Bi txakolin mota nagusi daude: zuria eta gorria. Hedatuena lehena da eta bigarrena batez ere Bizkaian ekoizten da, Bakion, Balmasedan eta Txorierri eskualdean; Nafarroan, Untzitibar eta Itzagaondoan[3].
Ohituraz, baserri eta etxeetan egin izan dute, baina egun prozesua Euskal Autonomia Erkidegoan profesionalizatuago dago, eta sormarkak eskakizun zorrotzak ezarri dizkio.
Gaur egun, mahastiak Euskal Autonomia Erkidegoko 340 hektareatan zabalduak dituzte eta ia 1.800.000 litro ekoizten dituzte urtean, hiru sormarkatan banatuta: Getariakoa (165 hektarea eta 900.000 litro), Bizkaikoa (120 ha eta 700.000 l) eta Arabakoa (55 ha eta 180.000 l).
Nafarroan, 1376. urtean Karlos II.akIruñerriko ardoa kanpoko ardoen aurrean zaintzeko lege bereziak egin zituen. Bertako txakolina beti izan da oso famatua Iruñean[4].
Antzina Miranda de Ebron eta Kantabrian ere egin izan zen, eta orain, txakolinaren sormarkak lortu duen ospea baliatu nahirik, berriz ere txakolina ekoizten hasi nahi lukete. Gainera, txakolina izenarekin saldu nahi lukete; horregatik, tirabirak sortu dira haien eta sormarka dutenen artean.
Getariakoak1990ean eskuratu zuen izendapena Espainiako gobernuaren eskutik. Txakolin tradizionaletakoa da eta, hainbaten ustez, kalitate handienekoa. Kantitateari dagokionez ere Getaria nagusia da, euskal ekoizlerik handiena baita. Aian eta Zarautzen ere lan egiten dute sormarka horren babesean. 2008an, Gipuzkoako beste hainbat udalerrik ekoitzi ahal zuten txakolina, Getaria, Aia eta Zarautzez gain: Arrasatek, Eibarrek, Mutrikuk, Debak, Zumaiak, Zestoak, Oriok, Hondarribiak, Billabonak, Urnietak, Oñatik, Beizamak, Zerainek eta Olaberriak.
Bizkaikoak1994an lortu zuen izendapena. XX. menderaino Begoñako txakolina ospetsua izan zen. Bakio ere izan da tradizionalki herri ekoizle nagusia, baina gaur egun txakolingintza beste eskualde batzuetara ere hedatu da:
Arabakoa2003an sortua da. Aiaraldean kontzentratzen da Arabako produkzioa, Amurrion daudela bi upelategi nagusiak. Bertan "Txakolin Eguna" ospatzen dute, maiatzean.
Txakolin zuri hori oso famatua izan zen joan den mendean, lehiaketa internazionaletan sariak irabazirik. Ezkaba mendi hegaleko ardantzeen mahatsekin ekoizten da. Egun, etxerako egiten da.
Miranda Ebron ere XX. mendearen bigarren erdialderaino oso zabaldua zen txakolinaren ekoizpena,[6] eta hango antzinako tabernak ez ziren "tabernas" mirandarren artean, "chacolís" baizik: Chacolí Limaco, Chacolí Chamorro, eta abar.
1987an Mirandako historiaren udal institutuak liburu bat argitaratu zuen gaiari buruz: Viñedos y vino chacolí en la historia de Miranda de Ebro (egileak: Ramón Ojeda San Miguel eta Jesús Alberto Ruiz Larrad).
Zuria: Hondarribi zuri eta Mune mahatsa (gomendatuak), Hondarribia Zuri Zerratia, Izkiriota, Izkiriota ttipia, Riesling, Sauvignon zuria eta Chardonnay (baimenduak).