Tottenham Hotspur F.C.
logo klubu | |||
| Pełna nazwa |
Tottenham Hotspur Football Club | ||
|---|---|---|---|
| Przydomek |
Spurs | ||
| Barwy |
biało-granatowe | ||
| Data założenia |
1882 jako Hotspur F.C. | ||
| Debiut w najwyższej lidze |
1909 | ||
| Liga | |||
| Państwo | |||
| Kraj | |||
| Stadion | |||
| Właściciel |
ENIC International Ltd. | ||
| Prezes | |||
| Menedżer generalny | |||
| Trener | |||
| Asystent trenera | |||
| |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Tottenham Hotspur Football Club (ang. wym. [ˌtɒtnəmˈhɒtspɜ:]) – angielski klub piłkarski z siedzibą w londyńskiej dzielnicy Tottenham, założony w 1882 roku jako Hotspur F.C. dwukrotny mistrz Anglii, ośmiokrotny zdobywca Pucharu Anglii, zwycięzca Pucharu Zdobywców Pucharów oraz dwukrotny triumfator rozgrywek o Puchar UEFA. Pierwszy klub w Anglii, który w XX wieku zdobył „podwójną koronę”, czyli mistrzostwo oraz krajowy puchar w jednym sezonie (1961).
Odwiecznym rywalem Tottenhamu jest drużyna z sąsiedniej gminy Londynu – Arsenal. W swojej historii występów w Premier League Spurs kończyli sezon przed Arsenalem w 1993, 1995, 2017, 2018 i 2022 roku[1]. Arsenal kwalifikował się do wszystkich edycji Ligi Mistrzów od 2005 do 2016, natomiast Tottenham siedem razy w latach 2010 oraz 2016-2024.
Do najbardziej znanych fanów tego zespołu należą aktorzy Jude Law, Pierce Brosnan oraz znany z filmów i boiska Vinnie Jones, a także Phil Collins, Adele, zespoły Klaxons oraz popularny w latach 70. Status Quo, Dave Murray (gitarzysta heavymetalowego zespołu Iron Maiden), pisarz Salman Rushdie, Taco Hemingway, dziennikarz Michał Okoński, prominentny polityk konserwatywny Iain Duncan Smith, znana z występów w Spice Girls Emma Bunton, koszykarz Steve Nash oraz aktor Leo Gregory, który w filmie Green Street Hooligans grał fana West Ham United. W przeszłości do kibiców Totttenhamu zaliczali się także Bob Marley i piosenkarka Amy Winehouse[2][3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Utworzenie i pierwsze lata (1882-1907)
[edytuj | edytuj kod]Klub był pierwotnie nazwany Hotspur i został utworzony 5 września 1882 roku, przez grupę szkolnych chłopców, prowadzoną przez Roberta Buckle i dwóch jego przyjaciół. Byli członkami Klubu Krykietowego w Hotspur, a drużynę piłkarską utworzyli, aby w dalszym ciągu uprawiać sporty w przerwie zimowej[4]. Rok później zażądali pomocy od Johna Ripshera, który był nauczycielem klasy biblijnej w kościele All Hallows. Jak się później okazało został pierwszym prezesem klubu i jego skarbnikiem. Ripsher pomagał i wspierał swoich podopiecznych, a potem zreorganizował i znalazł siedzibę klubu[5]. W kwietniu 1884 roku, dzięki wysłaniu listu z innego klubu London Hotspur[6], kierowanego do North London, nazwa drużny została zmieniona na Tottenham Hotspur Football Club, aby uniknąć dalszego zamieszania[7]. Początkowo chłopcy grali między sobą, traktując je jako zabawa, oraz rozgrywali mecze z innymi klubami lokalnymi.
Drużyna po raz pierwszy wzięła udział w Pucharze Stowarzyszenia w Londynie i wygrała swój pierwszy mecz 17 października 1885 roku[8]. Mecze klubu zaczęły przyciągać zainteresowanie społeczności lokalnej, przez co frekwencje na meczach stale rosły. W 1892 roku zagrali po raz pierwszy w ligowym meczu. Klub został uznany za profesjonalny 20 grudnia 1895 roku, a latem 1896 roku został dopuszczony do Angielskiej Ligi Południowej. 2 marca 1898 roku klub stał się również spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, pod nazwą Tottenham Hotspur Football and Athletic Company. Frank Brettell wkrótce został mianowany pierwszym menedżerem Spurs, i podpisał kontrakt z Johnem Cameronem, który przejął kontrolę nad drużyną, podczas gdy Brettell opuścił klub rok później. Cameron miał znaczący wpływ na Spurs, zdobywając w tym klubie pierwsze trofeum, a mianowicie tytuł Southern League. W następnym roku, 27 kwietnia 1901 roku, Spurs zdobyli Puchar Anglii po pokonaniu Sheffield United 3:1[9].
Wczesne lata w ligowych zmaganiach (1908-1957)
[edytuj | edytuj kod]W 1908 roku klub uzyskał natychmiastowy awans do First Division. W 1912 roku Peter McWilliam został dyrektorem klubu. Jego rekordy w tamtejszych latach były imponujące, jednak Tottenham znalazł się na końcu ligowej tabeli pod koniec sezonu 1914-15, kiedy piłka nożna została zawieszona z powodu I wojny światowej. Spurs zostali zdegradowani do Division Two po wznowieniu ligi po wojnie, ale szybko powrócili do Division One jako mistrz w sezonie 1919-20[10]. 23 kwietnia 1921 roku McWilliam poprowadził Spurs do drugiego zwycięstwa Pucharu Anglii, pokonując Wolverhampton Wanderers 1:0 w finale. W 1922 roku sezon skończyli na drugim miejscu w lidze, ale w następnych pięciu sezonach kończyli zmagania w środku tabeli.
Tottenham został zdegradowany w sezonie 1927-28 po tym jak McWilliam odszedł z klubu. Przez większość lat 30. i 40. Spurs grali poza czołówką, oprócz krótkiego powrotu do najwyższej klasy rozgrywkowej w sezonie 1933-34 i 1934-35. Arthur Rowe, były piłkarz klubu, został trenerem drużyny w 1949 roku. Rowe opracował styl gry, znany jako „push and run”, który pozwolił mu odnieść sukces jako menedżer. Awansował z drużyną do Division One w sezonie 1949-50[11]. W drugim sezonie zdobył tytuł mistrzowski. Jednak zrezygnował w kwietniu 1955 roku ze względu na chorobę i stres związany z zarządzaniem klubem. Zanim jednak wyjechał, podpisał kontrakt z gwiazdą Danny’em Blanchflower’em, który dwa razy wygrał nagrodę piłkarza roku FWA w Tottenhamie.
Bill Nicholson i lata świetności (1958-1974)
[edytuj | edytuj kod]Bill Nicholson objął stanowisko trenera w październiku 1958 roku. Nicholson został uznany w klubie za najlepszego trenera, prowadząc zespół do dużego sukcesu, zdobywając trofeum trzy sezony z rzędu. Nicholson wykonał trzy ważne transfery. Do klubu dołączyli Dave Mackay i John White w 1959 roku. Byli to dwaj wpływowi gracze, a Jimmy Greaves w 1961 roku, został najbardziej bramkostrzelnym piłkarzem w historii Football League[12].
Sezon 1960-61 rozpoczął się od 11 zwycięstw, w tym czasie był to najlepszy start jakiegokolwiek klubu w pierwszej części rozgrywek. Tytuł drużyna zdobyła w dniu 17 kwietnia 1961 roku, kiedy odnieśli trium z wicemistrzem Sheffield Wednesday u siebie 2:1. Zdobyli podwójną koronę, gdy wygrali 2:0 z Leicester w finale Pucharu FA Cup w 1961 roku[13]. W kolejnym roku Spurs wygrał ponownie FA Cup, pokonując Burnley[14].
15 maja 1963 roku Tottenham stał się również pierwszym brytyjskim zespołem, który wygrał europejskie trofeum, zdobywając Puchar Zdobywców Pucharów, odnosząc zwycięstwo nad Atlético Madryt 5:1[15]. Spurs zdobył kolejne europejskie trofeum, gdy wygrał Puchar UEFA 1971-72 z odbudowanym zespołem, który tworzyli: Martin Chivers, Pat Jennings i Steve Perryman. W 1967 roku zdobyli także Puchar Anglii i dwa Puchary Ligi (w 1971 i 1973 roku)[16]. Nicholson wygrał osiem trofeów w swoim 16-letnim pobycie w klubie.
Era Burkinshawa i Venablesa (1976-91)
[edytuj | edytuj kod]Spurs doznali spadku po sukcesach na początku lat 70., a Nicholson zdecydował się zrezygnować z powodu złego startu w sezonie 1974-75. Drużyna została następnie zdegradowana pod koniec sezonu 1976-77 z Burkinshawem na stanowisku trenera. Burkinshaw szybko jednak przywrócił klub do czołówki[17]. Drużyna, którą Burkinshaw przebudował wygrała Puchar Anglii w 1981 i 1982, a także Puchar UEFA w 1984 roku.
Lata osiemdziesiąte to okres zmian, który rozpoczął się od nowego etapu przebudowy na White Hart Lane, a także zmiany dyrektorów, które zajęły klub w kierunku bardziej komercyjnym. Irving Scholar, który przejął klub w listopadzie 1982 roku, wyemigrował Tottenham Hotspur na londyńskiej giełdzie papierów wartościowych w 1983 roku. Był to pierwszy klub angielski, który został przekształcony w przedsiębiorstwa handlowe.
Zadłużenia w klubie ponownie doprowadziłoby do zmiany sali konferencyjnej, a Terry Venables połączył się z biznesmenem Alanem Sugarem w czerwcu 1991 roku, aby przejąć kontrolę nad Tottenham Hotspur PLC. Firma Venablesa, który w 1987 roku został kierownikiem, podpisała kontrakty z takimi piłkarzami jak: Paul Gascoigne i Gary Lineker. W 1991 roku Spurs ponownie zwyciężyli w Pucharze Anglii, co czyni klub pierwszym, który wygrał osiem pucharów FA Cup[18].
Premier League (2002-)
[edytuj | edytuj kod]Tottenham był jednym z pięciu klubów, które zostały założycielami Premier League, utworzonego za zgodą Stowarzyszenia Piłki Nożnej, zastępując First Division lub też Division One jako najwyższy poziom angielskiej piłki nożnej[19]. Pomimo sukcesów menedżerów i graczy, takich jak Teddy Sheringham, Jürgen Klinsmann i David Ginola, przez długi okres w Premier League aż do końca lat 90, Spurs zakończył większość sezonów poza czołówką, oraz z niewielką ilością zdobytych trofeów. W 1999 roku zdobyli Puchar Ligi Angielskiej pod kierownictwem George’a Grahama. Od początku roku 2000 klub znajdował się w pierwszej szóstce.
W lutym 2001 roku Sugar sprzedał swój udział w spółce Spurs ENIC Sports PLC, prowadzonej przez Joe Lewis i Daniela Levy’ego, a następnie został prezesem[20]. Lewis i Levy ostatecznie posiadali 85% klubu, a Levy był odpowiedzialny za prowadzenie klubu[21]. Klub w 2008 roku powtórzył sukces z 1999 roku i zdobył Puchar Ligi Angielskiej prowadzony przez Juande Ramosa. Wyniki sportowe zdecydowanie poprawiły się, gdy trenerem zespołu był Harry Redknapp. Wtedy w zespole grali tacy zawodnicy jak Gareth Bale czy Luka Modrić, a klub w sezonie 2010/2011 zakończył rozgrywki Premier League na czwartym miejscu.
W 2014 roku Maurico Pochettino został nowym szkoleniowcem Tottenhamu i pełnił tę rolę aż do 2019 roku. Sezon 2016/2017 Spurs zakończyli jako wicemistrzowie, co było ich najwyższym miejscem w lidze od lat 70. Po raz pierwszy w historii klub zagrał w finale Ligi Mistrzów, w którym uległ Liverpoolowi (2:0). Pochettino został zwolniony po słabym starcie w sezonie 2019/2020. W listopadzie miejsce trenera zajął José Mourinho, a na ławce zadebiutował 23 listopada w wygranym (3:2) meczu z West Ham United – było to pierwsze wyjazdowe zwycięstwo zespołu w lidze od stycznia 2019. Po słabych wynikach sportowych José Mourinho został zwolniony i zastąpiony przez tymczasowego trenera – Ryana Masona. 30 czerwca 2021 Nuno Espírito Santo został zaprezentowany jako trener na sezon 2021/2022, jednak po 4 miesiącach został zwolniony, a zastąpił go Antonio Conte.
Sukcesy
[edytuj | edytuj kod]Trofea międzynarodowe
[edytuj | edytuj kod]
| |||||
| Rozgrywki | Osiągnięcie | Razy | Sezon(y) | ||
|---|---|---|---|---|---|
Liga Mistrzów (Puchar Europy) |
zdobywca | 0 | |||
| finalista | 1 | 2019 | |||
Liga Europy (Puchar UEFA) |
zdobywca | 2 | 1972, 1984 | ||
| finalista | 1 | 1974 | |||
Puchar Zdobywców |
zdobywca | 1 | 1963 | ||
| finalista | 0 | ||||
Trofea krajowe
[edytuj | edytuj kod]
| |||||
| Rozgrywki | Osiągnięcie | Razy | Sezon(y) | ||
|---|---|---|---|---|---|
Mistrzostwo |
I miejsce | 2 | 1951, 1961 | ||
| II miejsce | 5 | 1922, 1952, 1957, 1963, 2017 | |||
| III miejsce | 6 | 1971, 1985, 1987, 1990, 2016, 2018 | |||
Puchar |
zdobywca | 8 | 1901, 1921, 1961, 1962, 1967, 1981, 1982, 1991 | ||
| finalista | 1 | 1987 | |||
Puchar Ligi |
zdobywca | 4 | 1971, 1973, 1999, 2008 | ||
| finalista | 5 | 1982, 2002, 2009, 2015, 2021 | |||
Klubowe rekordy
[edytuj | edytuj kod]- Rekordowa ilość widzów: 75 038 w meczu przeciwko Sunderlandowi, FA Cup, 5 marca 1938
- Najwyższe zwycięstwo: 13:2 w meczu przeciwko Crewe Alexandra, FA Cup, 3 lutego 1960
- Najwyższe ligowe zwycięstwo: 9:0 w meczu przeciwko Bristol Rovers, Division 2, 22 października 1977
- Najwyższa porażka: 0:7 w meczu przeciwko Liverpoolowi, Division 1, 2 września 1978
- Najwięcej występów: Steve Perryman, 854, 1969-1986
- Najwięcej bramek: Harry Kane, 267, 2009- 2023
- Najwięcej bramek w sezonie: Clive Allen, 49, 1986-1987
- Najwięcej bramek w lidze w sezonie: Jimmy Greaves, 37, 1962-1963
- Najwięcej występów w reprezentacji: Pat Jennings, 74 występy dla Irlandii Płn.
- Najwyższa suma transferu (otrzymana): Gareth Bale, 88 milionów funtów, Real Madryt, 2013[22]
- Najwyższa suma transferu (wydana):Tanguy Ndombele, 60 milionów euro, Olympique Lyon, 2019
Producenci strojów i sponsorzy
[edytuj | edytuj kod]| Okres | Producent Strojów | Sponsor główny | Pozostali sponsorzy |
|---|---|---|---|
| 1907-11 | HR Brookes | Brak | Brak |
| 1921-30 | Bukta | ||
| 1935-77 | Umbro | ||
| 1977-80 | Admiral | ||
| 1980-83 | Le Coq Sportif | ||
| 1983-85 | Holsten | ||
| 1985-91 | Hummel | ||
| 1991-95 | Umbro | ||
| 1995-99 | Pony | Hewlett-Packard | |
| 1999-2002 | Adidas | Holsten | |
| 2002-06 | Kappa | Thomson Holidays | |
| 2006-10 | Puma | Mansion.com Casino & Poker | |
| 2010-11 | Autonomy Corporation | ||
| 2011-12 | Aurasma | ||
| 2012-13 | Under Armour | ||
| 2013-14 | HP | ||
| 2014-17 | AIA | ||
| 2017-2021 | Nike | ||
| 2021- | Cinch |
Derby północnego Londynu
[edytuj | edytuj kod]Mecze z Arsenalem to dla kibiców Tottenhamu jeśli nie najważniejszy, to jeden z najważniejszych pojedynków w sezonie. Pierwsze spotkanie pomiędzy tymi drużynami odbyło się 11 grudnia 1887, lecz skończyło się 15 minut przed końcowym gwizdkiem, podczas prowadzenia ekipy „Spurs” 2:1[23]. Po raz pierwszy w ligowych derbach zwyciężył Arsenal (1:0)[24]. W meczach między tymi dwoma zespołami lepszy bilans ma Arsenal, który wygrywał już 79 razy. Najwięcej bramek padło 13 grudnia 2004, kiedy to „Kanonierzy” zwyciężyli 5:4 na White Hart Lane. Największe zwycięstwo Arsenalu to 6:0, natomiast Tottenham 2-krotnie wygrywał 5:0[25].
| Wszystkie mecze[26] | |||
| Mecze | Zwycięstwa Arsenalu | Remisy | Zwycięstwa Tottenhamu |
|---|---|---|---|
| 190 | 79 | 51 | 60 |
Stadion
[edytuj | edytuj kod]Przez wiele lat, od 1899 do 2017 roku, obiektem domowym Tottenhamu był stadion White Hart Lane. W 2019 roku oddano do użytku nowy obiekt, Tottenham Hotspur Stadium, który częściowo powstał na terenie dawnego stadionu.
Trenerzy
[edytuj | edytuj kod]
|
|
Obecny skład
[edytuj | edytuj kod]Aktualny na 24 stycznia 2024[27]
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 4 | PO | |
| 5 | PO | |
| 6 | OB | |
| 7 | NA | |
| 8 | PO | |
| 9 | NA | |
| 10 | PO | |
| 11 | PO | |
| 12 | OB | |
| 13 | BR | |
| 16 | NA | |
| 17 | OB | |
| 18 | PO | |
| 19 | PO |
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 20 | BR | |
| 21 | NA | |
| 22 | NA | |
| 23 | OB | |
| 27 | NA | |
| 29 | PO | |
| 30 | PO | |
| 33 | OB | |
| 36 | NA | |
| 37 | OB | |
| 38 | OB | |
| 40 | BR | |
| 41 | BR |
Piłkarze na wypożyczeniu
[edytuj | edytuj kod]| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 3 | OB | |
| 14 | PO | |
| 15 | OB | |
| 24 | OB |
| Nr | Poz. | Piłkarz |
|---|---|---|
| 25 | OB | |
| 28 | PO | |
| 35 | OB | |
| OB |
Europejskie puchary
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Remembering when Tottenham last finished above Arsenal in the Premier League.
- ↑ Spurs Pies: Top 10: Famous Spurs fans. spurspies.tv. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-30)].
- ↑ Famous Yids – Tottenham Hotspur – Spurs Forums. tottenhamhotspurs.tv. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-29)].
- ↑ Chapter 1: A crowd walked across the muddy fields to watch the Hotspur play. W: Martin Cloake, Alan Fisher: People’s History of Tottenham Hotspur: How Spurs Fans Shaped the Identity of One of the World’s Most Famous Clubs. Pitch Publishing, 15 sierpnia 2016. ISBN 978-1-78531-246-5.
- ↑ The Tottenham & Edmonton Herald: A Romance of Football, The History of the Tottenham Hotspur F.C.. 1921, s. 5.
- ↑ Nicholas Spencer. Why Tottenham Hotspur owe it all to a pauper. „The Telegraph”, 24 września 2007.
- ↑ History: Year by year. Tottenham Hotspur F.C. [dostęp 2010-12-22].
- ↑ Logan Holmes: Tottenham On This Day: 17th October – Beginnings and Endings. Hotspur HQ, 17 października 2013.
- ↑ Logan Holmes: Tottenham Won Their First FA Cup Final On 27th April,1901. Spurs HQ, 27 kwietnia 2013.
- ↑ Peter McWilliam: The Tottenham Boss Who Created Legends. A Halftime Report, 19 lipca 2016.
- ↑ Reg Drury. Obituary: Arthur Rowe. „The Independent”, 11 listopada 1993.
- ↑ Jeremy Wilson. Special report: Jimmy Greaves pays tribute to Cristiano Ronaldo as Portuguese closes in on his magical mark. „The Telegraph”, 28 lutego 2017.
- ↑ 1961 – Spurs’ double year. BBC Sport, 10 maja 2001.
- ↑ The Cup Final 1962. British Pathé.
- ↑ It was 50 years ago today – our historic win in Europe...opublikowany. Tottenham Hotspur, 15 maja 2013.
- ↑ Kinnear, Robertson, England and Mullery: 1967 FA Cup Heroes on Playing Chelsea at Wembley. Tottenham Hotspur, 19 kwietnia 2017.
- ↑ Brian Viner. Ricky Villa: 'I recognise I am a little part of English football history’. „The Independent”, 1 czerwca 2006.
- ↑ FA Cup winners list: Full record of finals and results from history. „The Daily Telegraph”, 27 maja 2017.
- ↑ Jason Rodrigues. Premier League football at 20: 1992, the start of a whole new ball game. „The Guardian”, 2 lutego 2012.
- ↑ Simon Hughes. The crestfallen cockerels. „The Daily Telegraph”, 16 lutego 2001.
- ↑ Hunter Ruthven: Tottenham Hotspur share sales see football club valued at £426m. Real Business, 22 April 2016.
- ↑ Tottenham Hotspur – Transfer Records. www.transfermarkt.pl. [dostęp 2013-09-13].
- ↑ Tottenham Hotspur in Friendly Matches – Season 1887-1888. www.topspurs.com. [dostęp 2008-01-16]. (ang.).
- ↑ Arsenal Club Records. www.arsenal.com. [dostęp 2008-01-16]. (ang.).
- ↑ Tottenham Hotspur v Arsenal head-to-head record. arsenal-world.co.uk. [dostęp 2014-12-04]. (ang.).
- ↑ Tottenham’s Head To Head Stats Against Any Team | Soccer Base [online], www.soccerbase.com [dostęp 2019-11-22].
- ↑ „Men’s First Team Squad. tottenhamhotspur.com. [dostęp 2022-01-22]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona klubu (ang. • chiń. • jap. • kor.)
- Tottenham Hotspur na oficjalnej stronie Premier League (ang.)
- Tottenham Hotspur na oficjalnej stronie UEFA (ang.)