Azido hialuroniko

Azido hialuroniko
Formula kimikoa	C28H44N2O23
SMILES isomerikoa	O=C(N[C@H]4[C@H](O)O[C@H](CO)[C@@H](O)[C@@H]4O[C@@H]3O[C@H](C(=O)O)[C@@H](O[C@@H]2O[C@@H]([C@@H](O)[C@H](O[C@@H]1O[C@H](C(=O)O)[C@@H](O)[C@H](O)[C@H]1O)[C@H]2NC(=O)C)CO)[C@H](O)[C@H]3O)C
Konposizioa	oxigeno, karbono, Nitrogeno eta hidrogeno
Mota	mukopolisakarido
Erabilera
Rola	immunologic adjuvant (en) , Viscosupplements (en) eta biomarker (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	KIUKXJAPPMFGSW-MNSSHETKSA-N
CAS zenbakia	9004-61-9
ChemSpider	2341172
PubChem	24759
Reaxys	8538277
Gmelin	16336
EC zenbakia	232-678-0
ECHA	100.029.695
CosIng	34315
MeSH	D006820
Human Metabolome Database	HMDB0010366
UNII	S270N0TRQY
KEGG	C00518

Azido hialuronikoa edo AH glikosaminglukano unitatez egindako polisakaridoa da. Gizakiaren larruazalean ugaria da baina beste hainbat tokitan ere agertzen da, humore beirakaran, zilborrestean, likido sinobialean, hezur-ehunean, bihotzeko balbuletan... 70 kilogramoko pisua duen gizaki batek batazbeste 15 gramo azido hialuroniko ditu eta egunero heren bat degradatu eta birsortzen da.

Historia

1934 urtean Karl Meyer eta John Palmer botikariek isolatu zuten azido hialuronikoa behien begietako humore beirakaran. Ikusi zuten osagaietako bat azido glukuronikoa zela eta hialoide hitzaren esanahia "berirakara" izanik, horregatik eman zioten hialuroniko izena.

Behien begietatik azido hialuronikoa ekoiztea teknikoki zaila zen baina 1942. urtean Endre Balazs hungariarrak teknika bera erabili zuen oilarren gandorrekin eta ordutik hau da ekoizpen industrialaren oinarriizko produktua. Endre Balazs berak egin zuen azidoaren lehen patentea, pastelgintzan arrautza zuringoaren ordezko gisa erabiltzeko.

Gaur egun oilarren gandorraz gain, marrazoen hegatsak, arrainen hondarrak, behien artikulazioak eta zilborresteak erabiltzen dira.

Egitura

Azido hialuronikoa glikosaminglukano unitatez egindako polisakaridoa da, eta hau aldi berean β (1→3) lotura duten azido glukuronikoaren eta N-Azetilglukosaminaren disakaridoen errepikapenez osatzen da. Espiralak osatzen dituzten makromolekula da, 50.000 disakarido inguru baititu. Ur kopuru handiak hartzeko gaitasuna du.

Erabilerak

Botika eraginkorra da zahartasunari aurre egiteko. Ur kopuru handiak gordetzen dituenez larruazalaren hezetasun maila mantentzen du. Kolagenoaren ekoizpena aktibatzen du fibroblastoen itxura aldatuz.

Zimurren aurkako krematan erabiltzen da beraz, bai eta zauri eta ultzerak orbaintzeko krematan ere. Kirurgia estetikoan ere betegarri gisa erabiltzen da, esate baterako ezpainetan eta masailetan.

Ehunak berreraikitzeko ere egokia da. Hainbat gaixotasunek larruazalari eragindako kalteak konpontzen ditu eta artroskopietan galdu den likido sinobiala ordezkatzeko ere erabiltzen da.

Kirolariek ere asko erabiltzen dute, artikulazioak berrekuratzeko. Kanadan egindako esperimentu batean orkatiletan esgintzeak egindako kirolariak azido hialuronikoz tratatu zirenen %90a zortzi egunetan berriz entrenatzen hasi ziren, plazeboa jaso zutenen %71aren aurrean.

Inpaktu ekonomikoa

Kirurgia estetikoan erabiltzen denez garrantzi handia hartu du. 2004 urtean azido hialuronikoaren kilogramo batek 5.000 eurotako prezioa zeukan.

Kanpo estekak

• Datuak: Q337231