8. 12.

8. prosinca/decembra (8. 12) je 342. dan godine po gregorijanskom kalendaru (343. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 23 dana.

Događaji

1542. — Rođena Meri Stjuart, škotska kraljica od 1560. Zbog prokatoličke politike bila je primorana da abdicira 1567. i da se skloni u Englesku gdje je dospela u zatvor i poslije 18 godina zatočeništva pogubljena (1587) pod optužbom da je pripremala zavjeru protiv engleske kraljice Elizabete I.
1626. — Rođena švedska kraljica Kristina Augusta. Kraljica u šestoj godini (1632), krunisana 12 godina kasnije, jedna od najobrazovanijih žena Evrope, bila je mecena nauke i književnosti i na dvoru je okupljala učene ljude, među kojima i francuskog filozofa Dekarta. Prisiljena da abdicira 1654. prešla je u katoličanstvo i živjela po evropskim gradovima. Sahranjena je u crkvi Svetog Petra u Rimu.
1638. — Umro dubrovački barokni pjesnik Ivan Gundulić, najznačajniji pjesnik južnoslovenskog područja u 17. vijeku. Pisao je mitološke drame i romantične tragikomedije, a najvrednija njegova djela su lirski ep "Suze sina razmetnoga", junački ep "Osman" i pastirska igra "Dubravka" koja završava čuvenom himnom slobodi.
1741. — Umro ruski pomorac i istraživač danskog porijekla Vitus Bering, na do tada nepoznatom ostrvu koje je kasnije dobilo njegovo ime. Po njemu je sjeverni dio Tihog okeana nazvan Beringovo more, kao i prolaz koji spaja Sjeverno more s Tihim okeanom. Iste godine u avgustu Bering je otkrio poluostrvo Aljasku.
1824. — Rođen srpski pisac Jakov Ignjatović, tvorac i najznačajniji predstavnik realističkog romana u srpskoj književnosti ("Trpen-spasen", "Milan Narandžić", "Čudan svijet", "Vasa Rešpekt", "Vječiti mladoženja", "Stari i novi majstori", "Patnica").
1832. — Rođen norveški pisac Bjernstjerne Martinius Bjernson, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1903, vodeća ličnost norveškog i nordijskog kulturnog života u 19. vijeku. Književnu slavu stekao je pripovijetkama "Sineve Sulbaken", "Arne", "Srećan dječak", "Otac", kojima je otvorio novu epohu norveške proze.
1854. — papa Pije IX proglasio dogmu o bezgrešnom začeću Bogorodice.
1854. — Papa Pije IX proglasio dogmu o bezgrešnom začeću Bogorodice.
1863. — britanski bokser Tom King postao prvi svetski šampion u teškoj kategoriji pobedom nad Amerikancem Džonom Hinanom.
1863. — Britanski bokser Tom King postao prvi svjetski šampion u teškoj kategoriji, pobjedom nad Amerikancem Džonom Hinanom.
1865. — Rođen finski kompozitor Jan Sibelijus, čije djelo je inspirisano finskim folklorom.
1925. — objavljena knjiga Adolfa Hitlera „Majn kampf“, u kojoj je izložena koncepcija „Novog poretka“ i rasne supremacije Nemaca.
1925. — Objavljena knjiga Adolfa Hitlera "Majn Kampf", u kojoj je izložena koncepcija "Novog poretka" i rasne supremacije Nijemaca.
1941. — SAD i Velika Britanija objavile rat Japanu, dan posle japanskog napada na američku bazu u Perl Harburu na Havajima. Nemačka i Italija, u skladu sa obavezama iz Trojnog pakta, objavile rat SAD.
1941. — SAD i Velika Britanija su objavile rat Japanu, dan poslije japanskog napada na američku bazu u Perl Harburu na Havajima. Njemačka i Italija, u skladu sa obavezama iz Trojnog pakta, objavile su rat SAD-u.
1949. — Generalna skupština Ujedinjenih nacija od svetskih sila tražila da priznaju nezavisnost Kine posle bekstva Čang Kaj Šeka na Tajvan.
1949. — Generalna skupština UN-a zatražila je od svjetskih sila da priznaju nezavisnost Kine poslije bjekstva Čang Kaj-šeka na Tajvan.
1954. — srpski i hrvatski pisci i lingvisti postigli Novosadski dogovor o srpskohrvatskom književnom jeziku, koji je potpisalo 25 uglednih stručnjaka za jezik. Zaključeno da je narodni jezik Srba, Hrvata i Crnogoraca jedan jezik s dva izgovora, da su oba pisma, ćirilica i latinica, ravnopravna i da jezik ima zajednički pravopis.
1954. — Srpski i hrvatski pisci i lingvisti postigli Novosadski dogovor o srpskohrvatskom književnom jeziku, koji je potpisalo 25 uglednih stručnjaka za jezik. Zaključeno je da je narodni jezik Srba, Hrvata i Crnogoraca jedan jezik s dva izgovora, da su oba pisma - ćirilica i latinica - ravnopravna i da jezik ima zajednički pravopis.
1966. — sporazum o zabrani nuklearnog oružja u kosmosu potpisalo 28 zemalja, uključujući SSSR i SAD.
1966. — Sporazum o zabrani nuklearnog oružja u kosmosu potpisalo je 28 zemalja, uključujući SSSR i SAD.
1966. — prilikom havarije grčkog feribota „Heraklion“, koji je potonuo tokom nevremena kod ostrva Melos, poginula 234 putnika i člana posade.
1966. — Prilikom havarije grčkog feribota Heraklion, koji je potonuo tokom nevremena kod ostrva Melos, poginula su 234 putnika i člana posade.
1974. — Grci na referendumu velikom većinom glasali za republiku, protiv restauracije monarhije.
1974. — Grci na referendumu velikom većinom glasali za republiku, a protiv restauracije monarhije.
1978. — Umrla izraelska državnica Golda Meir, prva žena premijer Izraela (1969-1974).
1980. — u Njujorku ubijen bivši član grupe „Bitls“ Džon Lenon. Ubio ga mentalno poremećen obožavalac Mark Dejvid Čepmen, kasnije osuđen na doživotni zatvor.
1980. — U Njujorku ubijen bivši član Bitlsa Džon Lenon. Ubio ga je mentalno poremećeni obožavalac Mark Dejvid Čepmen, koji je kasnije osuđen na doživotni zatvor.
1991. — lideri Rusije, Belorusije i Ukrajine Boris Jeljcin, Leonid Kravčuk i Stanislav Šuškevič u Minsku potpisali sporazum o formiranju Zajednice Nezavisnih Država. Time prestao da postoji SSSR.
1991. — Lideri Rusije, Bjelorusije i Ukrajine Boris Jeljcin, Leonid Kravčuk i Stanislav Šuškevič potpisali u Minsku Belovežski sporazum o formiranju Zajednice Nezavisnih Država. Time je prestao da postoji Sovjetski Savez.
1991. — fudbaleri Crvene Zvezde postali su šampioni sveta u Tokiju. "Crveno-beli" su savladali čileanski Kolo-Kolo rezultatom 3:0, dva pogotka je postigao Vladimir Jugović, a jedan Darko Pančev.
1995. — u Londonu počela dvodnevna Konferencija na kojoj je, umesto ženevske Mirovne konferencije za SFRJ, osnovan Savet za sprovođenje mira. U radu Konferencije učestvovali ministri inostranih poslova 40 zemalja i predstavnici brojnih međunarodnih organizacija. Švedski diplomata Karl Bilt imenovan za predstavnika međunarodne zajednice u Bosni.
1995. —U Londonu počela dvodnevna Konferencija na kojoj je, umjesto ženevske Mirovne konferencije za bivšu Jugoslaviju, osnovan Savjet za sprovođenje mira. U radu Konferencije učestvovali su ministri inostranih poslova 40 zemalja i predstavnici brojnih međunarodnih organizacija. Švedski diplomata Karl Bilt imenovan je za Visokog predstavnika međunarodne zajednice u Bosni.
2000. — u Otavi održan prvi svetski samit posvećen kulturi i umetnosti, na kojem je osnovana Međunarodna federacija agencija za podršku umetnosti.
2000. — U Otavi održan prvi svjetski samit posvećen kulturi i umjetnosti na kojem je osnovana Međunarodna federacija agencija za podršku umjetnosti.
2000. — Umro srpski slikar nadrealista Milić Stanković, poznat kao Milić od Mačve.
2001. — Umrla Frensis Elizabet Snajder Holberton, jedna od pionira kompjuterskog programiranja. Ranih 40-tih programirala je revolucionarni ENIAC digitalni kompjuter za američku vojsku, a kasnije je učestvovala u kreiranju kompjuterskog jezika COBOL i FORTRAN.
2002. — ponovljeni predsednički izbori u Srbiji nisu uspeli zbog nedovoljnog odziva birača, 45,17 odsto. Najviše glasova osvojio lider Demokratske stranke Srbije i predsednik Jugoslavije Vojislav Koštunica, 57,66 odsto.
2002. — Ponovljeni predsjednički izbori u Srbiji nisu uspjeli zbog nedovoljnog odziva birača 45,17 odsto. Najviše glasova osvojio je lider Demokratske stranke Srbije (DSS) i predsjednik SRJ Vojislav Koštunica 1.699.089, odnosno 57,66 odsto.
2003. — Umro kubanski pijanista Ruben Gonzales koji se proslavio nastupajući sa grupom Buena Vista Social Club.
2005. — Norveška usvojila zakon kojim se norveške firme obavezuju da do 2008. godine najmanje 40 odsto članova upravnih odbora moraju da budu žene. U suprotnom, kompanije će se suočiti sa opasnošću od zatvaranja. Ovo je prvi zakon ove vrste u svijetu.

.

Rođenja

1542. — Meri Stjuart, škotska kraljica. († 1587).
1708. — Franjo I. Stjepan, car Svetog Rimskog Carstva († 1765.).
1626. — Kristina Augusta, švedska kraljica. († 1689).
1821. — Josip Runjanin, hrvatski kompozitor. († 1878).
1824. — Jakov Ignjatović, srpski pisac. († 1889).
1832. — Bjernstjerne Martinius Bjernson, norveški pisac. († 1910).
1865. — Jan Sibelijus, finski kompozitor. († 1957).
1886. — Diego Rivera, meksički slikar († 1957.).
1941. — Geoffrey Hurst, bivši engleski nogometaš i reprezentativac poznat po tome što je jedini igrač koji je postigao hat-trick u finalu svjetskog prvenstva.
1943. — Jim Morrison, pjevač, legendarni vođa "Doorsa" († 1971.).
1953. — Kim Basinger, američka filmska glumica.
1964. — Nikola Jerkan, bivši hrvatski nogometaš i reprezentativac.

.

Smrti

1638. — Ivan Gundulić, dubrovački barokni pjesnik.
1864. — George Boole, engleski matematičar i filozof.
1978. — Golda Meir, izraelska državnica, prva žena-premijer Izraela.
1980. — John Lennon, član i suosnivač legendarne pop skupine The Beatles, (* 1940.).
2000. — Milić Stanković, srpski slikar-nadrealista, poznat kao Milić od Mačve.
2001. — Elizabet Snajder Holberton, jedan od pionira kompjuterskog programiranja.
2001. — Mirza Delibašić, bosanska košarkaška zvijezda.

.

Blagdani

Sveti sveštenomučenik Kliment (Odanije Vavedenja)

.

Praznici i dani sećanja

.

Vidi takođe: godišnji kalendar - dnevni kalendar