Solange Fernex
| Solange Fernex | |||||
|---|---|---|---|---|---|
1989ko uztailaren 25a - 1991ko azaroaren 12a Barrutia: Frantzia Hautetsia: 1989 European Parliament election (en)
1989 - 1991 | |||||
| Bizitza | |||||
| Jaiotza | Estrasburgo, 1934ko apirilaren 15a | ||||
| Herrialdea | |||||
| Heriotza | Biederthal, 2006ko irailaren 11 (72 urte) | ||||
| Heriotza modua | berezko heriotza: minbizia | ||||
| Familia | |||||
| Ezkontidea(k) | Michel Fernex (en) | ||||
| Hezkuntza | |||||
| Hizkuntzak | frantsesa | ||||
| Jarduerak | |||||
| Jarduerak | politikaria | ||||
| Lantokia(k) | Estrasburgo eta Brusela | ||||
| Jasotako sariak | |||||
| Sinesmenak eta ideologia | |||||
| Alderdi politikoa | Berdeak | ||||
Solange Fernex (Estrasburgo, Frantzia, 1934ko apirilaren 15a – Biederthal, 2006ko irailaren 11) ingurumen-ekintzaile politiko eta bakezale frantsesa izan zen. Europako mugimendu ekologistaren aitzindarietako bat izan zen, Frantziako Alderdi Berdea sortzen lagundu zuen eta Europako Parlamentuko kide izan zen bost urtez.
Hainbat gairen alde egin zuen, besteak beste, indarkeriarik eza, munduko bakea, armagabetze nuklearra, energia alternatiboa eta feminismoa. 2019an, Estrasburgoko (Frantzia) bere jaioterriko eskola batek Fernex izena jaso zuen.[1]
Lehen urteak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Fernex Estrasburgon jaio zen, Frantzian. Sei urte besterik ez zituenean, bere aita, soldadu frantsesa, frontean hil zen Bigarren Mundu Gerran. Geroago aitortu zuen horrek indarkeriarik ezarekin zuen konpromisoa piztu zuela.[2]
Unibertsitatean biologia ikasten ari zela, gaixotasun tropikaletan espezializatutako Michel Fernex mediku suitzarra ezagutu zuen. Bikotea ezkondu eta Afrikara joan zen bizitzera, eta han lau seme-alabetako bi jaio ziren. Itzuli zirenean, Biederthaleko etxalde zahar batean bizi izan ziren, Suitzako mugatik gertu. Bertan, eguzki-energia sistema bat instalatu zuten eta familia hazi zuten.[3]
Aktibismo berdea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Frantziara itzultzean, Fernexek hirugarren munduari laguntzeko taldearen atal bat sortu zuen, Terre des hommes. Etxe historikoak zaintzeko lan egin zuen, eta "okupazio" mugimenduarekin lagundu zuen, Rhin ibaian proposatutako berunezko fabrika baten eta gertuko kimika-lantegi baten aurka arrakastaz protesta egiteko. Era berean, energia nuklearreko planten aurka zeuden ekintzaileekin bat egin zuen, Wyhlen, Alemaniako hego-mendebaldean, planeatutako bat barne. Han, protesta talde batekin kanpatu zuen handik gertu.[3]
1977an, Fernex bere hiriko zinegotzi hautatu zuten, eta 24 urtez aktibo egon zen. 1979an, Europe-Ecologie mugimendu politikoaren buru izan zen talde ekologistaren lehen hauteskunde europarretan, eta Frantzian 888.134 boto lortu zituen. Urte horretan bertan, emakumeek gidatutako bakearen aldeko erakundea sortu zuen, Femmes pour la Paix, 1996ra arte zuzendu zuena.
1983an, Fast for Life mugimenduan parte hartu zuen, eta 38 egunez barau egin zuen Parisen, armagabetze nuklearra zela eta. Hurrengo urtean, Green Party sortu zuen Antoine Waechter-ekin. Herrien Ibilaldia – Bizitzaren aldeko Erromesaldiaren antolatzaile nagusia izan zen Europan, bakearen aldeko ibilaldi transkontinentala Estatu Batuetatik Errusiara, 1984an eta 1985ean 7.000 milia egin zituena.[4]
Txernobil, Europako Parlamentua, ondorengo urteak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1986an Txernobylen izandako istripu nuklearraren ondoren, Fernexek erradiazioaren biktimei laguntzeko ahaleginak areagotu zituen. Geroago, berak eta bere senarrak Children of Chernobyl sortu zuten, biktima gazteei zuzendua. Fernexek zioen agintariek izugarri gutxietsi zutela biktimen kopurua.[5]
1989an, Fernexek Europako Parlamenturako hauteskundeak irabazi zituen, 1994ra arte Frantziako Alderdi Berdea ordezkatuz. Nekazaritza Batzordeko buru eta Arrantza Azpibatzordeko kide gisa, presio egin zuen nekazaritza ekologikoari buruzko araudiak elikagaientzako ziurtagiri ekologikoa nola lortu adieraz zezan.[5]
1995 eta 2003 artean, Fernex Bakearen eta Askatasunaren aldeko Emakumeen Nazioarteko Ligako Frantziako sekzioko buru izan zen. Genevako Bakearen Aldeko Nazioarteko Bulegoko presidenteordea ere izan zen lau urtez 90eko hamarkadan. 2001ean, Alemaniako fundazioaren "Nuclear-Free Future Award" saria jaso zuen, arma nuklearren aurka egindako lanagatik.[6]
Heriotza eta legatua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]2003an, Fernexek minbizia hartu zuen, eta horrek jarduera murriztera behartu zuen. 2006ko irailaren 11n hil zen Biederthalen. Bere lanari buruzko liburu bat idatzi zuen, A Life for a Life (La Vie pour la Vie). Dora Films Frantziako zinema ekoiztetxeak hari buruzko dokumental bat egin zuen 2014an, The Little Spark izenekoa.[7]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Txantiloi:FR-fr «Rentrée scolaire. La maternelle Solange-Fernex, une 115e école publique à Strasbourg» www.dna.fr (Noiz kontsultatua: 2023-04-14).
- ↑ «World People's Blog » Blog Archive » Solange Fernex – France (1934 – 2006)» web.archive.org 2015-05-21 (Noiz kontsultatua: 2023-04-14).
- ↑ a b (Alemanez) Schenk, Peter. «Solange Fernex - Eine Hommage an eine grosse Kämpferin» bz Basel (Noiz kontsultatua: 2023-04-14).
- ↑ (Ingelesez) Shay, Kevin James. (2012-04-16). Walking through the Wall. Lulu.com ISBN 978-1-105-60881-0. (Noiz kontsultatua: 2023-04-14).
- ↑ a b «World People's Blog » Blog Archive » Solange Fernex – France (1934 – 2006)» web.archive.org 2015-05-21 (Noiz kontsultatua: 2023-04-14).
- ↑ «Award - Nuclear Free Future Foundation» nuclear-free.com (Noiz kontsultatua: 2023-04-14).
- ↑ (Frantsesez) Raimbault, Alexis. (2014-08-24). «La petite étincelle» Dorafilms (Noiz kontsultatua: 2023-04-14).
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Bildutako testigantzak) Solange Fernex, La vie pour la vie: jeûne pour la vie: août-septembre 83, Ed. Utovie, Collection Pour que la joie demeure, 1985.
- Simone Fluhr and Daniel Coche, The Little Spark. Fernexen lanari buruzko film dokumentala. Dora Films, 2014.
- Elisabeth Schulthess, Solange Fernex, l'insoumise. Ekologia, feminismoa, indarkeriarik eza, Collection Ecologie, Ed. Yves Michel, 2004ko urria. ISBN 2-913492-27-4
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Solange Fernex Deutsche Biographie-n
- Solange Fernex Europako Parlamentuan
- Solange Fernex-i omenaldia Terre à terre irratian
- Solange Fernex-i agurra webjournal.ch-en
Datuak: Q463995
Multimedia: Solange Fernex / Q463995