Edukira joan

Eguzki koroa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Frantzian, 1999an hartutako eklipse baten argazkia.

Artikulu hau astronomiari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Koroa».

Eguzki koroa, kromosferako zatirik kanporenekoa da, milioi bat kilometro baino gehiago neurtzen du eta eguzki eklipseetan edo koronografo deritzon Eguzkiaren argia ezkutatzeko gai den gailu bat erabiliz ikus daiteke. Eguzki koroaren dentsitatea, Lurrarena baino bilioi bat aldiz baxuagoa da, eta bere tenperatura, 2 milioi gradutara iristen da (fotosferak, gutxi gora-behera, 6000 graduko tenperatura duen bitartean).

Eguzki koroa, espaziora, eguzkiaren eremu magnetikoak jaurtitako partikula txikiez osatua dago, eguzki haizea eraginez, eta jaurtitze fenomeno bizietan, ekaitz geomagnetiko bat gerta daiteke Lurrean. Jaurtitako atomo hauek, Lurraren atmosferaren gainaldearekin talka egitean, poloetan gertatzen diren auroren arduradunak dira.

Koroako egitura xehetasun guztiak, eguzkiaren eremu magnetikoaren ondorio dira.

Eguzki koroaren aztertzea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1870ean, eklipse batean, Karlos Youngek, koroako argi espektroa ikustean, bere jatorria azaltzerik egon ez zen marra berde bat ikusi zuen. Garaian proposatu ziren hipotesien artean, Lurrean existituko ez litzatekeen balizko elementu kimiko bat aipatu zen.
  • 1930 arte, Eguzki koroa ikusteko modu bakarra, Ilargiak, Eguzkia, eguzki eklipse osoetan estaltzen zuenean zen.
  • 1930ean, koronografoa asmatu zen, eklipse artifizialak eragin zitzakeena, eta, ondorioz, asko erraztu zen eguzki koroaren azterketa.
  • 1940an, Edlen eta de Gotrianek, Karlos Youngek ikusitako marra edo zerrenda berde horiek, material ezezagunen espektroak eragiten ez zituela frogatu zuten, baizik eta Lurrean aurki daitezkeen elementuen oso ionizatutako atomoek, burdina kasu.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]