Edukira joan

Wagner Taldea

Wikipedia, Entziklopedia askea
Wagner Taldea
"Odola, Ohorea, Sorterria, Kemena"
(errusieraz: Кровь, честь, родина, отвага)
Datuak
Motaprivate military company (en) Itzuli, Paramilitarra, erakunde armatua, erakunde kriminala eta erakunde terrorista
HerrialdeaErrusia
Kokapen politikoaEskuin-mutur
Agintea
LehendakariaDmitri Utkin, Andrei Troxev, Jevgeni Prigozhin eta Pavel Prigozhin
Egoitza nagusi
Egoitza nagusi
Historia
Sorrera2014ko maiatzaren 1a
Sortzailea
Desagerpena2023

Wagner Taldea (errusieraz: Группа Вагнера, itz. Gruppa Vagnera), ofizialki PMC Wagner izenaz ezaguna (errusieraz: ЧВК «Вагнер», itz. ChVK «Vagner») (lit., Wagner Enpresa Militar Pribatua), erakunde paramilitar errusiarra da.[1] Vladimir Putinen errusiar presidentearen aliatu ohi hurbila den Jevgeni Prigozhin buru den konpainia militar pribatu (ingelesez, PMC), mertzenario-sare edo armada pribatu gisa ikusi ohi da.[1][2] Errusian, legez-kanpo lan egiten du taldeak, ofizialki debekatuta baitaude enpresa militar pribatuak.[2][3][4] Errusiako interesen alde lan egiten duenez, Errusiako Defentsa Ministerioaren ekipoak jasotzen ditu, bai eta Defentsa Ministerioaren instalazioak erabiltzen ditu prestakuntzarako. Wagner Taldea Defentsa Ministerioaren edo Errusiako Inteligentzia Militarreko Agentziaren (GRU) mende dagoela esaten da, de facto.[5] Wagner taldea bera ideologikoki bultzatuta ez dagoen arren, Wagnerren zenbait elementu neonazismoarekin eta eskuin muturreko estremismoarekin lotu dira.[1][6][7][8][9]

Aski defendatzen da Errusiako Gobernuak Wagner Taldea erabil dezakeela Errusiaren atzerriko esku-hartzeen benetako biktimak eta finantza-kostuak ezkutatzeko.[10] Taldea gailurrera iritsi zen Ukrainako Donbasseko Gerran, non Donetsk eta Luhanskeko HE autoaitortuetako indar separatista proerrusiarrei lagundu baitzien 2014tik 2015era.[1] Jakina denez, kontratistek hainbat gatazkatan parte hartu dute mundu osoan; besteak beste, Siriako, Libiako, Afrika Erdiko Errepublikako eta Maliko gerra zibiletan –sarritan, Errusiako Gobernuarekin bat egiten duten indarren alde borrokatuz–.[1] Wagnerren aktibistek gerra-krimenak egin dituzte, taldea zabaldurik dauden eremuetan.[1][11][12] Akusazioen artean zibil-bortxaketa eta lapurreta aipatzen dira, bai eta akusatutako desertoreen tortura ere.[13][14][15]

Wagnerrek zeregin garrantzitsua izan du Ukrainaren inbasio errusiarrean, non, jakina denez, Ukrainako liderrak hiltzeko lan egin duen, besteak beste. Horretarako, Errusiako presoak errekrutatu ditu, lehen lerroko borrokarako.[16][17][18] 2022ko abenduan, John Kirbyk, komunikazio estrategikoetarako Estatu Batuetako Segurtasun Kontseilu Nazionalaren koordinatzaileak, adierazi zuen Wagnerrek 50,000 borrokalari dituela Ukrainan, 10,000 kontratista eta 40,000 kondenatu barne.[19] Beste batzuen arabera 20,000 preso baino gehiago dituzte; hala, Ukrainan 20,000 indar dituela kalkulatzen da.[20][21] 2023an, Errusiak borroka-beteranoaren estatusa eman zien inbasioan parte hartu zuten Wagnerren kontratistei.[22]

Wagner Taldearekiko loturak ukatu ondoren, Jevgeni Prigozhinek, Putinekin lotura estuak dituen enpresaburuak, talde paramilitarra sortu zuela aitortu zuen 2022ko irailean; zehazki, hau adierazi zuen: "harro nago bere herrialdearen interesak babesteko duen eskubidea defendatu ahal izateaz".[23][24] 2023ko ekainaren 23an, Prigozhinek matxinada bat egin zuen buruzagi errusiarren aurka, errusiar tropei beren gizonak erasotzea leporatu ondoren.[25] Wagnerren unitateak Ukrainatik atera eta Rostov-on-Don-era eraman zituzten Rostov Oblasten (Errusia), Prigozhinek eginiko hasiera-komunikazioen arabera.[26][27]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b c d e f Faulkner. (June 2022). «Undermining Democracy and Exploiting Clients: The Wagner Group's Nefarious Activities in Africa» CTC Sentinel (West Point, New York: Combating Terrorism Center) 15 (6): 28–37..
  2. ↑ a b «What is the Wagner Group, Russia's mercenary organisation?» The Economist ISSN 0013-0613..
  3. ↑ Vorobyov, Niko. (2022-08-10). «Shrouded in secrecy for years, Russia's Wagner Group opens up – Russia-Ukraine war News» Al Jazeera.
  4. ↑ Mackinnon, Amy. (2021-07-06). «Russia's Wagner Group Doesn't Actually Exist» Foreign Policy.
  5. ↑ Higgins, Andrew; Nechepurenko, Ivan. (7 August 2018). «In Africa, Mystery Murders Put Spotlight on Kremlin's Reach» The New York Times (New York).
  6. ↑ Baker, Nick. (13 April 2022). «The Wagner Group: Who are the shadowy Russian mercenaries in Ukraine?» ABC News (Australian Broadcasting Corporation).
  7. ↑ Reynolds, Nathaniel. «Putin's Not-So-Secret Mercenaries: Patronage, Geopolitics, and the Wagner Group» Carnegie Endowment for International Peace.
  8. ↑ Ling, Justin. (15 March 2022). «Moscow Turns U.S. Volunteers Into New Bogeyman in Ukraine» Foreign Policy.
  9. ↑ Soufan, Ali; Sales, Nathan. (5 April 2022). «One of the worst ways Putin is gaslighting the world on Ukraine» NBC News (NBC).
  10. ↑ (Ingelesez) Brimelow, Ben. «Russia is using mercenaries to make it look like it's losing fewer troops in Syria» Business Insider.
  11. ↑ (Ingelesez) Walsh, Declan. (27 June 2021). «Russian Mercenaries Are Driving War Crimes in Africa, U.N. Says» The New York Times ISSN 0362-4331..
  12. ↑ (Ingelesez) «SBU releases new evidence of Russian Wagner fighters' involvement in war crimes against Ukraine» unian.info.
  13. ↑ «What is Russia's Wagner Group of mercenaries in Ukraine?» BBC News 5 April 2022.
  14. ↑ «Головорезы (21+)» Новая газета – Novayagazeta.ru 20 November 2019.
  15. ↑ «Man who filmed beheading of Syrian identified as Russian mercenary» The Guardian 21 November 2019.
  16. ↑ Ma, Alexandra. (9 March 2022). «Ukraine posts image of dog tag it said belonged to a killed mercenary from the Wagner Group, said to be charged with assassinating Zelenskyy» Business Insider.
  17. ↑ (Errusieraz) Pavlova, Anna; Nesterova, Yelizaveta. (2022-08-06). «'В первую очередь интересуют убийцы и разбойники — вам у нас понравится'. Похоже, Евгений Пригожин лично вербует наемников в колониях» Mediazona.
  18. ↑ (Ingelesez) Quinn, Allison. (2022-08-06). «'Putin's Chef' Is Personally Touring Russian Prisons for Wagner Recruits to Fight in Ukraine, Reports Say» The Daily Beast.
  19. ↑ (Ingelesez) «Today's D Brief: Zelenskyy thanks Americans, lawmakers; North Korea sent arms to Wagner, WH says; Breaking down the omnibus; Germany's year ahead; And a bit more.» Defense One 22 December 2022.
  20. ↑ «Что известно о потерях России за 10 месяцев войны в Украине» BBC News Russian 23 December 2022.
  21. ↑ «Russia-supporting Wagner Group mercenary numbers soar» BBC News 22 December 2022.
  22. ↑ «State Duma passes law giving Wagner mercenaries 'combat veteran' status» Meduza 20 April 2023.
  23. ↑ (Ingelesez) «Putin ally Yevgeny Prigozhin admits founding Wagner mercenary group» the Guardian 2022-09-26.
  24. ↑ (Ingelesez) «Russia's Prigozhin admits link to Wagner mercenaries for first time» Reuters 2022-09-26.
  25. ↑ (Ingelesez) Osborn, Andrew; Liffey, Kevin. (23 June 2023). «Russia accuses mercenary boss of mutiny after he says Moscow killed 2,000 of his men» Reuters.
  26. ↑ (Ingelesez) Williams, Tom; Nancarrow, Dan. (2023-06-24). «Live: Wagner fighters allegedly march into Russia, with leader vowing to go 'all the way' against military» ABC News.
  27. ↑ (Ingelesez) «Leader of Wagner mercenaries says forces entered Russian city of Rostov facing no resistance» PBS NewsHour 2023-06-23.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wagner_Taldea&oldid=9535496"(e)tik eskuratuta