Yung-cen
Yung-cen “Iyaw a kamu ວຽງຈັນ, masaLowma tu, Vieng Chan”, Cowng-kow-talu Wan-syang han, u kahenulan satabakiay a tukay nu Liyaw-kow, tini i Yung-cen a kakitizaan, tini i Mey-kong a sa’wac, laed nu Mey-kong a sa’wac atu masasuayaw tu lang-kay-hu nu Tay-kow.
永珍（寮語：ວຽງຈັນ，羅馬化：Vieng Chan），中國大陸稱萬象，是寮國的首都和最大城市，位於永珍地區內，位於湄公河畔，隔湄公河與泰國的廊開府相望。
1563 a mihcaan, Lan-cang kanatalay a Say-ta-ti-la a hungti pala kahenulan a tukay, malaliyas tu ku Lan-canng, mala kahenulan a tukay nu Wan-syang a kanatal. 1827 a mihcaan maalaw tu nu Syen-low a hitay, matenes nayi’ tu ku mikuwanay macebes tu, katukuh 1899 a mihcaan kya muliyaw pastizeng.
1563年，瀾滄王國的塞塔提臘王將其定為首都，瀾滄分裂後，成為萬象王國的首都。1827年被暹羅軍隊掠奪，長期處於荒蕪狀態，直至1899年才得以重建。
lalekalan a cudad詞源
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]kamu nu Lyaw a ngangan nu kitizaan “ວຽງຈັນ” nu Alatin niyul han ku sulit Vieng Chan, kanatalay a ngiha “ʋíəŋ tɕàn” midebungay nu Ba-kow duduc tu kamu nu Ba-kow u nanam misulit Vientiane han. “ວຽງ” “Vieng” u sicabengay a niyazu’ sa ku imi, “ຈັນ” “Chan” u “sibuladay” atu “ Tan-mu” sayay a imi, uyni cudad nu Lyaway makayzaay madayumay tu sulid nu cudad.
寮語中地名「ວຽງຈັນ」的拉丁轉寫為Vieng Chan，國際音標[ʋíəŋ tɕàn]，法國殖民者按法語習慣拼寫成Vientiane。「ວຽງ」（Vieng）是「有城牆的城」的意思，「ຈັນ」（Chan）則有「月亮」和「檀木」的意思，這是由於寮文經過了文字簡化的緣故。
nikaawas tahkal nu piazih atu sulit nu Lyaw miseng tu sulit nu Tay, patatenga’ ຈັນ nu Tan-mu “จันทน์” cayay ku bulad “จันทร์” sakasa “Yung-cen” a imi u Tan tukay han. zuma, makayzaay i Ban a sulit चन्दनम्, u imi Tan-mu han, kasumamadan a sulit nu Cong-kow pabelin u “Can- Tan han”, yan i kamu nu Layak u cabeng sa, u niyazu’ han, namahiza iza ku migikiway uyni nipabelinan a ngangan “yen can” han.
通過參照與寮文相似的泰文，可斷定 ຈັນ 應當是檀木（จันทน์）而不是月亮（จันทร์），因而「永珍」的本意是檀城。此外，來自梵文 चन्दनम्，意為檀木，中國古書中漢譯為「栴檀」，而垣在漢語中指牆，也可以指城，因此有學者將這一城市的名稱翻譯為「垣栴」。
Yung-cen i cudad nu Cong-kow mapangangan cow-own-tan, yung-tyan. Yen-nan a nisulita “tana-s-lu” u yen-cen “Yen-nan a kamu, Viêng Chăn/ Yen-cen”, Wan-syang “Yen-nan a kamu, Vạn Tượng/wan-syang”.
永珍在中國古籍中也被稱作文單、雍田。越南文獻《大南實錄》將其稱為圓禛（越南語：Viêng Chăn／圓禛）、萬象（越南語：Vạn Tượng／萬象）。
caay kahapinang ku saayaway a likisi nu Yung-cen, hakay ayaw nu kung-yen tu 4 se-ci masanga’ay tu. 1354 a m kihcaan Ba-ang patizeng tu Lan-cang a kanatal zikuz, Yung-cen mala u kahenulan a sakawawan nu tukay, nika caay ku caay ku angangan nu tukay. acaay cumudan nu men-ten, Say-ta-ti-la a hungti i 1560 a mihcaan anganng nu tukay makay Mung-su-wa “nu ayzaay Lang-pow-la-pang” mabulaw tayza i Yung-cen, satu mala u angangan tu nu Lang-cang.
永珍早期歷史不詳，可能早於公元前4世紀已被建立。1354年法昂建立瀾滄王國以後，永珍就成為一個重要的行政城市，但並不是首都。為了避免遭到緬甸的入侵，塞塔提臘王於1560年將首都從孟蘇瓦（今瑯勃拉邦）搬遷至永珍，此後永珍成為瀾滄的首都。
1707 a mihcaan, Lang-cang a kanatal malaliyas mala u Lang-pow-la-pang, Wan-syang can-pa tulu a kanatalan, zuma Wan-syang a kanatal u angangangan nu Yungcen. 1779 a mihcaan Syan-low midebung i Lyaw-kow, Wan-syang a kanatal mala adidi’ay tu nu Syan-low.
1707年，瀾滄王國分裂為琅勃拉邦、萬象、占巴塞三個王國，其中萬象王國以永珍作為首都。1779年暹羅入侵寮國，萬象王國成為暹羅之附庸。
saayaway tu 19 a seci, Wan-syang a hungti Caw-a-nu palekal tu hitay paculi tu Syan-low Wan-syang a kanatal, belbelan masaenal tu ku Yung-cen, zuma a tademaw, zaysang, samiya mahamin maalaw patayzaen i Syan-low. satu caay ku Si-sa-ke-s dada’ uzuma a s-yen iza henay, nayi’ tu ku mikuwanay macebes tu.
19世紀初，萬象國王昭阿努起兵反抗暹羅。1827年，暹羅滅萬象王國，將永珍夷為平地，其人口、物產、佛像等都被掠奪至暹羅。此後除了西薩格寺等少數寺院倖存外，永珍基本處於荒蕪狀態。
ayaw tu 20 a se-ci, midebungay nu Ba-kow sakapah han misanga’ ku Yung-cen, misapinang mala Liya nu mipupuay tu kanatal a tatenga’ay angangan nu kanatal, u nipalekal angangan nu Lang-pow-la-pang, Lyaw a hungti pacena’ i Lang-pow-la-pang a mueneng. 19975 a mihcaan zikuz mapabelin ku Lyaw a kanatal, Yung-cen mala tademaw tu nu Lyaw angangan nu kanatal u tademaw amin ku situngusay nu kanatal.
20世紀初，法國殖民者將永珍進行修繕，將其確定為寮保護國的正式首都；琅勃拉邦則是儀式上的首都，寮國王室駐紮在琅勃拉邦。1975年寮王國被推翻後，永珍又成為了寮人民民主共和國的首都。
lala’ 地理
Yung-cen u hamin nu kanatal u cayay kakatuud nipatizeng i capi nu kanatalay a angangan nu kanatal. tini i teban a sa’wac nu Mey-kung, laed tu sa’wac nu Mey-kung caay kakatukuh i 1,600 kung-li, Yung-cen nu Lyaw a kanatalay a cen-ce, keyzay, saculilan. tukayay a tademaw pakala tu 70 a emaw “2005 a mihcaan”, pasu lilisay a kitizaan pakala tu 73 a emang ku tademaw.
永珍是全球少數設於國界附近的首都之一，位於湄公河中游，距離湄公河河口不到1,600公里， 永珍是寮國的政治、經濟、交通中心。市中心區域約70萬人（2005年），包含週邊區域約73萬人。