjednoczonymi w czasie 18 godzin i 13 minut[1][4]. W przypadkach innych samolotów ich osiągi także znacznie poprawiły się po zastosowaniu tego okapotowania, na przykład bombowiec Martin B-10 z owiewką był o 30 mil na godzinę szybszy (prędkość maksymalna 225 mil na godzinę) od tego samego samolotu bez owiewki[5].
W 1929 Fred Weick z NACA otrzymał nagrodę Collier Trophy za wybitne osiągnięcia w aeronautyce, za zaprojektowanie tego okapotowania[2][6].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Ruttan 2006 ↓, s. 42.
- ↑ a b c d e f g Hitchens 2015 ↓.
- ↑ Hansen 2009 ↓, s. 16.
- ↑ Hansen 2009 ↓, s. 13.
- ↑ Hansen 2009 ↓, s. 12.
- ↑ Hansen 2009 ↓, s. 175.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Frank Hitchens: The Encyclopedia of Aerodynamics. AUK Academic, 2015.
- Vernon W. Ruttan: Is War Necessary for Economic Growth?: Military Procurement and Technology Development. Oxford University Press, 2006. ISBN 978-0-19-804065-1.
- James R. Hansen: The Wind and Beyond: A Documentary Journey into the History of Aerodynamics in America, Vol. 2: Reinventing the Airplane. U.S. Small Business Administration, 2009. ISBN 978-0-16-083156-0.