Marian Raganowicz

Marian Jan Raganowicz

pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	12 sierpnia 1892 Sieniawa, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków, USRR, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	2 Pułk Piechoty 33 Pułk Piechoty Szkoła Podchorążych Piechoty 41 Dywizja Piechoty
Stanowiska	dowódca kompanii piechoty dowódca batalionu piechoty zastępca dowódcy pułku piechoty dowódca pułku piechoty dowódca piechoty dywizyjnej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Marian Jan Raganowicz (ur. 12 sierpnia 1892 w Sieniawie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się jako Marian Stanisław Raganowicz, w rodzinie Franciszka i Walerii z Kuczmińskich. Miał brata Witolda Łukasza Wincentego (ur. 1902), dziennikarza, oraz siostry Barbarę Helenę i Bronisławę Marię. Uczęszczał do gimnazjum realnego w Sieniawie i Jaworowie. Następnie uczył się w Szkole Przemysłowej we Lwowie. Przed I wojną światową był członkiem Polowych Drużyn Sokolich, Polskich Drużyn Strzeleckich (od 1910). Od sierpnia 1914 w 2 pułku piechoty Legionów, w 1915 trafił do niewoli rosyjskiej, z której po roku zbiegł. W 1918 przeszedł z II Brygadą Legionów front, walczył pod Rarańczą i Kaniowem. Następnie w II Korpusie Wschodnim, jesienią 1918 wstąpił do 4 Dywizji Strzelców Polskich, po czym w Wojsku Polskim. W latach 1919–1938 pełnił służbę w 33 pułku piechoty w Łomży zajmując kolejno stanowiska: dowódcy kompanii, dowódcy batalionu zapasowego, dowódcy batalionu sztabowego i dowódcy III batalionu. Od 1 sierpnia 1919 na froncie litewsko-białoruskim. W szeregach 33 pp walczył na wojnie z bolszewikami. W maju 1927 został przesunięty na stanowisko zastępcy dowódcy pułku, w styczniu 1932 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 33 pułku. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919, a 23 stycznia 1928 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928. 17 grudnia 1933 roku został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty.

Od 15 sierpnia 1922 był mężem Heleny Wandy z Jakubowskich.

W czerwcu 1938 został wyznaczony na stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, następnie objął stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 18 Dywizji Piechoty.

W trzeciej dekadzie sierpnia 1939, w czasie mobilizacji alarmowej, objął stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej rezerwowej 41 Dywizji Piechoty. W jej składzie walczył w kampanii wrześniowej. Próba przedostania się do Rumunii skończyła się uwięzieniem przez Sowietów w obozie jenieckim w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany w Charkowie przez funkcjonariuszy NKWD i pogrzebany w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, poz. 2858.

Grób symboliczny płk. Stanisława Raganowicza znajduje się na łomżyńskim cmentarzu parafialnym.

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Awanse

• chorąży – 5 listopada 1914
• podporucznik – 27 stycznia 1915
• porucznik –
• kapitan –
• major – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 385. lokatą w korpusie oficerów piechoty
• podpułkownik – 23 stycznia 1928 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 12. lokatą w korpusie oficerów piechoty
• pułkownik – 17 grudnia 1933

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7014 (1920)
• Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie, 1920)
• Złoty Krzyż Zasługi (18 marca 1932)
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
• Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)

Upamiętnienie

9 listopada 2004 na cmentarzu przy ul. Kopernika w Łomży odbyło się odsłonięcie i poświęcenie tablicy pamiątkowej na grobie płk. Mariana Stanisława Raganowicza.

Minister Obrony Narodowej decyzją nr 2245/MON/PSSS z dnia 9 sierpnia 2004 polecił 1 łomżyńskiemu batalionowi remontowemu przyjąć imię patrona - płk. Mariana Raganowicza. Obecnie gen bryg. Marian Raganowicz jest patronem 18. Łomżyńskiego Pułku Logistycznego.

Jedna z ulic w Łomży nosi imię gen. Mariana Stanisława Raganowicza.

W Ostrowi Mazowieckiej w pobliżu byłej Szkoły Podchorążych Piechoty (koszary w Komorowie) od 2006 jest ulica płk. Mariana Raganowicza.

Zobacz też

• awanse generalskie oficerów II Rzeczypospolitej Polskiej z 2007
• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

Bibliografia

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Banaszek Kazimierz; Roman Wanda Krystyna; Sawicki Zdzisław: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.