Betchete a- d' aprepiaedje
Li betchete a- d' aprepiaedje, c' est ene des sôres del betchete a-.
C' est ene vicante betchete ki mostere k' el mouvmint si fwait aviè l' ci ki djåze (a- d' aprepiaedje).
Li betchete a d' aprepiaedje s' abetchtêye a :
- des viebes sins coplemint
- di mouvmint: acori, abizer,
- k' aprestèt on mouvmint: atchessî, ahertchî, atourner, avoyî, abouter, abouler, s' assåver, atchôkî
- des dvancetes : addé, aviè, amon
Li contråve betchete, c' est l' betchete e- d' endalaedje. Li viebe contråve pout eto esse basti avou li spitron "evoye", kécfeye "foû".
Ele respond al betchete francesse a- (accourir). Mins li gn a bråmint moens di sfwaits viebes e francès k' e walon.
Li betchete a- d' aprepiaedje si loye voltî al betchete ri- po fé l' betchete ra- d' raprepiaedje.
Egzimpes di mots
[candjî | candjî l’ côde wiki]Mots classikes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- abizer (<> bizer evoye)
- abouler
- abouter
- abroker
- abrotchî
- acori (<> s' ecori)
- aclepter
- adårer (<> dårer evoye)
- addé
- adjeter
- adramter
- adschinde
- afure
- ahertchî (<> ehertchî)
- amoenner (<> emoenner, moenner evoye)
- amoussî (<> moussî foû)
- apasser
- aplonkî
- aploure
- apoirter (<> epoirter)
- aprepyî
- ariver
- aroufler
- aspiter (<>sipiter evoye)
- s' assåver (<> s' essåver)
- assaetchî (<> essaetchî)
- atchessî (<> etchessî)
- atchôkî
- atoumer
- aviè (<> eviè)
- avni
- avoyî (<> evoyî, voyî evoye)
- azûner
Noûmots
[candjî | candjî l’ côde wiki]Elle a eto siervou dins les noûmots :
- aberweter (<> eberweter)
Istwere del betchete
[candjî | candjî l’ côde wiki]Cisse piceure la do walon est ddja viye, ca on rtrouve des sfwaits viebes dins les scrijhaedjes di Djhan d' Djudla-Mouze
La co èn egzimpe del mitan do 15inme sieke :
- La, il a aploveut todi grand djins (Djihan di Ståvleu, 1757)[2]
Hårdêye difoûtrinne
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Sacwants viebes avou l' betchete a- d' aprepiaedje (ki sont dedja sol Wiccionaire)
Sourdants & pî-notes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ ilh trovarent bien VIIm Juys qui astoient AFFUIS de la terre de Judée cité di L. Remacle, Sintake do walon del Gléjhe, T. 2, p. 11.
- ↑ là il aplovoit toudis grans gens, L. Remacle, come cial ådzeu, p. 12.