Victoria Zárate Zurita
Victoria Zárate Zurita | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Madril, 1893ko urriaren 7a |
Herrialdea | Espainia |
Heriotza | Lisboa, 1964ko abenduaren 6a (71 urte) |
Hezkuntza | |
Heziketa | Q61054282 |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | irakaslea eta sindikalista |
Victoria Zarate Zurita (Madril, 1893ko urriaren 7a – Lisboa, 1964ko abenduaren 6a) espainiar maistra errepublikanoa eta sindikalista izan zen, ideologia sozialista eta komunistakoa, frankismoak torturatu eta espetxeratu zuena.
Ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zarate Zurita Madrilen jaio zen.[1] Maisu-maistren Eskola Normal Zentralean ikasi zuen 1912tik 1915era. 1916ko apiriletik, 4. Neskatoen Eskola Graduatuan lan egin zuen, Madrilgo Bailen Eskola Taldean, eta 1922ra arte egon zen han. Urte hartan, Cadalso de los Vidrios herriko (Madril) maistrarekin trukatu zuen lanpostua.[2]
Langileen Batasun Orokorreko Irakasleen Elkarte Orokorrean (UGT) afiliatu zen 1918an. Espainiako Irakaskuntzako Langileen Federazioaren ordezkari gisa parte hartu zuen UGTren XIV. Kongresuan, 1920an, Lorenzo Luzuriaga pedagogoarekin batera, besteak beste. Kongresu horretan UGTren hezkuntza-programa sortu zen, gerora Bigarren Errepublikako hezkuntza-programa izan zenaren germenetako bat.[3]
Alderdi Errepublikano Erradikal Sozialistakoa izan zen, baina, geroago, Gerra Zibilaren hasieran, Alderdi Komunistan afiliatu zen. 1931n, Errepublika erabat laikoa izatea eskatzen zuen manifestu bat banatu zien konstituzioa idazten ari ziren diputatuei. Victoriana Herrero, Enriqueta Echevarría eta Concepción Martín de Antonio-rekin banatu zuen, ezkerreko indar politikoen ordezkari guztiekin.[1] Urte horretan bertan parte hartu zuen Madrilgo Ateneoan Inkisizioaren azken biktima izan zen Cayetano Ripoll maisuaren omenaldian, haren heriotzaren mendeurrena zela eta. Erlijioa eskolan gaiari buruzko hitzaldia emanez. 1932an, erakunde horretako pedagogia batzordean parte hartu zuen, Luis de Hoyos antropologoa buru zela, zenbait urtez berriz hautatua izanik.
Espainiako Hezkuntza Berriaren mugimenduaren sorreran parte hartu zuen; izen bereko nazioarteko afiliatua izanik. 1931ko apirilaren 5ean, Luzuriaga presidente zela, Manuel Bartolomé Cossío eta Américo Castrorekin batera, lehen exekutiboko kide izan zen, diruzain postuan.[1] 1931n, Rodolfo Llopis buru zuen FETEko Batzorde Betearazleko kide hautatu zuten.[4]
1933ko otsailaren 11n, Sobietar Batasunaren Adiskideen Elkartearen sorrerako agiria sinatu zuen, herrialde hartan egindako aurrerapenak zabaltzeko. Harekin batera, esparru politikoan zein intelektualean aintzatetsitako pertsonak sinatu zuten: Antonio Machado, Federico García Lorca, Concha Espina eta Clara Campoamor eta Victoria Kentek, besteak beste.[1]
1936ko uztaileko estatu-kolpea gertatu zenean, José Espronceda eskola-taldean lan egiten zuen Madrilen. Urte horretan bertan, Irakasle Eskolako Umezurtzen Batzorde Nagusiko lehendakariorde izendatu zuten, eta kargu hori 1939 arte bete zuen.[2] 1937ko urtarrilean, Valentziako Institut Obrer-eko zuzendari administratibo izendatu zuten.[5]
1939ko uztailean Madrilera itzuli zen, atxilotu zuten lekura, eta, torturatu ondoren, 12 urteko kartzela-zigorra ezarri zioten. Bi urtez egon zen preso Bilbon, baldintzapeko askatasunean ateratzean Madrilera itzuli eta eskola partikularrak ematen jardun ondoren. 1953ko martxoan, arazketa-espedientea berrikusi zen, eta zerbitzura itzuli. Horren ondorioz, zehapen hauek ezarri zitzaizkion: “eskalafoian bi urtez atzeratzea, probintziatik kanpora bost urtez lekualdatzea eta zuzendaritzako eta konfiantzako karguak betetzeko desgaitzea”.[2]
Lisboan hil zen 1964ko abenduaren 6an.[2]
Aintzatespenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Institut Obrer kultur elkarteak urtero ematen du Victoria Zarate Zurita saria. Sariak Valentziako Unibertsitateko Historia Garaikidean prestatzen diren Kanpo Praktiketako ikasleen lana aitortzen du.[6]
- 2024ko maiatzaren 2an Victoria Zarate Zurita sariaren VII. edizioaren saria eman zitzaien praktikak egin dituzten bi ikasleri ACIOren artxibategian. [7]
- Maite Zarate ilobak eman zuen saria eta maistraren ikasle izandako Antonio Noguerak bere esperientziaren inguruko hausnarketa egin zuen. Victoria Zarate Zurita, Valentziako Institut Obrer-eko zuzendari administratiboa izan zen. [8]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c d Liebana collado, Alfredo. «Victoria Zárate, una sindicalista perseverante» Boletín UGT-FETE.
- ↑ a b c d «Zárate Zurita, Victoria» Fundación Pablo Iglesias.
- ↑ Liébana Collado, Alfredo. [http://bolinf.es/Descargas/EnsePub/PionerasDireccion%20FETEaula%2077_FETE%204pag.pdf «La presencia de las mujeres en la dirección de la FETE»] Boletín UGT-FETE.
- ↑ [http://portal.ugt.org/fflc/hemeroteca/2008_mujeres_socialistas.pdf MUJERES EN LAS ORGANIZACIONES SOCIALISTAS DURANTE LA DICTADURA. ANTECEDENTES EN LA SEGUNDA REPÚBLICA.. ].
- ↑ «ACIO - Docentes» sites.google.com.
- ↑ «ACIO - Memoria de Actividades 2017» www.institutobrero.com.
- ↑ «ACIO - Activitats ACIO maig 2024» www.val.institutobrero.com (Noiz kontsultatua: 2024-06-14).
- ↑ «ACIO - VII premi Victoria Zarate Zurita (2023-2024)» www.val.institutobrero.com (Noiz kontsultatua: 2024-06-17).