Clocsio

Clocsio

Closiwr unigol, Eisteddfod Bodedern, 2017.
Enghraifft o'r canlynol	math o ddawns
Math	Dawnsio Gwerin, clocsio
Gwlad	Cymru

Gweler hefyd: Dawns Gymreig

Diwylliant Cymru
Iaith Cymraeg Y Fro Hanes y Gymraeg Ieithoedd Cymru
Traddodiad Gwisg Gymreig Cyfraith Hywel Cantref
Llenyddiaeth Llenyddiaeth Gymraeg Llenyddiaeth Saesneg
Cerddoriaeth Cerddoriaeth Cymru
Bwyd Coginiaeth Cymru
Dathliadau a gwyliau Rhestr dathliadau Cymru Eisteddfod Gorsedd y Beirdd
Cerddoriaeth a dawns Dawns Gymreig Clocsio Cerddoriaeth draddodiadol Cymru Cerdd Dant Crwth Cymanfa Ganu Cynghanedd Noson Lawen Pibgorn Tabwrdd Telyn deires Twmpath Pibau Cymreig
Drama Theatr Genedlaethol Cymru
Chwaraeon Chwaraeon yng Nghymru
Symbolau Symbolau cenedlaethol Y Ddraig Goch Baneri Cymru Baner Cymru
Crefydd Crefydd yng Nghymru
Hanes Hanes Cymru
WiciBrosiect Cymru

Ffurf draddodiadol Gymreig o ddawns yw clocsio sy'n cynnwys esgidiau clocsio a symudiad ergydiol y traed a symudiadau athletaidd. Fe'i gwneir yn nodweddiadol i gerddoriaeth draddodiadol Gymreig a thra'n gwisgo gwisg draddodiadol Gymreig, ond nid bob amser.

Hanes y draddodiad

Traddodiad di-dor yw'r ddawns stepio Gymreig a berfformiwyd yn nodweddiadol gan weithwyr y chwareli llechi a ffermwyr. Byddai dawnswyr yn aml yn cystadlu â'i gilydd i brofi pwy oedd â'r dawnsio, y stamina a'r athletiaeth fwyaf trawiadol. Mae clocsio Cymreig hefyd yn cynnwys "triciau" sy'n ei wneud yn unigryw o'i gymharu â mathau eraill o ddawnsio stepio fel dawnsio Gwyddelig, dawnsio Albanaidd a chlocsio Seisnig. Gall y triciau hyn gynnwys, ond nid ydynt yn gyfyngedig i; snwffian cannwyll fflam gan ddefnyddio gwadnau pren yr esgidiau, stepio tobi (cicio coesau allan mewn safiad sgwat tebyg i ddawnsio Cosac) a llamu uchel i'r awyr fel neidio dros dro.

Mae'r ffilmig ramantus Clog Dance o 1959 yn adrodd yr arferai llongwyr Porthmadog glocsio rhwng gwaith ar harbwr cei'r dref. Mae'r ffilm yn sôn am adfywiad clocsio gan ddangos y grefft o ddawnsio a'r grefft o greu'r esgidiau trwy lygaid 'Gwyneth Thomas', dynes mewn oed sy'n cofio clocsio yn ei hieuenctid. Mae'n nodi fel mai fel unigolion yr arferid clocsio ond i Gwyneth Thomas

feithrin dawnsio fel grŵp er mwyn gweld pwy oedd y dawnswyr gorau. Yn y ffilm mae'r parti dawns clocsio yn mynd i gystadlu yn Eisteddfod Ryngwladol Llangollen. Er mai ffuantus yw'r ffilm, mae'n rhoi peth syniad o ddawnsio'r cyfnod.

Techneg

Nid yw clocsio yn golygu dawnsio tra'n gwisgo clocsiau. Mae clocsio yn golygu cynhyrchu amrywiaeth o synau cryfach neu ysgafnach a chymysgedd o rythmau gan ddefnyddio'r ddwy droed, sy'n dangos deheurwydd y camu. Mae clocsiwr dawnus yn gallu gwneud amrywiaeth o synau trwy ddefnyddio gwahanol rannau o'r glocsen sy'n cynnwys bysedd traed, sawdl ac ochrau'r glocsen yn erbyn ei gilydd neu wrthrychau eraill. Gellir gwneud clocsio ar bren a llechi gyda neu heb gyfeiliant.