Trębacz zmienny
| Micrastur semitorquatus[1] | |||
| (Vieillot, 1817) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
trębacz zmienny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
| Zasięg występowania | |||
Trębacz zmienny[4] (Micrastur semitorquatus) – gatunek dużego ptaka z rodziny sokołowatych (Falconidae). Zamieszkuje Amerykę Południową i Centralną oraz Meksyk. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Louis Pierre Vieillot po raz pierwszy opisał naukowo ten takson w 1817 roku, nadając mu nazwę Sparvius semi torquatus[2]. Obecnie gatunek ten umieszczany jest w rodzaju Micrastur[4][5]. Wyróżnia się dwa podgatunki: M. s. semitorquatus i M. s. naso[2][5]; czasem też za podgatunek uznawano trębacza obrożnego (M. buckleyi)[2].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Trębacz zmienny zamieszkuje Amerykę Południową i Centralną oraz Meksyk[6]. W zależności od podgatunku zasiedla[2][5]:
- M. s. naso – północno-środkowy Meksyk (Sinaloa do Tamaulipas) przez Amerykę Centralną do północnej i zachodniej Kolumbii, Ekwadoru i skrajnie północno-zachodniego Peru
- M. s. semitorquatus – wschodnia Kolumbia na wschód do regionu Gujana, na południe przez wschodnie Peru, północną i wschodnią Boliwię oraz Brazylię po Paragwaj i północną Argentynę
Zasiedla on lasy tropikalne i ich skraje (łąki)[6]. Podgatunek M. s. naso W Meksyku widywany jest także w górskich lasach sosnowo-dębowych[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Ptak szczupły i wielki[7]. Długość ciała do 56 cm, samice większe od swych partnerów[6]. Istnieją trzy formy barwne tego ptaka[6], a typowe to m.in.:
- odmiana klasyczna – ogon zaokrąglony z białymi pasami[7]. Na policzkach niepełne brązowe pasy[6]. Długie żółte nogi[7]. Biały jest spód ciała i obroża na gardle[7][6]. Skrzydła (lotki i tarcze) oraz dalsza część ogona ciemna[6]. Dziób szary z żółtym[6].
- odmiana ciemna (rzadsza[7]) – głowa i ciało czarne, wraz z ogonem (ogon z białymi paskami), a po bokach gęste biało-czarne prążkowanie[7][6]. W przypadku dzioba i nóg ubarwienie takie same, co u odmiany klasycznej[6].
Ptaki młodociane nieznacznie różnią się od odmiany klasycznej, mają pręgę na spodzie ciała[7].
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek drapieżny; poluje na inne (także większe) ptaki jak indyki pawie, penelopy, a także na inne ptaki drapieżne np. puszczyki pstre[6]. Jest częściej słyszany niż widywany[7]. Jego odgłosy rozpraszają stado ofiar, które łatwiej złapać[6].
Monogamiczne pary zajmują co roku to samo gniazdo (zwykle jest to dziupla lub opuszczone gniazdo innych ptaków)[6]. Samica składa 2 żółtobrązowe jaja z brunatnym plamkowaniem i następnie wysiaduje je przez ponad 6 tygodni[6]. Para po wykluciu piskląt opiekuje się nimi przez kolejne 6 tygodni[6]. Młode stają się samodzielne po kolejnych 6 tygodniach[6].
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje trębacza zmiennego za gatunek najmniejszej troski nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji, według szacunków organizacji Partners in Flight z 2019 roku, mieści się w przedziale 0,5–5 milionów dorosłych osobników, a jej trend jest spadkowy. Jako zagrożenie dla gatunku podaje się utratę siedlisk leśnych[3][8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Micrastur semitorquatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Collared Forest-falcon (Micrastur semitorquatus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-21)]. (ang.).
- ↑ a b Micrastur semitorquatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Herpetotherinae Lesson, 1843 – trębacze (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-08-02].
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-08-02]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Inni leśni drapieżcy, [w:] David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Peter Barrett, 2020, ISBN 978-83-8172-650-4.
- ↑ a b c d e f g h i Collared Forest-Falcon Micrastur semitorquatus. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Micrastur semitorquatus. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-08-02]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].