Rally da Coruña
| |||
| Tipo | carreira automobilística | ||
|---|---|---|---|
| Deporte | rally | ||
| Localización e Datas | |||
| Localización | A Coruña (Provincia da Coruña) 43°22′26″N 8°24′00″O / 43.37385694, -8.40002703 | ||
| País | España | ||
| Vixencia | 1967 – | ||
| Datos estatísticos | |||
| Máis títulos | Víctor Senra (5) | ||
O Rally da Coruña é o nome xenérico co que se coñecen varias probas de rally que se disputan na cidade homónima desde o ano 1967.
Tanto o nome como as súas edicións crearon moita confusión debido que os distintos organizadores levaron pola súa conta o número de edicións e os seus sobrenomes. Nos seus primeiros anos tamén foi coñecido como Rally Rías Altas e era organizado pola Escudería Centollo de maneira intermitente; en 1983 a Escudería Coruña empezou a organizar o Critérium Mora Renault que até 1986 coincidiu co Rally da Coruña (contando este para o Campionato galego). En 1987 o Critérium pasou a chamarse Rally Cidade de Cristal que por tres anos máis (1988, 1989 e 1990) coincidiu de novo co Rally da Coruña. A partir de 1991 organizouse só unha soa proba na cidade, co nome de 9º Rallye Cidade da Coruña, ao ter en conta as edicións do Cidade de Cristal en lugar das 18º que levaba a outra proba. Ese mesmo ano a proba entrou no calendario da Copa de España e ao ano seguinte no Campionato de España de Rally. En 1997 formou parte do Campionato de Europa de Rally até 2001. Logo duns anos de ausencia a Escudería One Seven recuperou a proba incluíndoa no certame galego.[1]
Víctor Senra é o piloto máis laureado, con cinco vitorias, seguido por Germán Castrillón e Iván Ares, con catro cada un, e Santiago Salido e Víctor Piñeiro, con tres.
Historia
[editar | editar a fonte]Primeiros anos
[editar | editar a fonte]As primeiras competicións a motor na Coruña comezaron nos anos cincuenta e tratábanse de probas de motos a cargo do Moto Club Coruña.[2] A primeira proba automobilística que se disputou foi o IV Rally Nacional do RACE en 1956, que a pesar de comezar e finalizar en Madrid pasaba pola Coruña.[3] A pesar de todo habería que esperar até o 29 de maio de 1966 para que o Moto Club Coruña, xunto á Escudería Centollo fundada un mes antes por José Larrea, celebrasen o primeiro rally exclusivamente de automóbiles, o 1º Rallye de Primavera, que gañou o piloto Juan Bandeira.[4][5]
A Escudería Centollo, procedeu un ano despois a organizar o I Rally da Coruña co sobrenome de Rías Altas.[6] Desde aquela celebrouse o Rally da Coruña de forma continuada até 1973, ano no que non se disputou a sétima edición. En 1976 retomouse co salto da sétima edición e sen o sobrenome de Rías Altas, e aínda que en 1977 non se disputou, en 1978 volveu como parte do Campionato Galego.[7]
En 1986 a proba suspendeuse despois dun accidente mortal ocorrido na primeira sección na que morreu un afeccionado que estaba a gravar o rally. Debido á pouca quilometraxe disputada e por respecto á vítima e aos seus familiares non se declarou gañador.[8] Por razóns económicas non se celebrou en 1987 e foi retomada en 1988.[9]
A Escudería Centollo tamén foi organizadora de probas como a Volta a Santa Cruz ou o notorio Gran Premio de Riazor, este último puntuando varias veces para o Campionato de España de velocidade.[10] Por outra banda, a Escudería La Coruña organizaba probas como o Campionato da Coruña de Velocidade, a Subida a Caaveiro do Campionato de España de Montaña ou o Rally dos Pazos, cuxa segunda edición foi o primeiro rally do primeiro Campionato Galego de historia, en 1975.[11]
En 1990 e debido á falta de iniciativas da Escudería Centollo para continuar co rally, o grupo Senra Sport usou este nome para realizar un rally celebrado nos concellos de Muros, Carnota, Vimianzo e Dumbría, que máis tarde sería coñecido como Rali 1000 Vistas.[12]
Pero o realmente importante comezou en 1983 co 1º Critérium Mora Renault.[13] A súa terceira edición pasou a formar parte da Copa de España de Rallys,[14] unha segunda división do Campionato de España, mantendo o seu status nos anos posteriores a pesar de cambiar o nome a Rallye Ciudad de Cristal, en honra ao alcume da cidade onde se disputaba, e en 1991 a Rallye Ciudad de La Coruña cos dereitos de uso do devandito nome cedidos pola Escudería Centollo, que despois foi simplificado a Rallye Internacional de La Coruña ou simplemente Rallye de La Coruña.[15]
Campionato de Europa
[editar | editar a fonte]En 1993, celebrando o ano Xacobeo, a Escudería La Coruña conseguiu que o rally entrase por primeira vez no Campionato de España, coa responsabilidade de ser a última proba e a que ía decidir o campión. Despois da preinspección en 1996, accedeu ao Campionato de Europa aumentando o coeficiente, valor dado pola FIA a cada proba, a 5 nos últimos anos. Durante este tempo cada ano a presenza internacional foi aumentando con pilotos británicos, belgas e portugueses principalmente, pero tamén con peruanos, uruguaios, franceses, italianos e andorranos. O seu epicentro baseouse na praza de María Pita, escenario do parque pechado de todas as edicións agás unha, acompañado dun percorrido normalmente formado polos míticos tramos de Doroña, Monfero, Villozás, Aranga, Meirama e Soandres, ás que se foron sumando outros situadas cara ás comarcas de Ferrol e Bergantiños; dándolle máis quilómetros cronometrados.[16]
A pesar de todo o esforzo realizado pola organización e aínda que para 2002 o rally ía ser de coeficiente 10 debido ao seu alto nivel, a seguinte edición non se puido celebrar por problemas económicos. A Escudería La Coruña non desistiu no seu intento de resucitar o rally, de feito tentouno sen éxito en 2009 cunha preinspección nacional co obxectivo de levar o Campionato Mundial de Rallyes a Galicia, ante as dúbidas sobre a continuidade do de Cataluña e co apoio de Luis Moya.[17][18]
Regreso
[editar | editar a fonte]Por outro lado a entidade One Seven tamén intentou recuperalo, pero a primeira edición celebrouse no concello de Carral, sen achegarse á Coruña; foi por iso que o rally chamouse inicialmente Rali One Seven,[19] [20] pero pasou a chamarse Rally da Coruña polo seu atractivo publicitario. Por desgraza este rally sería recordado polo accidente fatal no que sete espectadores perderon a vida; converténdose na peor traxedia da historia do deporte español.[21] A pesar de todo, retomouse dous anos despois, esta vez no concello da Coruña, como o autodenominado Rally da Coruña, a pesar de non ter aínda os dereitos de uso do nome e as edicións da Escudería La Coruña.[22]
Edicións
[editar | editar a fonte]Palmarés
[editar | editar a fonte]| Vitorias | Piloto | Anos |
|---|---|---|
| 5 | 2017, 2020, 2021, 2023, 2024 | |
| 4 | 1988, 1990, 1990, 1992 | |
| 2015, 2018, 2019, 2022 | ||
| 3 | 1969, 1971, 1972 | |
| 1984, 1984, 1985 | ||
| 2 | 1980, 1981 | |
| 1982, 1983 | ||
| 1983, 1985 | ||
| 1989, 1991 | ||
| 1996, 1997 | ||
| 1999, 2001 |
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Rally da Coruña" (en inglés). Consultado o 11 de xaneiro de 2018.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 15.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 28-29.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 49.
- ↑ "Clasificación del Rallye de Primavera". La Voz de Galicia (en castelán). 1 de xuño de 1966. p. 10.
- ↑ 6,0 6,1 Díaz Sánchez 2015, p. 75.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 224.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 244.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 225.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 89-111.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 175-176.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 246.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 263-267.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 272-274.
- ↑ 15,0 15,1 Díaz Sánchez 2015, p. 342-346.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 325-365.
- ↑ "Vuelve el Rallye de A Coruña" (en castelán). 23 de xaneito de 2008. Consultado o 28 de xullo de 2018.
- ↑ "El Rally de España podría cambiar Catalunya por Galicia" (en castelán). 23 de xaneiro de 2008. Consultado o 7 de outubro de 2018.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 398.
- ↑ "La Escudería". Escudería Coruña. Consultado o 11 de xaneiro de 2018.
- ↑ "Trágico accidente en el rali de A Coruña: La muerte de una niña eleva la cifra de fallecidos a 7" (en castelán). 6 de setembro de 2015. Consultado o 18 de xaneiro de 2018.
- ↑ "Comunicado Rally de La Coruña" (en castelán). 30 de agosto de 2015. Consultado o 18 de xaneiro de 2018.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 77-79.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 80-81.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 82-84.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 85.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 86.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 87.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 224-225.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 226-228.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 229-231.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 232-233.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 234-237.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 238-239.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 240-242.
- ↑ "25 años de historia" (244).
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 243-244.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 245.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 292-295.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 296-299.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 326-300.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 331-333.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 334-336.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 337-341.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 347-350.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 351-356.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 357-361.
- ↑ Díaz Sánchez 2015, p. 362-365.
- ↑ "Clasificación final Rally Coruña 2020" (PDF). TemposFGA. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 01 de marzo de 2020. Consultado o 3 de marzo de 2020.
- ↑ "Senra gaña o Rally da Coruña". CRTVG. 29 de maio de 2021. Consultado o 3 de xuño de 2021.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Díaz Sánchez, Luis Miguel (2015). De carreras por La Coruña 1. Deputación da Coruña.
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]| Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Rally da Coruña |