meta-

I betydninga 'noko som gjer seg sjølv til emne for behandling, betraktning eller teoretisering', blir meta- brukt til dømes slik:

• Metadata er informasjon som beskriv annan informasjon.
• Metaroman er ein roman som handlar om å skrive ein roman.
• Metaspråk er språk brukt til å beskrive eit (anna) språk.
• Metateori er teori om andre teoriar.

I betydninga 'noko som er på den andre sida (av), utanfor eller etter', blir meta- brukt til dømes slik:

• Metafor er ord eller uttrykk brukte i biletleg, overført betydning, det vil seie om ein ting eller eit forhold som høyrer til eit anna omgrepsområde.
• Metafysikk er læra om eksistens og det å vere (væren), det vil seie det som ikkje er del av den fysiske verda.

I betydninga 'noko som endrar stilling, tilstand eller form', blir meta- brukt til dømes slik:

• Metabolisme er kjemiske omdanningsprosessar i levande organismar, stoffskifte.
• Metamorfose betyr forandring, forvandling eller overgang mellom stadium, til dømes når larvar blir sommarfuglar.
• Metatese betyr at to lydar i eit ord byter plass.

Innan kjemi har meta- fleire betydningar:

• at noko er polymerisert, til dømes metaldehyd
• syre som inneheld mindre vatn bunde til anhydrid enn andre syrer i same rekkje gjer, til dømes metafosforsyre (sjå fosforsyrer)
• benzenderivat der benzenkjernen har substituentar i 1- og 3-stillingane (til dømes metadiklorbenzen)

• prefiks
• framandord