Pierścienie Urana
Pierścienie Urana – pierścienie planetarne, otaczające siódmą planetę Układu Słonecznego, Urana. Tworzą one rozbudowany system, nie tak złożony jak pierścienie Saturna, ale bardziej skomplikowany niż pierścienie Jowisza i Neptuna. Są jednak bardzo ciemne i niewidoczne z powierzchni Ziemi. Obecnie (2008) znanych jest 13 wyraźnych pierścieni planety i kilka słabszych lub niekompletnych pasm pyłu.
Odkrycie
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza sugestia istnienia pierścieni wokół Urana pochodzi z notatek odkrywcy planety, Williama Herschela. 22 lutego 1789 r. zapisał on informację o prawdopodobnym pierścieniu, rysując schemat opatrzony komentarzem o jego "lekko czerwonym zabarwieniu". Rysunek i opis całkiem dobrze odpowiada najjaśniejszemu pierścieniowi ε, jednak większość naukowców sądzi że pierścienie Urana są zbyt słabe, aby można je było zaobserwować przez XVIII-wieczne teleskopy[1][2].
Pierścienie planety zostały definitywnie, choć przypadkowo, odkryte 10 marca 1977 roku. Naukowcy z Kuiper Airborne Observatory – James L. Elliot, Edward W. Dunham i Douglas J. Mink zamierzali wykorzystać zakrycie jasnej gwiazdy przez Urana do badań nad atmosferą planety, obserwując planetę za pomocą teleskopu umieszczonego na pokładzie samolotu. Bezpośrednio przed i po zakryciu gwiazdy, zaobserwowano niespodziewanie jej pięciokrotne pociemnienie i rozjaśnienie. Jedynym wyjaśnieniem było jej zakrycie przez nieznane wcześniej pierścienie. Dalsze obserwacje pozwoliły odkryć jeszcze cztery słabsze pierścienie.
W 1986 r. sonda Voyager 2 podczas przelotu przez system Urana sfotografowała pierścienie, ponadto odkrywając jeszcze dwa. Dalsze dwa pierścienie, tworzące zewnętrzną część układu, zaobserwowano w latach 2003–2005 za pomocą teleskopu Hubble'a.
Struktura
[edytuj | edytuj kod]| Nazwa | Promień orbity (km) | Szerokość (km) | Głębokość optyczna | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1986 U2R / ζ | 37 850 – 41 350 | 2500 – 3500 | < 10−3 | Położenie niepewne, posiada słabe wewnętrzne przedłużenie |
| 6 | 41 837 | 1,6–2,2 | 0,18–0,25 | |
| 5 | 42 234 | 1,9–4,9 | 0,18–0,48 | |
| 4 | 42 570 | 2,4–4,4 | 0,16–0,30 | |
| α | 44 718 | 4,8–10,0 | 0,3–0,7 | |
| β | 45 661 | 6,1–11,4 | 0,20–0,35 | |
| η | 47 175 | 1,9–2,7 | 0,16–0,25 | Posiada zewnętrzne przedłużenie szerokości ok. 40 km |
| γ | 47 627 | 3,6–4,7 | 0,7–0,9 | |
| δ | 48 300 | 4,1–6,1 | 0,3–0,6 | Zewnętrzna krawędź w rezonansie z Kordelią, posiada wewnętrzne przedłużenie |
| λ | 50 023 | 1–2 | 0,1–0,2 | Słaby pierścień pyłowy |
| ε | 51 149 | 19,7–96,4 | 0,5–2,5 | Wyraźny, pomiędzy orbitami księżyców pasterskich – Kordelii i Ofelii |
| ν | 66 100 – 69 900 | 3800 | 5,4 × 10−6 | Pomiędzy orbitami Porcji i Rozalindy, czerwonawej barwy |
| μ | 86 000 – 103 000 | 17 000 | 8,5 × 10−6 | Związany z księżycem Mab, błękitnej barwy |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Uranus rings 'were seen in 1700s'. BBC News, April 19, 2007. [dostęp 2010-11-03].
- ↑ Did William Herschel Discover The Rings Of Uranus In The 18th Century?. [w:] Physorg.com [on-line]. 2007. [dostęp 2010-11-03].