Michael J. Fox

Michael J. Fox
	; Michael J Fox (2020)
Imię i nazwisko	Michael Andrew Fox
Data i miejsce urodzenia	9 czerwca 1961 ; Edmonton
Zawód	aktor, pisarz, producent filmowy, aktywista
Współmałżonek	Tracy Pollan (od 1988)
Lata aktywności	1977–2021
	Odznaczenia
	; Podpis aktora
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Michael Andrew Fox, lepiej znany jako Michael J. Fox^[a] (ur. 9 czerwca 1961 w Edmonton) – kanadyjsko–amerykański aktor.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Edmonton w prowincji Alberta jako syn Phyllis Evelyn (z domu Piper) i Williama Nelsona Foxa^[1]. Jego ojciec był 25-letnim weteranem kanadyjskich sił zbrojnych, który później został dyspozytorem policji, podczas gdy matka była urzędniczką płacową i aktorką. Jego rodzina miała pochodzenie irlandzkie, angielskie i szkockie^[2]. Jego rodzina mieszkała w różnych miastach i miasteczkach w całej Kanadzie ze względu na karierę ojca, zanim w 1971 przeniosła się do Burnaby. Fox ukończył Burnaby Central Secondary School^[3].

Kariera

W wieku 15 lat przyjął rolę Jamiego Romano, 12-letniego młodszego siostrzeńca Leo w sitcomie CBC Leo i ja (1978). W 1979 przeniósł się do Los Angeles, by dalej rozwijać karierę aktorską. Wystąpił w komedii Szaleństwa o północy (1980) i dramacie sensacyjnym Marka L. Lestera Klasa 1984 (1982). Rozpoznawalność wśród telewidzów zyskał dzięki roli Alexa P. Keatona, najstarszego dziecka Stevena i Elyse Keatonów (Michael Gross i Meredith Baxter) w sitcomie NBC Więzy rodzinne (Family Ties, 1982–1989), za którą otrzymał nagrodę niemieckiego magazynu „Bravo” (1985), zdobył nagrodę Nickelodeon Kids’ Choice Awards (1988) i był czterokrotnie nominowany do Złotego Globu dla najlepszego aktora w serialu komediowym (1986, 1987–1989)^[4]. Do pewnego czasu, ze względu na swoją „chłopięcą urodę”, mimo dorosłego wieku, grał nastolatków. Zasłynął rolą Marty’ego McFly w trylogii Powrót do przyszłości^[5], do której pierwotnie został zatrudniony Eric Stoltz. W 1991 był ósmym najlepiej opłacanym aktorem na świecie (z honorarium w wysokości 4 mln dol.)^[6].

W 2000 oznajmił, że z powodu choroby Parkinsona^[b] opuści serial Spin City, w którym grał główną rolę^[c]. Od tego roku zaangażował się w działalność na rzecz wykorzystania komórek macierzystych w leczeniu tej choroby. Wolne chwile spędza na pisaniu – napisał autobiografię Lucky Man („Szczęśliwy facet”), w której opisuje swoje przejścia z chorobą; w 2003 r. napisał pilotażowy odcinek do serialu Hench at Home. Ostatnią książkę pt. Always Looking Up: The Adventures of an Incurable Optimist („Nieuleczalny Optymista: Zawsze patrząc w górę.”) wydał w 2009. Zagrał jeszcze w kilku filmach, m.in. w serialu „The Michael J. Fox Show”, w którym zagrał prezentera telewizyjnego cierpiącego na chorobę Parkinsona^[7].

Życie osobiste

W 1988 ożenił się z aktorką Tracy Pollan, z którą ma czwórkę dzieci: syna Sama Michaela (ur. 30 maja 1989) oraz trzy córki – bliźniaczki Schuyler Frances i Aquinnah Kathleen (ur. 15 lutego 1996) i Esmé Annabelle (ur. 3 listopada 2001).

W 2023 powstał o nim film biograficzny „Nieustannie: Historia Michaela J. Foksa” (ang. Still: A Michael J. Fox Movie) zrealizowany przez Apple TV+^[8].

Filmografia

Aktor

Leo and Me (1976) jako Jamie
Statek miłości (1977–1986, The Love Boat) jako (gościnnie (1983))
Letters from Frank (1979) jako Ricki
Szaleństwa o północy (1980, Midnight Madness) jako Scott
Palmerstown, U.S.A. (1980–1981) jako Willy-Joe Hall
Trouble in High Timber Country (1980) jako Thomas Elston
Klasa 1984 (1982, Class of 1984) jako Arthur
Więzy rodzinne (1982–1989) jako Alex P. Keaton
High School U.S.A (1983) jako Jay-Jay Manners
The Homemade Comedy Special (1984) jako Gospodarz
Powrót do przyszłości (1985, Back to the Future) jako Marty McFly
Trujący bluszcz (1985, Poison Ivy) jako Dennis Baxter
Nastoletni wilkołak (1985, Teen Wolf) jako Scott Howard
Family Ties Vacation (1985) jako Alex P. Keaton
Tajemnica mojego sukcesu (1987, The Secret of My Succe$s) jako Brantley Foster / Carlton Whitfield
Światłość dnia (1987, Light of Day) jako Joe Rasnick
Bright Lights, Big City (1988) jako Jamie Conway
Mickey’s 60th Birthday (1988) jako Alex P. Keaton
Powrót do przyszłości II (1989, Back to the Future Part II) jako Marty McFly/Marty McFly Jr./Marlene McFly
Ofiary wojny (1989, Casualties of War) jako Eriksson
Powrót do przyszłości III (1990, Back to the Future Part III) jako Marty McFly/Seamus McFly
Sex, Buys & Advertising (1990)
Reach For the Stars 1990: The Official Boston Bruins Video (1990) jako narrator (głos)
Sekrety trylogii: Powrót do przyszłości (1990, The Secrets of the Back to the Future Trilogy)
The Trap (1991)
Doktor Hollywood (1991, Doc Hollywood) jako dr Benjamin Stone
Ciężka Próba (1991, The Hard Way) jako Nick Lang
Blast 'Em (1992)
Pieniądze albo miłość (1993, For Love or Money) jako Doug Ireland
Niezwykła podróż (1993, Homeward Bound: The Incredible Journey) jako Chance
Mikey i ja (1993, Life with Mikey) jako Michael Chapman
Where the Rivers Flow North (1994) jako Clayton Farnsworth
Don't Drink the Water (1994) jako Axel Magee
Sknerus (1994, Greedy) jako Daniel McTeague
Prezydent: Miłość w Białym Domu (1995, The American President) jako Lewis Rothschild
Zimnokrwisty (1995, Coldblooded) jako Tim Alexander
Brooklyn Boogie (1995, Blue in the Face) jako Pete Maloney
Przerażacze (1996, The Frighteners) jako Frank Bannister
Daleko od domu 2: Zagubieni w San Francisco (1994, Homeward Bound II: Lost in San Francisco) jako Chance
Marsjanie atakują! (1996, Mars Attacks!) jako Jason Stone
Spin City (1996–2002) jako Michael „Mike” Flaherty (1996-2000)
Jestem twym dzieckiem (1997, I Am Your Child)
Stuart Malutki (1999, Stuart Little) jako Stuart Malutki (głos)
Atlantyda. Zaginiony ląd (2001, Atlantis – The Lost Empire) jako Milo James Thatcher (głos)
Ale jazda! (2002, Interstate 60) jako Biznesmen
Stuart Malutki 2 (2002, Stuart Little 2) jako Stuart Malutki (głos)
Stuart Malutki 3: Trochę natury (2005, Stuart Little 3: Call of the Wild) jako Stuart Malutki (głos)
Hoży doktorzy (2004), gościnnie, jako dr Kevin Casey
The Magic 7 (2005) jako Marcel Maggot (głos)
Orły z Bostonu (2006, Boston Legal) jako Daniel Post
Żona idealna (2010–2015) jako Louis Canning
The Michael J. Fox Show (2013–2014) jako Michael „Mike” Henry
Designated Survivor (2018) jako Ethan West

Producent

Zimnokrwisty (1995, Coldblooded)

Reżyser

The Trap (1991)
Opowieści z krypty (1989–1996, Tales from the Crypt)

Scenarzysta

Hench at Home (2003)

Uwagi

↑ Inicjał J w jego nazwisku jest poświęcony aktorowi Michaelowi J. Pollardowi^[11].
↑ Oprócz zdiagnozowanej choroby Parkinsona aktor zmaga się ze skutkami uzależnienia od alkoholu^[9]^[10].
↑ Jego miejsce zajął Charlie Sheen^[9].

Przypisy

↑ Michael J. Fox Biography (1961-). Film Reference. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
↑ Michael J. Fox What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
↑ Michael J. Fox Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
↑ Michael J. Fox Awards. FamousFix. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
↑ Michael J. Fox. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
↑ Peter Beresford: Hollywood. Romanse i skandale. Ring, 1991, s. 120–121. OCLC 830999173. (pol.).
↑ The Michael J. Fox Show w bazie Filmweb
↑ Nieustannie: Historia Michaela J. Foksa w bazie Filmweb
↑ ^a ^b Bernard Weinraub: Charlie Sheen Delivers A New Spin To 'Spin City'. The New York Times, 2001-05-07. [dostęp 2023-01-26]. (ang.).
↑ BJS, ADOM: Znany aktor z „Powrotu do przyszłości” przyznał się do alkoholizmu. „Piłem, żeby uciec”. TVPInfo, 2023-01-22. [dostęp 2023-01-26]. (pol.).
↑ Hal Erickson: Michael J. Fox Biography. AllMovie. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).

Bibliografia

Michael J. Fox w bazie IMDb (ang.)

Linki zewnętrzne

Michael J. Fox w bazie Notable Names Database (ang.)
Michael J. Fox w bazie Filmweb
strona fanów
Fundacja Michaela J. Foksa na rzecz badań nad chorobą Parkinsona

[J-1] Inicjał J w jego nazwisku jest poświęcony aktorowi Michaelowi J. Pollardowi^[11].

[tv-8] Oprócz zdiagnozowanej choroby Parkinsona aktor zmaga się ze skutkami uzależnienia od alkoholu^[9]^[10].

[CS-9] Jego miejsce zajął Charlie Sheen^[9].

[fr-2] Michael J. Fox Biography (1961-). Film Reference. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).

[ethnicelebs-3] Michael J. Fox What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).

[fanpix.famousfix-4] Michael J. Fox Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).

[awards-5] Michael J. Fox Awards. FamousFix. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).

[rot-6] Michael J. Fox. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).

[7] Peter Beresford: Hollywood. Romanse i skandale. Ring, 1991, s. 120–121. OCLC 830999173. (pol.).

[10] The Michael J. Fox Show w bazie Filmweb

[11] Nieustannie: Historia Michaela J. Foksa w bazie Filmweb

[NYT-12] Bernard Weinraub: Charlie Sheen Delivers A New Spin To 'Spin City'. The New York Times, 2001-05-07. [dostęp 2023-01-26]. (ang.).

[BJS,ADOM-13] BJS, ADOM: Znany aktor z „Powrotu do przyszłości” przyznał się do alkoholizmu. „Piłem, żeby uciec”. TVPInfo, 2023-01-22. [dostęp 2023-01-26]. (pol.).

[all-14] Hal Erickson: Michael J. Fox Biography. AllMovie. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[b]

[c]

[7]

[8]

[11]

[9]

[10]

1960–1979	Dan Dailey (1969) Flip Wilson (1970) Carroll O’Connor (1971) Redd Foxx (1972) Jack Klugman (1973) Alan Alda (1974) Alan Alda (1975) Henry Winkler (1976) Ron Howard / Henry Winkler (1977) Robin Williams (1978) Alan Alda (1979)
1980–1999	Alan Alda (1980) Alan Alda (1981) Alan Alda (1982) John Ritter (1983) Bill Cosby (1984) Bill Cosby (1985) Bruce Willis (1986) Dabney Coleman (1987) Michael J. Fox / Judd Hirsch / Richard Mulligan (1988) Ted Danson (1989) Ted Danson (1990) Burt Reynolds (1991) John Goodman (1992) Jerry Seinfeld (1993) Tim Allen (1994) Kelsey Grammer (1995) John Lithgow (1996) Michael J. Fox (1997) Michael J. Fox (1998) Michael J. Fox (1999)
2000–2019	Kelsey Grammer (2000) Charlie Sheen (2001) Tony Shalhoub (2002) Ricky Gervais (2003) Jason Bateman (2004) Steve Carell (2005) Alec Baldwin (2006) David Duchovny (2007) Alec Baldwin (2008) Alec Baldwin (2009) Jim Parsons (2010) Matt LeBlanc (2011) Don Cheadle (2012) Andy Samberg (2013) Jeffrey Tambor (2014) Gael García Bernal (2015) Donald Glover (2016) Aziz Ansari (2017) Michael Douglas (2018) Ramy Youssef (2019)
2020–2039	Jason Sudeikis (2020) Jason Sudeikis (2021) Jeremy Allen White (2022) Jeremy Allen White (2023)