Jump to content

Operacioni Overlord

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
LST-të me balona breshërie të zbarkuara, duke shkarkuar furnizime në plazhin Omaha për të dalë nga Normandia.

Operacioni Overlord ishte emri i koduar për Betejën e Normandisë, operacioni aleat që nisi pushtimin e suksesshëm të Evropës Perëndimore të pushtuar nga gjermanët gjatë Luftës së Dytë Botërore. Operacioni u nis më 6 qershor 1944 (D-Day) me zbarkimet e Normandisë (Operacioni Neptuni). Një sulm ajror me 1200 avionë i parapriu një sulmi amfib që përfshinte më shumë se 5000 anije. Gati 160.000 trupa kaluan Kanalin Anglez më 6 qershor, dhe më shumë se 2 milionë trupa aleate ishin në Francë deri në fund të gushtit.

Vendimi për të ndërmarrë një pushtim ndër-kanal në 1944 u mor në Konferencën Trident në Uashington në maj 1943. Gjenerali Dwight D. Eisenhower u emërua komandant i Forcave Aleate të Ekspeditës së Shtabit Suprem dhe gjenerali Bernard Montgomery u emërua komandant i Grupit të Ushtrisë së 21-të , e cila përfshinte të gjitha forcat tokësore të përfshira në pushtim. Bregdeti i Normandisë në Francën veriperëndimore u zgjodh si vendi i pushtimit, ku amerikanët u caktuan të zbarkonin në sektorët e koduar Utah dhe Omaha, britanikët në Sword dhe Gold dhe kanadezët në Juno. Për të përmbushur kushtet e pritshme në bregdetin e Normandisë, u zhvillua një teknologji e veçantë, duke përfshirë dy porte artificiale të quajtura portet e Mulberry dhe një sërë tankesh të specializuara me nofkën Hobart's Funnies. Në muajt para pushtimit, aleatët kryen Operacionin Bodyguard, një mashtrim thelbësor ushtarak që përdorte dezinformata elektronike dhe vizuale për të mashtruar gjermanët në lidhje me datën dhe vendndodhjen e zbarkimeve kryesore aleate. Adolf Hitleri vendosi Field Marshall Erwin Rommel në krye të zhvillimit të fortifikimeve përgjatë Murit të Atlantikut të shpallur nga Hitleri në pritje të një pushtimi të Francës.

Aleatët nuk arritën të përmbushnin objektivat e tyre për ditën e parë, por fituan një bazë të dobët që ata e zgjeruan gradualisht kur pushtuan portin në Cherbourg më 26 qershor dhe qytetin e Kaenit më 21 korrik. Një kundërsulm i dështuar nga forcat gjermane në përgjigje të përparimeve të aleatëve më 7 gusht la 50,000 ushtarë të Ushtrisë së 7-të Gjermane të bllokuar në xhepin e Falaise deri më 19 gusht. Aleatët nisën një pushtim të dytë nga Deti Mesdhe i Francës jugore (i koduar Operacioni Dragoon) më 15 gusht dhe Çlirimi i Parisit pasoi më 25 gusht. Forcat gjermane u tërhoqën në lindje përtej Seine më 30 gusht 1944, duke shënuar mbylljen e Operacionit Overlord.

Literatura

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

në gjermanisht

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Tony Hall (Hrsg.): Operation "Overlord", Motorbuch Verlag, 2004, ISBN 3-613-02407-1 – Umfassendes Werk internationaler Autoren zu den Aspekten der Operation Overlord. Das Buch ist thematisch gegliedert.
  • Janusz Piekalkiewicz: Invasion. Frankreich 1944, München 1979 – Das Buch beschreibt die Geschehnisse der Operation ausführlich, ist gut bebildert und verfügt über Briefwechsel, Originalberichte, Presseberichte etc.
  • Will Fowler: D-Day: The First 24 Hours, Amber Books Ltd., London 2003, ISBN 3-85492-855-6 – Fowlers Buch beschreibt ausschließlich die Operation Neptune, dies allerdings mit guter Bebilderung und vielen Karten.
  • Percy E. Schramm (Hrsg.): Kriegstagebuch des Oberkommandos der Wehrmacht 1944–1945, Teilband 1, ISBN 3-7637-5933-6 – Kommentierte Ausgabe des Kriegstagebuchs des Oberkommandos der Wehrmacht, insgesamt bestehend aus acht Bänden, von denen sich einer unter anderem mit der Lage an der Westfront im Jahr 1944 beschäftigt.
  • Cornelius Ryan: Der längste Tag, S. Mohn, 1960, ISBN B0000BN3AI
  • Dan Parry: D-Day, Vgs Verlagsgesellschaft: Köln, 2004, ISBN 3-8025-1618-4
  • Dan van der Vat: D-Day. Die alliierte Landung in der Normandie, Collection Rolf Heyne, 2004, ISBN 3-89910-199-5
  • Yves Lecouturier: Die Strände der alliierten Landung, Morstadt, 2003, ISBN 3-88571-287-3
  • Helmut K. von Keusgen: D-Day 1944, Die Landung der Alliierten in der Normandie. IMK-Creativ-Verl., Garbsen 2000, ISBN 3-932922-10-7
  • Brian B. Schofield: Der Sprung über den Kanal, Motorbuch Verlag, 1978, ISBN 3-87943-536-7
  • Paul Carell: Sie kommen! Die Invasion 1944, Ullstein Tb, 1995, ISBN 3-548-33191-2
  • Friedrich Georg: Verrat in der Normandie - Eisenhowers deutsche Helfer Grabert Verlag, 2007, ISBN 3-87847-237-4

në anglisht

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Anthony Hall: Operation Overlord. D-Day Day by Day, New Line Books, 2005, ISBN 1-84013-592-1 – Tagebuch der Planung, Vorbereitung und Durchführung der Operation Overlord, allerdings nur bis etwa fünfzehn Tage nach dem D-Day.
  • Stephen E. Ambrose: D-Day, Simon & Schuster Inc., 1994, ISBN 0-7434-4974-6 – Dieses Buch basiert auf diversen Interviews mit Zeitzeugen und handelt ausschließlich vom D-Day , dem Tag davor und danach (D-1 und D+1). Ambrose verfasste neben diesem Buch diverse andere Bücher, so beispielsweise das Buch Band of Brothers, das Vorlage für die gleichnamige Fernsehserie war.
  • Robin Niellands: The Battle of Normandy – 1944, Weidenfeld & Nicholson military, 2002, ISBN 0-304-35837-1 – Niellands Buch zur Schlacht in der Normandie behandelt diverse Aspekte der Operation Overlord mit vielen Zitaten als Untermalung.
  • Fritz Kramer, Fritz Ziegelmann, Freiherr Von Luttwitz, Heinz Guderian: Fighting in Normandy: The German Army from D-Day to Villers-Bocage, Stackpole Books, 2001, ISBN 1-85367-460-5
  • Ronald J. Drez: Voices of D-Day: The Story of the Allied Invasion Told by Those Who Were There (Eisenhower Center Studies on War and Peace), Louisiana State University Press, 1998, ISBN 0-8071-2081-2
  • John Keegan: Six Armies in Normandy: From D-Day to the Liberation of Paris; June 6 - Aug. 5, 1944, Penguin Books, 1994, ISBN 0-14-023542-6
  • Max Hastings: Overlord, Touchstone; Reprint edition, 1985, ISBN 0-671-55435-2
  • Humphrey and Young, Susan Wynn: Prelude to Overlord: An Account of the Air Operations Which Preceded and Supported Operation Overlore, the Allied Landings in Normandy on D-Day, 6th, Presidio Press, 1984, ISBN 0-89141-201-8
  • C.P. Stacey: Canada's Battle in Normandy, Queen's Printer, 1948
  • Carlo D'Este: Decision in Normandy, London, 1983
  • Brown: Operation Neptune. Frank Cass Publishers, London 2004, ISBN 0-415-35068-9
  • Russell A. Hart: Clash of Arms: How the Allies Won in Normandy, Boulder, CO: Lynne Rienner, 2001, ISBN 1-55587-947-0

në frengjist

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Eddy Florentin: Stalingrad en Normandie, Paris, Presses de la Cité, 1964
  • Paul Carell: Ils arrivent !, Editions Robert Laffont, 1994, ISBN 2-221-07817-9
  • Anthony Kemp: 6 juin 1944, Edition Découverte Gallimard, Série Histoire, 1994, ISBN 2-07-058353-8
  • Georges Bernage: Gold Juno Sword, Editions Heimdal, ISBN 2-84048-168-5
  • Georges Bernage: Diables Rouges en Normandie, Editions Heimdal, ISBN 2-84048-158-8
  • Dominique Kieffer, Stéphane Simonnet: N°4 Commando, Editions Heimdal, März 2004, ISBN 2-84048-180-4
  • Philippe Bauduin: Quand l'or noir coulait à flots, Editions Heimdal, März 2004, ISBN 2-84048-187-1
  • Erwin Rommel: Archives Rommel, Herrlingen-Blaustein
  • Dominique Lormier: Rommel : La fin d’un mythe, Le Cherche-Midi Éditeur, Paris 2003

Libra qe degjohen

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Stephen E. Ambrose: D-Day : June 6, 1944 -- The Climactic Battle of WWII, Audioworks; Abridged edition, 2001, ISBN 0-7435-0814-9, Audio-CD (Englisch)

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]


gjermanisht

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

anglisht

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

frengjisht

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

ne shume gjuhe

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shiko edhe

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referimet

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Operacioni_Overlord&oldid=2696944"