Babilon

Čuvena Ištarska kapija u Pergamon muzeju u Berlinu.

Babilon je antički grad u Mezopotamiji, blizu savremenog Al Hillah u Iraku. Bio je glavni grad Babilonskog carstva. Ime potiče od akadske riječi Babilu, što znači "božija kapija", a koja je bila prijevod sumerskog imena Kadingirra.

Grad se prvi put spominje na tableti Sargona Akadskog iz 24. vijeka p. n. e. kada je Sargon Akadski od grada napravio središte svoje države. Moć i stanovništvo je palo tokom narednih nekoliko vijekova, i grad je bio prilično nevažan sve dok nije postao glavni grad Hamurabijevog carstva u 18. vijeku p. n. e. Od tada, grad je bio glavni grad Babilonije, mada je tokom vladavine Kasita bio nazvan "Karanduniaš".

Grad je bio na Eufratu, podjeljen jednako na obje strane rijeke i sa strmnim nasipima da bi se zadržale sezonske poplave. U narednim godinama Babilon je rastao u veličini i raskošu, ali je također postao podložan Asiriji. Grad se pobunio protiv Asirske vladavine u doba Mušezib-Marduka i ponovo u doba Šamaš-šum-ukina, ali je oba puta bio pod opsadom i ponovo osvojen, prvi put od strane Senakeriba i drugi put od strane Asurbanipala.

Tokom vladavine Senakeriba Babilon je bio u stalnom stanju ustanka, koje je tek bilo ugašeno nakon što je 689 godine p. n. e. Senakerib naredio kompletnu destrukciju grada. Svi zidovi, palate, i hramovi su bili uništeni, a ostaci bačeni u Arakhtu kanal. Ovaj čin je razljutio vjersku svjest Mezopotamije, i vjerovatno zbog toga je Senakerib nedugo kasnije bio ubijen. Njegov nasljednik Esarhadon je odmah ponovo izgradio stari grad, krunisao se tu, i napravio dom u gradu za dio godine. Nakon njegove smrti Babilonija je određena njegovom najstarijem sinu Šamaš-šum-ukin, koji je kasnije vodio pobunu protiv njegovog brata Asurbanipala Asirijskog.

Još jedanput se Babilon našao pod opsadom Asirijanaca. Asur-bani-pal je brzo osvojio grad, ali kad je 612 godine p. n. e. pala Nineva, Babilon se oslobodio Asirijske vlasti i potao glavni grad novog Babilonskog carstva. 605 godine p. n. e. Babilonci su pobjedili Egipćane u boju kod Karkemiša i sklonili ih sa svjetske pozornice. Tokom ovog doba nezavisnosti pod Nabopolasarom, novo razdoblje arhitektskih radova je počelo, a njegov sin Nebukadrezar je od grada napravio čudo antičkog svijeta. Nebukadrezar je izgradio Ištar kapiju, obnovio Etamenanki hram, i izgradio viseće vrtove Babilona (jedno od sedam svjetskih čuda).

Godine 538 p. n. e. Babilon osvaja Kir Veliki, kralj Perzije, koji je dopustio židovima u Babilonu da se vrate svojim kućama. Pod vladavinom Kira i njegovog sina Darija, Babilon je postao centar učenja i naučnog napretka. Babilonski naučnici su napravili mape sazviježđa i uspostavili temelje savremene astronomije i matematike. Međutim, tokom vladavine Darija III, Babilon je počeo stagnirati.

Godine 331. perzijski kralj Darije III doživio je poraz od makedonskog vladara Aleksandra Velikog u bici kod Gaugamele. U oktobru iste godine, Aleksandar osvaja Babilon. Pod njegovom vladom, Babilon je ponovo prosperirao kao središte učenja i trgovine. No, nakon Aleksandrove tajanstvene smrti 323. godine p. n. e., njegovo carstvo je podjeljeno među njegovim generalima i slijede decenije ratovanja. Zbog toga Babilon je skoro kompletno napušten već 275. p. n. e.

Također pogledajte

• Hamurabijev zakonik