Edukira joan

Lankide:Jonee..00/Proba orria

Wikipedia, Entziklopedia askea

Alfanhuiren langintzak eta ibilerak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alfanhuiren langintzak eta ibilerak Rafael Sánchez Ferlosio[1] idazle espainiarrak idatzitako genero pikareskoko eleberri bat da. 1951n argitaratu zen, El Jarama[2][3][4] baino lau urte lehenago.

Alfanhui, funtsean, haurtzarotik heldutasunerako iragatze erritu mitikoaren kontaketa da[5]. Narrazioak harridura sortu zuen gerraosteko eleberri espainiarraren[6] egoera ikaragarri txiroan, ez bakarrik estilo txukuna eta argumentu interesgarria zituelako, baizik eta bereziki eleberri pikaresko espainiarra berreskuratzeko saiakera izan zelako. “Gaztelako kontakizun hau, egiazko gezurrez betea”[7] (eskaintzan adierazten duenez), Alfanhui errealismo magikoko[8] lehen kontakizun espainiarra izan zen. Liburua Eskarne Mujika Gallastegik itzuli zuen eta Ibaizabal argitaletxean[9] argitaratu zen 1995ean.

Haizorratzeko oilarra, Alfanhuiren abenturetako pertsonaia nagusietako bat.

Egun batean Alfanhui izeneko mutiko ikusmin, ausart eta pikaroa[erreferentzia itzuli behar da], Halcalá de Henareseko etxetik abiatzen da norabide ezezagunean; haren urruneko helburua amonaren etxea da. Bidaia erreal, literario eta magikoa Guadalajaran hasten da, Guadarramako mendilerroa igaro eta Palentzian amaitzen da. Bidaiaren ondorioz ezagutuko ditu Alfanhuik road movie [erreferentzian idazlearen balorazioak?] surrealista honetako gainerako pertsonaiak: maisu disekatzailea, haizorratzeko oilarra, baso gorriko erraldoia, doña Tere berritsua, don Zana txotxongiloa, Alfanhuiren amona eta aldi berean fantastikoa eta egunerokoa den mundu bateko beste hainbat pertsonaia.

Celak "adinik gabeko liburua" zela esan zuen, baina La Colmena lanaren argitarapenaren eraginez, kritikaren atal batek adierazi duenez, ez zuen merezi zuen aitorpena jaso. Hala ere, liburu-ipuin-hitzarmen honen aberastasuna dela eta, ikasi egin da literatura-aniztasun adibide bitxi gisa: eleberri pikareskoa, XX. mende erdialdeko Espainako landatar gizartearen anatomia, "commedia dell'arte" delakoaren espainiar ibildbidea (Juan Benetek emandako definizioaren arabera) edo prosopopeiaren paradigma ederra, argi esanda: eskuliburu bat, non objektu bizigabeak bizidun bihurtzen diren. Liburuan zehar, Grimm anaien lanetan, Andersenen lanetan eta mila gau eta bat gehiago lanean bezala, edozein objektuk dauka hitz egiteko, sentitzeko, hausnartzeko, mugitzeko edo gauza probetxugarriak irakasteko gaitasuna, Cervantesen estiloa jarraituz[10].

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Antonio., Martínez Jiménez, José. (2011). Lengua castellana y literatura, 3 ESO. Akal ISBN 9788446033677. PMC 768472438. (Noiz kontsultatua: 2018-12-12).
  2. Rodgers, 1999, 467
  3. Ortega, 1967, 626-631
  4. [https://www.elmundo.es/elmundo/2009/11/24/cultura/1259078417.html «Rafael S�nchez Ferlosio, Premio Nacional de las Letras | Cultura | elmundo.es»] www.elmundo.es (Noiz kontsultatua: 2018-12-12).
  5. cvc.cervantes.es (Noiz kontsultatua: 2018-12-12).
  6. www.geocities.ws (Noiz kontsultatua: 2018-12-12).
  7. Sánchez Ferlosio, Rafael. Alfanuhi. Ibaizabal, 15 or..
  8. Salgado, María A.. (1985). «Fantasía y realidad en Alfanhuí» Papeles de Son Armadans 3: 140-52..
  9. «Haur eta Gazte Literatura Euskara | gazteentzako liburuak eta ipuinak Ibaizabal» www.ibaizabal.com (Noiz kontsultatua: 2018-12-18).
  10. Diego Chozas irakasleak "Las animaciones del Alfanhuí" lanean antzeko 75 eta 200 prosopopeia eta literatura figura antzeko sailkatu zituen. http://webs.ucm.es/info/especulo/numero37/alfanhui.html