Jean-Blaise Adema
Jean-Blaise Adema | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Senpere, 1861eko urriaren 2a |
Herrialdea | Lapurdi, Euskal Herria |
Heriotza | Baiona, 1936ko maiatzaren 7a (74 urte) |
Familia | |
Familia | ikusi
|
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | euskara |
Jarduerak | |
Jarduerak | apaiz katolikoa eta idazlea |
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | katolizismoa |
Jean-Blaise Adema Andurandegi (Senpere, 1861eko urriaren 2a - Baiona, 1936ko maiatzaren 7a) lapurtar apaiz, kazetari eta idazlea izan zen, Grazian Adema Zaldubi idazlearen iloba.[1] Ez zuen libururik argitaratu, baina artikulu anitz idatzi zituen, Euskalduna aldizkarian batez ere. 1918tik 1925era, Euskalduna zuzendu zuen.[1] Euskaltzaina izan zen 1919an Euskaltzaindia sortu zenetik beretik.[2]
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Jean-Blaise Adema Senperen jaio zen, 1861eko urriaren 2an; François Adema txokolategilearen eta Catherine Andurandegiren semea izan zen. Larresoroko seminario ttipian ikasi zuen lehenik, eta Baionako apaiztegian gero. 1884an apaiztu zen, 23 urte zituelarik, eta Senperen eman zuen lehenbiziko meza. 1884tik 1906ra Larresoroko apaiztegiko irakaslea izan; Frantziako historia eta geografia irakasten zituen. Besteak beste, Jean Etxepare izan zuen ikasle.[1]
1906an, Sarako erretore izendatu zuten, eta 1910ean Uztaritzekoa. Uztaritzen Jean Elizalde Zerbitzari izan zuen apaizkide, hau Lehen Mundu Gerrara joan zen arte. 1918ko abuztuaren 8an, Baionako katedraleko kalonje izendatu zuten. Harrezkero, katedraleko diruzaina eta eskola giristinoetako arduraduna izan zen.[1]
1895ean hasi zen Euskalduna-n idazten, eta anitz urtez besoz beso lan egin zuen Jean Hiriart-Urrutirekin astekari horretan. 1915ean, Hiriart-Urruti hil ondoan, aldizkariko erredaktoreburu bilakatu zen, eta 1918an zuzendari kargua hartu zuen.[1] Ordura arteko bideari segitu zion aldizkariak, erlijioari, euskarari eta nekazaritzari garrantzia emanez, baina kutsu informatiboagoarekin.[3] 1919ko irailaren 21ean, Euskaltzaindiaren lehenbiziko bilkuran, euskaltzain izendatu zuten.[2] 1925ean, Euskalduna-ko zuzendaritza utzi zuen.[1]
1936ko maiatzaren 7an hil zen, Baionan.[1] Senpereko hilerrian ehortzirik dago.[4]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c d e f g Bidegain, Eneko. Lehen Mundu Gerra "Eskualduna" astekarian. Doktore Tesia, 2012, UB/BU - UPV/EHU, euskara.euskadi.net (Noiz kontsultatua: 2020-8-7).
- ↑ a b Euskaltzaindiak gaur betetzen ditu 90 urte. euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2020-8-7).
- ↑ Alberbide, Xipri. Zoriona. Labayru Ikastegia - Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, 2005, argitalpenak.labayru.eus (Noiz kontsultatua: 2020-8-8).
- ↑ Gratien Adema “Zaldubi” eta J. Blaise Ademaren hilobia. euskargazki.blogariak.net (Noiz kontsultatua: 2020-8-8).