Pragako zirkulu linguistikoa

Pragako zirkulu linguistikoa edo "Pragako eskola" (txekieraz Pražský lingvistický kroužek, errusieraz Пражский лингвистический кружок, Pražskij lingvističeskij kružek) estrukturalismoan oinarritzen den hizkuntzalaritza korrontea da. Zirkulu honen sortzaileek beraien lanak hizkuntza eta literaturaren inguruan garatu zituzten eta lengoaia osotasun bat zela aldarrikatu zuten.

Korronte honek lau etapa izan zituen: taldearen hastapenetatik 1929ko tesiak argitaratu ziren arte, 1929tik 1934ra; 1934tik 1938ra eta azkenik, 1938tik 1948ra.

1926.urtean Pragako Zirkulu Linguistikoa antolatu zen Vilem Mathesiusen zuzendaritzapean eta berak ospatutako bilera hauetan ez zuten bakarrik literatura eta hizkuntzan adituek parte hartu, baizik eta hizkuntzen azterketan ziharduenek ere hartu zuten parte. Hasiera-hasieratik ekintza linguistiko eta estetikoen inguruko ikerketen ardura hartu zuten eta Jakobson nabarmendu zen hasiera batetik askok bera sortzailetzat jotzeko muturreraino.

Errusiarren presentzia etengabekoa izan zen 20. eta 30. hamarkadetan, izan ere, txekiar estrukturalismoa errusiar formalismoaren jarraipenaren emaitza izan baitzen. Honen ondorioz askotan esan da Errusian jaiotako eslaviar estrukturalismoaren eredu orokorra Txekia eta Poloniara hedatu zela eta hau izan zela, hain zuzen ere, Pragako elkarte linguistikoaren jarduna. Aitortu behar da Moskuko eskolak eta Pragakoak gauzak amankomunean izan zituztela baina badira ere nahikoa ezberdintasun, batez ere, 1934 urteaz geroztik.

Amankomunean dauzkaten gauzen artean biek elkarbanatzen duten lengoaiaren ikuspuntu funtzionala nabarmenduko litzateke. Ezberdintasunak, aldiz, Pragako elkarteak jasandako garapenaren ondorioz sortu ziren eta batez ere, Errusiarrek formalismoari eman zioten garrantzia berebizikoaren aurrean Pragan hiztunek komunikatzerakoan zituzten asmoei eta mezuen egituraketei emandako garrantzian oinarritzen dira.

Pragako Zirkulu Linguistikoa 1926.urtean sortu zen eta ondorengoak izan ziren ekarpenik handienak egin zituztenak hizkuntzalaritza teoriari.

Kideak

Roman Jakobson

Errusian 1915ean linguistika eta ohitura herrikoiekiko interesa zuten unibertsitateko ikasleek sortutako Moskuko zirkulu linguistikoaren bultzatzaile nagusia izan zen. Hauen helburua lengoaia arruntaren eta poetikoaren arazo linguistikoak argitzea zen eta haien lana laborategiko ikerketatzat jotzen zuten. Lengoaia poetikoaren azterketa izan zen bere ikerketa esparrurik jorratuena eta hori izan zen hain zuzen ere hizkuntzalaritzara bideratu zuena, lengoaiaren azterketa poetikoa izan baitzen batik bat Jakobsonen fonologiarako interesa piztu zuena. Ondorengo baieztapena burutu zuen: “estruktura fonikoa ez dago soinuekin erlazionatuta, fonemekin baizik” eta hortaz, ondoriozta dezakegu Jakobsonentzat linguistikaren ikerketa, ikerketa poetikoari dagoela zuzenki lotuta.

Nikolas Trubetzkoi

Etnografia eta errusiar eta hungariar folkloreenganako interesa izan zuen hizkuntzalaria da. Leipzigen ikastaro bat egin ondoren, filologia ikasketak hasi zituen 1913an Moskuko unibertsitatean. 1920rako Sofian ziharduen eslaviar filologietako ikastaroaren eta hizkuntzalaritza konparatuaren arduradun eta 1922ko udazkenean, Jagich eslaviarrari esker, Vienako unibertsitateko filologia eslaviarraren katedra bereganatu zuen. Analisi linguistikoen oinarria beti izan zen Trubetzkoiren lehentasuna eta 1926 urte amaieran Jakobsonengandik eskutitz bat jaso ondoren hasi zen Jakobsonekin eta Pragako elkarte linguistikoarekin elkarlanean.

Serge Karcevsky

Karcevskyk bere ikasketak Genevan burutu zituen eta Saussureren jarraitzaile izan zen. Jakobsonen hitzetan 1917an Karcevsky Genevatik itzuli zenean Moskuko kideei Saussureren doktrinaren berri eman zien eta interes handia piztu zuen haiengan, psikologia eta hizkuntzalaritzan aditua baitzen.

Vilém Mathesius

Jakobson Pragako elkarte linguistikoaren bultzatzaile izan bazen, Mathesius izan zen bere sortzaile. Pragako zirkulu linguistikoa bizirik iraun zezan bideak aurkitu zituen eta berari esker lortu zuten Praga izatea beraien ideia linguistikoak aurkezteko tokia.

Bere inguruan ikasle ugari ibili ziren eta nabarmentzekoak dira B. Trnka eta J. Vachek, B. Havranek, J. Mukarovsky, K. Horalek, V. Skalicka, L. Novak, M. Weingart (beranduago Pragako eskolarekin apurtu zuena) eta J. M. Korinek, denak txekiar eta eslabiarrak.

Ibilbidea

Pragako zirkulu Linguistikoa 1926. urtean sortu zen, Vachelek, Trnkak, Trubetzkoik eta Jakobsonek, garrantzi handia izan zuten Pragan ospatu zen eslaviarren lehenengo nazioarteko kongresuan, eta bertan aurkeztu zuten hizkuntzalaritzaren betebeharren programa bat, batez ere eslaviarrarena, azken honetan zehazki eta guztietan, oro har, erabili beharreko teoria eta metodologiak azaltzen zituen. Programa honek, 1929ko Tesiak deitua, hizkuntzalaritza funtzionalaren edo funtzionalismoaren hasierak islatzen ditu.

Hizkuntza edo lengoaia espresio edo komunikazio bezala aztertzen denean, hiztunaren asmoa da naturaltasun gehienez aurkezten den azalpena, horregatik, analisi linguistikoan, norberak funtzioaren ikuspuntuan kokatu beharko luke. Ikuspuntu honetatik, hizkuntza helburu batera heltzeko bitartekoen sistema bat da.

Funtzionalismoa bi Mundu Gerren artean sorturiko estrukturalismo linguistikoaren eskola bat da. Hemen aipatu behar dira glosematika (Hjemseleven eskutik) edo amerikar deskriptibismoa (Bloomfielen eskutik). Hala ere, denek dute Ferdinand de Saussure hizkuntzalari modernoaren eragina. Komunean dauzkate neogramatikoek inposatzen dituzten ikuspuntu atomistak ukatzea eta baita euren metodo historiko konparatiboa ere. Funtzionalista, glosematiko eta deskriptibisten proposamena da hizkuntzalaritza zientzia autonomoa izatea, oinarria zeinu linguistikoan izango lukeena eta giza zientzien menpe egongo ez litzatekeena.

Hizkuntzalari funtzionalistek hizkuntza “helburu batera heltzeko espresio egokien bitarteko sistema bat” dela ulertzen dute. Hizkuntzaren bidez mundua errepresentatzen da eta beregan proiektatu, eta bizitza sozialaren oinarrietako bat da, baina konplexua den fenomeno bat izanik, benetako ikuspuntu zientifikotik beregana hurbiltzea benetan zaila izan da. Hizkuntza batez ere besteekiko komunikaziorako tresna da, pentsamenduak, nahiak, sentimenduak eta abarrak adierazteko, eta beste pertsona batzuengan eragina izateko aukera ematen duena. Beste edozein tresna bezala, eroso eta merkea izan beharra dauka eta horregatik egokitua izan da gero eta hobeto bete dezan bere funtzioa. Hau da, hizkuntza guztiek komunean daukaten ezaugarria, edozein jarrera linguistiko aztertzean bere funtzioa kontutan hartu behar dela hain zuzen ere.

Hiztunek hizkuntzak eskaintzen dizkien bitarteko ezberdinen arteko hautapena egiteko aukera daukate, baina hautapen hau ez da arbitrarioa, egoera komunikatibo konkretu batean bakarrik asetzen dituena baizik. Ikuspuntu funtzionalistatik hizkuntza baten azterketa ez da ekintza linguistikoen deskribapenetara mugatuko, beti ere azalpenak bilatu behar baitira prozesu sozialean betetzen dituen funtzioak kontutan hartuz.

Funtzioaren ideia Saussurerekin ere antzeman daiteke esaten baitu hizkuntza batez ere komunikatzeko tresna bat dela eta ez arte lan bat. Ideia honek zerbait berriztatzailea aurkezten digu aurretiko hizkuntzalarien ideiekin apurtzen baitu, eurek uste baitzuten giza komunikazioak hizkuntzak suntsitzen dituela. Funtzionalistentzat aldaketak ezinbestekoak dira betebehar berriak aurkitzeko.

Sistemaren oinarrizko kontzeptua ere komunean dute, sistema litzateke beste elementu batzuen menpeko diren elementuen taldea, euren arteko erlazioak sortzen dituztenak, baina Saussurek sistema estatikotzat hartzen duen legez, Pragakoek dinamikotzat hartzen dute, etengabeko interakzioan diharduelako hiztunek sistema erabiltzen dutenean, Pragakoentzat sistemak jatorri heterogeneoa dauka erabilera ugariak baitira hiztunenak, azpisistema talde dinamikoek osatu beharko lukete euren ustez, hiztunen beharrizanen araberakoa da eta. Modu honetan baino ez litzateke egongo bitartekari egokien sistema bat helburu bat lortzeko.

Hizkuntza eta hizketaren Saussureren dikotomiarekin ere ez datoz guztiz bat, biak ezberdindu behar diren arren, uste dute ez dela bien arteko hesirik jarri behar etengabeko interrelazioan baitaude.

Baina puntu batean funtzionalistek Saussurerekin topo egiten dute: sistema linguistikoen estruktura determinatzen duena da lengoaiaren erabilera hori, konstante eta konkretua dela, hizkuntza hizketaren elementuak nahastu gabe osa daitekeela. Pragakoentzat, ordea, bai hizkuntza, bai hizketa hizkuntzalaritzaren interesekoak dira, bata ezin da bestea gabe ulertu eta ezinezkoa da banatuta deskribatu eta izendatzea.

Zalantzan jartzen duten beste puntu bat da sinkronia eta diakroniaren arteko dikotomia. Saussurek banandu zituen arren, Pragakoek zera diote: “Ginebrako eskolan egin bezala ezin dira iraganezineko hesiak ezarri metodo sinkroniko eta diakronikoaren artean”. Azterketa diakronikoan gertatzen diren aldaketak ez dira modu isolatuan bakarrik ulertu behar, pairatzen duten sistemaren funtzioaren arabera baizik.

Urte batzuk beranduago Jakobsonek Principios de fonologia histórica^{[erreferentzia behar]} idatzi zuen, Saussureren dikotomia gainditzeko asmoz, sistema ez du ulertzen modu estatikoan, bai ordea dinamikoan, eta honek hizkuntza baten eboluzioaren ideian azterketa sinkronikoa barneratzeko aukera ematen du.

Saussurerengan aurkezten den beste dikotomia bat da sintagma eta paradigmaren artekoa, Pragakoek ere garatzen dutena eta gaur egunekoa dena: erlazio sintagmatikoak eta paradigmatikoak.

Azken batean hizkuntza balio eta oposizio sistema bat da, hiztunak aukera desberdinen artean aukeratzea dauka eta elementu bakoitzak bere balioa izango du testuinguru jakin batean besteekiko oposizioan.

Funtzionalistentzat, Saussurerentzat ez bezala, esaldia ez da trantsizio momentu baten produktu bakarrik, ez dago erabat baldintzatuta egoera indibidual bategatik eta beraz, ez dagokio bakarrik hizketaren alorrari, orokorrean ahoskatzen den hizkuntzaren sistema gramatikalaren araberakoa da. Esaldiak ez dira hitzen segida soil bat, estrukturatu eta hierarkizatutako unitate talde bat baizik. Hiztunak, esaldi bat osatzerakoan kontutan hartu behar du hau, bestela ez luke ulertuko.

Funtzionalismoa lehenengoz aplikatu zen fonologiaren alorrean , horrela Pragakoek Trubetzkoiren Principios de fonología (1939) obran bilduta dagoen linguistika estrukturalaren diziplina berria sortu zuten. Fonologia izan zen hizkuntzalaritzaren barnean, funtzionalismoaren eragin handiena jasan zuen alorra, eta ez da zaila hau ulertzea, fonetika esperimentalak eta konparatiboak egindako lan asko baitzegoen jadanik soinuen inguruan, nahiz eta ikuspuntu desberdina izan; eta alde batetik, unitateak nahiko itxiak dira, identifikatzeko errazagoak eta distinboak (ez esanahia dutenak).

Honetaz guztiaz gain aipatu behar da Pragako eskolak hizkuntza literario eta poetikoaren arazoenganako interesa izan zuela.

Pragako Zirkulu Linguistikoaren amaiera Travaux izeneko lanarekin batera etorri zen, gerraren hasierarekin, Trubetzkoiren heriotzarekin (1938) eta Jakobsonen Danimarkarako ihesarekin batera. Garai hartatik hizkuntzalariak berriro saiatu dira bere tradizioa berreskuratzen.

Jaraunspena

Tendentziak

Ikusi dugun bezala Pragako Zirkulu Linguistikoak hiztunen asmo komunikatiboenganako interesa izan zuen, eta horren ondorioz, mezuen estrukturaketarenganakoa ere bai. Badaude autore asko Pragako Zirkulu Linguistikoan oinarritzen direnak eta ekintza linguistikoen inguruko deskribapen eta azalpen berbera ematen dutenak ikuspuntu funtzionalistatik, hau da, hizkuntza helburu jakin baterako bitarteko sistematzat daukate.

Bi tendentzia ikus daitezke:

• Batzuk hizkuntzaren unitateen deskribapenean zein sistemaren barnean bertan zentratzen dira, hau da, hizkuntzaren elementuen arteko erlazioak deskribatzea bilatzen du eta aldi berean, sistema beraren funtzionamendua azaldu.
• Tendentzia honek sistemaren kanpoko unitateak ikertzen ditu, esperientzia estralinguistikoaren errepresentatzeko eta komunikatzeko funtzioa betetzeko estrategiak deskribatu, hiztunaren asmo komunikatiboa eta kanpoko munduaren pertzepzioa.

1929ko tesiak

Pragakoek pentsatzen zutena ondo ezagutu ahal izateko, egin zuten agiria aztertu behar da, Travaux du cercle linguistique de Prague aldizkarian, hain zuzen ere, argitaratu ziren bederatzi tesiak. Izan ere, azken seiak guretzat hain interesgarriak ez diren arren, lehenengo hirurek argi eta garbi uzten dute eskolakideek defendatzen duten eredu teorikoa. Garai hartako arazoez mintzatzen dira tesietan, bai hizkuntzalaritza orokorra eta bai hizkuntzalaritza eslaviarrari dagokienez ere.

Orain aurkeztuko ditugun tesiak Pragako Zirkulu Linguistikoaren talde lana dira, 1929ko urriko eslaviar filologoen lehenengo kongresurako eztabaidetarako erabat baliagarriak:

1. tesia

Hizkuntza eslaviarrak ulertzeko, hizkuntzen arazo metodologikoak sistema bezala ulertzea.

a)Hizkuntza sistema funtzional bezala ulertzea.

Hizkuntza espresio bezala aztertzen denean, hiztunaren asmoa agerikoa da gehienetan eta naturaltasunez, horren ondorioz, analisi linguistikoan norberak funtzioaren ikuspuntuan kokatu behar du, horrela hizkuntza helburu batera heltzeko bitartekari sistematzat ulertua izango da, ezinekoa da hizkuntza baten edozein ekintza ulertzea zein sistemari dagokion jakiten ez bada. Eslaviar hizkuntzalaritzak jadanik ezin ditzake arazo hauek saihestu.

b)Metodo sinkronikoaren betekizunak eta bere harremanak metodo diakronikoarekin.

Hizkuntza baten esentzia eta izaera ezagutzeko modurik onena analisi sinkronikoa da, datu osatuak eskaintzen dituena eta beraiengandik zuzeneko sentimendu bat izan daitekeelarik. Linguistika eslaviarraren betebeharrik beharrezkoena da garaiko hizkuntza eslaviarren ezaugarri linguistikoak jakitea.

Hizkuntza sistema funtzional bezala ulertzeko iraganeko egoera linguistikoetara jo behar da, bai berreraikitzeko, bai bere garapenerako; eta ezingo dira hesiak eraiki metodo sinkroniko eta diakronikoaren artean. Hizkuntzalaritza sinkronikoan hizkuntzaren sistemako elementuak bere funtzioetatik ikusiz gero, ezin daitezke epaitu hizkuntzak jasandako aldaketak ere kontutan hartu gabe. Sistema bera aldaketa horien eraginpean dago, aldaketa linguistikoak askotan sistemari zuzentzen zaizkio, bere estabilizazioari edo berreraiketari. Horrela azterketa diakronikoak ez ditu sistemaren eta funtzioaren nozioak baztertzen, guztiz kontrara, nozio horiek kontutan hartzen ez badira ez da guztiz osatua izango.

c)Metodo konparatiboaren erabilpenak sortzen dituen aukera berriak.

Orain arte, eslaviar hizkuntzen azterketa konparatiboa arazo genetikoetara mugatzen zen, baina metodo konparatiboak modu zabalagoan erabili behar dira, metodo egokia da sistema linguistikoen eta euren eboluzioaren estrukturaren legeen eraikuntzarako. Material ikusgarriak aurki daitezke ez bakarrik ahaidetutako hizkuntzen artean, baita familia bereko hizkuntzetan ere.

Ahaidetutako hizkuntzetan konparazio estrukturalak izan dituen ondorioak.

Eslaviar hizkuntzen eboluzioaren azterketa estrukturalak elkartasun legeak daudela antzematen du eta hizkuntza honen garapena bere tipologiak zehaztu dezake. Alde batetik, hizkuntzalaritza orokorrari material interesgarri asko eskainiz eta bestetik, hizkuntza eslaviarren historia edo bestearen oinarrizko tendentziak erakutsiz eta kronologia erlatiboa arrakasta gehiagoz erabiltzeko aukera emanez.

d)Garapen linguistikoaren ekintzen gaineko kateapen legeak.

Garatzen diren zientzietan, linguistika historikoa barne, ikus daiteke arbitrarioki edo ustekabean gertaturiko ekintzek uzten diotela ekintza ebolutiboen legeen kateamenduari (nomogenesia). Horregatik, hau aldaketa gramatikal eta fonologikoen azalpenean ere hauteman daiteke, edo nola bat-batekoa eta mekanikoa den hedapena, bigarren mailan gelditzen dela ikustean.

Ondorioak

• Hizkuntza ekintzen hedapenerako: Hedapenak ez dira modu mekaniko batean gertatzen, subjektuek eskura dutenarengatik baizik, horrela aldaketei buruzko eztabaidek garrantzia galtzen dute berdin delako oinarri komuna izatea edo ez.
• ”Hasierako hizkuntza komuna”-ren semenbrazioaren arazorako: Dialektoak aldaketa amankomunak emateko gai diren neurrian, Hizkuntza bateratasuna dago unitate linguistikoa lagungarria den kontzeptua baino ez da eta hizkuntzalaritza aplikatuari komeni ez zaiona.

2. tesia

Sistema linguistiko baten azterketan landu beharrekoak.

a)Hizkuntzaren alor fonikoaren inguruko ikerketak.

1-Aspektu akustikoaren garrantzia.

Hiztunak hautematen duena irudi akustikoa da, hortik azterketa akustikoaren garrantzia. Soinua, ekintza fisiko objektibo, errepresentazio eta sistema funtzional moduan bereizteko beharra dago eta irudi akustikoak ezin dira zuzenean balio linguistikoekin identifikatu, hizkuntzalaritzarekin zeharkako erlazioa duten aldetik.

2-Fonologia sinkronikoaren oinarrizko betebeharrak.

2.1)Sistema fonologikoa finkatu beharra dago, hau da, fonemen inbentarioa egin behar da, fonemen arteko erlazioak finkatuz eta korrelazio fonologikoak ezarriz. 2.2)Hizkuntza jakin baten fonemen konbinazioak finkatu behar dira, fonema hauen aukera teorikoen konbinazioen konparaketan. 2.3)Fonema hauen erabilpen maila ere finkatu behar da eta baita fonemen karga funtzionala aztertu ere. 2.4)Hizkuntzalaritzaren arazo garrantzitsua da, tartean eslaviarrarena, ezberdintasun fonologikoen erabilera morfologikoa. Hizkuntza eta dialekto eslaviarren deskribapen fonologiko eta morfologikoa eslavistikaren arazo larria da.

b)Hitzaren inguruko ikerketak eta hitzen taldekatzea.

Hitza bera jarduera sintagmatikoari lotuta dago. Hizkuntza mekanikoa zen aldarrikatzen zuen hizkuntzalaritzak askotan ukatu zuen hitzaren existentzia, baina funtzionalismoaren ikuspuntutik hitzaren existentzia begi bistakoa da. Hizkuntza bakoitzak errealitateko objektuak izendatzeko sistema eta hiztegi berezkoa dauka hortaz, hitzak hizkuntza bakoitzaren sistemaren arabera aztertu behar dira.

c)Prozedura sintagmatikoen prozedura.

Hitzak taldekatzea jarduera sintagmatikoen ondorioa da eta oinarrizko ekintza sintagmatikoa predikazioa da. Sortze funtzionalak aukera ematen du forma sintagmatiko ezberdinen konexioak ezagutzeko. Egituraketa lexikoak eta talde lexikoen antolaketak aldiz, hizkuntzaren sisteman modu formalean ematen dira eta sistema hauek morfologiak aztertzen ditu.

3. tesia

Funtzio ezberdinetarako hizkuntzen ikerketen arazoak.

a)Hizkuntzaren funtzioaren inguruan.

Hizkuntza baten azterketan kontuan hartu behar dira funtzio linguistikoak eta bere erabilerak.

1)Barne lengoaia eta komunikatzeko lengoaia bereizi behar dira, azken hau norbanakoarena baita.

2)Komunikazio linguistikoaren jakinduria edo afektibotasuna berebiziko garrantzia daukate.

3)Hizkuntza intelektualaren helburua soziala da, besteekiko harremanetan oinarritua dago, baina hizkuntza emozionalaren helburua, aldiz, emozioen adierazpena da (helburu sozialik izan dezakeen arren).

4)Manifestu linguistikoaren moduak (ahozkoa edo idatzia) eta etendun eta eten gabako hizketak kontuan hartu behar dira,bai eta hauek laguntzen dituzten keinuak ere.

b)Hizkuntza literarioen inguruan.

Hemen, egoera politikoa, soziala, ekonomikoa eta erlijiosoa, kanpo faktoreak baino ez dira.

Hizkuntza literarioak kultura eta zibilizazioaren bizitza adierazten ditu eta honek luzatu eta intelektualizatu egiten du bere hiztegia.

Hizkuntzaren intelektualizazioak pentsamenduak eragindako beharrizanetatik ematen dira.

Hizkuntza literarioaren ezaugarriak etenik gabeko lengoaian, eta batez ere, idazlan idaztietan aurkitzen dira, eta azken honek hitz egiten den lengoaia literarioan eragina du. Hitz egiten den lengoaia literario hau ez dago hain urrun herri lengoaiatik nahiz eta bien arteko muga nabaria den.

Hizkuntza literarioak tendentzia bikoitza du: alde batetik, hedatzeko tendentzia; eta bestetik, monopolioarena, biak antzeman daitezke hizkuntzaren aspektu fonikoaren aldaketa eta kontserbazioan.

c)Hizkuntza poetikoaren inguruan.

1.Hizkuntza poetikoaren deskripzio sinkronikoen printzipioak landu behar dira poesia eta komunikazioaren hizkuntzak bereiztuz. Ikuspuntu sinkronikotik hizkuntza poetikoa dagoen urratsa ematea norbanakoaren ekintza da.

2.Hizkuntza poetikoaren alde ezberdinak aztertzeko beste alor batzuekiko (fonologia, morfologia, etab.) harremana kontuan hartzea ezinbestekoa da. Hizketa poetikoaren eta hizkuntza komunikatiboaren arteko harremanak gero eta desberdinagoak dira. Lan poetikoa estruktura funtzional bat da eta bere elementuak ulertezinak dira taldearekiko harremanak aztertu gabe. Estruktura poetiko fonikoak soilik aztertzeko gai den ikuspuntu bakarra fonologikoa da. Adibidetzat bertsoen mundua aurkezten da, izan ere, bertsoen mundua balio hierarkikoek ezaugarritzen dute: erritmoa da oinarri egituratzailea eta berari lotuta daude estruktura melodikoa, fonemen errepikapenak eta fonema taldeak.

Poesiaren hiztegia, komunikazio hizkuntza ez bezala, eguneratuz doa eta sintaxiak poetikaren eguneraketan laguntzen du, erlazio estua baitauka hizkuntza poetikoaren beste alor batzuekin (erritmika, estruktura melodikoa eta semantika).

3.Ikertzaileak egozentrismoa ekidin behar du,hau da, analisia kanpoko ikuspuntutik burutu behar du.

4.Ikuspuntu metodologikotik gutxien landuta dagoena hitzen, esaldien eta unitate antzekoen semantika poetikoa da. Gaia bera konposaketa semantikoa da eta gaiaren estrukturaren arazoak ezin dira hizkuntza poetikotik at gelditu.

5.Poesiaren oinarri egituratzailea ahozko adierazpenerako asmoa da. Sistema artistiko batean zeinuak agintzen du eta literatura aztertzaile batek zeinua aztertu beharko du halabeharrez, esanahia hartuz gero ikerketaren objektutzat estrukturaren balioen hierarkia apurtuko bailitzake.

6.Hizkuntza poetikoaren garapena askotan ordezkatzen da ideien historiarekin, soziologikoarekin edo psikologiakoarekin. Sistema hetereogeneoen arteko bat-bateko harremanak aztertu beharrean,hizkuntza poetikoa bera aztertu behar da. Eslabiar hizkuntzen erabilera poetikoak azterketa konparatibo baterako material baliagarriak eskaintzen ditu.

Bibliografia

• GIL, J.Mª. ( 2001): Introducción a las Teorías Lingüísticas del Siglo XX, Buenos Aires, Melusina.
• MARCOS MARIN, F. (1990): Introducción a la lingüística: Historia y Modelos, Síntesis, Madril.
• TRNKA, y otros (1971): El Círculo de Praga, Anagrama, Bartzelona (7-12 int./sarrera; 13-29 "La ling. Estructural del C.P."; *30-63 "Las Tesis").
• TRUBETZKOY (1973): Principios de fonología, Cincel, Madril (1-24 sarrera; 235-246 "Estadística fonológica").
• JAKOBSON, R. (1975): Ensayos de lingüística general, Seix Barral, Bartzelona ("La estructura del Fonema" 97-138; "Lingüística y Poética" 347-395).

Kanpo estekak

• Datuak: Q402282