Nepomuckim szlakiem: do odwiedzenia

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą do odwiedzenia. Pokaż wszystkie posty

Żniatyn

Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła. (...). Wzniesiony w r. 1790 z fundacji Jakuba Hadziewicza. Odnawiany m. in. w latach: 1874 i 1925. Barokowy. Położony na wyniosłym wzgórzu w otoczeniu drzew. Orientowany. Murowany z cegły, otynkowany. Nawa prostokątna z węższym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium, przy którym od strony północnej zakrystia, od południowej mniejszy składzik. Przy nawie od zachodu czworoboczna kruchta z w. XX. Wewnątrz nawa rozczłonkowana pilastrami, ponad którymi odcinki gzymsu. Tęcza zamknięta łukiem półkolistym z belką pokrytą ornamentem rokokowym. W prezbiterium sklepienie kolebkowo-krzyżowe, w pozostałych lokalnościach stropy. Chór muzyczny wsparty na dwóch filarach. Zewnątrz ściany o podziale pilastrowe-ramowym. Elewacja frontowa ujęta na narożach ukośnymi szkarpami, zwieńczona falistym szczytem, ze spływami po bokach. We wnękach elewacji frontowej rzeźby śś. Jana Nepomucena i Franciszka (?) barokowe z w. XVIII. Szczyt wschodni trójkątny, rozczłonkowany pilastrami. Dachy dwuspadowe, z ośmioboczną wieżyczką na sygnaturkę nad nawą, kryte blachą. Ołtarz główny barokowy z w. XVIII, z obrazem św. Michała Archanioła z tegoż czasu w zwieńczeniu. Dwa ołtarze boczne koniec w. XVIII. Ambona barokowa koniec w. XVIII. Feretron barokowy z w. XVIII. Trzy krucyfiksy procesyjne o charakterze barokowym. Obraz Ukrzyżowania z przełomu w. XVIII/XIX, przeniesiony z kaplicy w Leszczkowie. Dwa portrety: Jakuba Hadziewicza fundatora kościoła i jego żony, koniec w. XVIII. Epitafium Jana Hadziewicza z datą 1800 (?), kamienne, z zatartym napisem, wmurowane w szkarpę kościoła. Monstrancja klasycystyczna z 1. poł. w. XIX. Kielichy: 1. regencyjny z r. 1739 (być może dawna puszka), przeniesiony ze Starego Sioła; 2. barokowy z r. 1752, ufundowany przez Jacentego Bandnarczyka. Relikwiarz z w. XVIII. Kilkanaście lichtarzy cynowych z przełomu w. XVIII/XIX. Lawaterz miedziany z 2. poł. XVIII.
W dzwonnicy dwa dzwony, jeden z r. 1743, oba z napisami cyrylicą. [źródło]

(...) we wnęce elewacji frontowej kościoła rzeźba niebieskookiego Jana Nepomucena, barokowa, z XVIII wieku. Ostatnio (lato 2008) zakończył się remont elewacji i nisze są puste, ale JN nie zniknęły - zostały zabezpieczone przez ks. proboszcza do renowacji. Stan rzeźby przed renowacją - jak na przebywanie wiele lat w deszczu i śniegu - zadawalający. W drugiej wnęce elewacji frontowej kościoła równie piękna rzeźba nepomukopodobna. [źródło, fotografie]

Podczas obu wyjazdów do Żniatyna świątynia była zamknięta. Nie pozwoliło mi to ustalić, gdzie przebywa rzeźba świętego Jana Nepomucena. Być może w kościele.

Polecam: Karta biała "Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła" z 1967 r.

Adnotacja:

rzeźba świętego Jana Nepomucena w kościele (?);
lokalizacja: Żniatyn, kościół pw. św. Michała Archanioła, gmina Dołhobyczów, powiat hrubieszowski, województwo lubelskie;
data wykonania fotografii: 22.08.2020 r. i 8.11.2025 r.

Kościaszyn

Drewniany kościół filialny pod wezwaniem św. Jana Nepomucena, wewnątrz obraz przedstawiający Jana N. w otoku pięciu gwiazd, z krucyfiksem i krzyżykiem na piersi... [źródło, fotografie z lat 2011-2015]

Na stronie Kresy Bliskie 20.12.2020 r. opublikowano wpis pt. "O zabytkowej kaplicy pw. św. Jana Nepomucena w Kościaszynie". Poniżej jego obszerny fragment.

Swego rodzaju zabytkowy "rodzynek" rzymskokatolicki pośród grupy dawnych cerkwi katolickich obrządku greckiego - drewniana XIX wieczna kaplica, obecnie kościółek filialny parafii Hulcze znajdująca się w Kościaszynie. Mniej popularny obiekt, jakby nieco pomijany w turystycznych wędrówkach po tutejszej okolicy. Kiedy dokładnie wybudowano kaplicę, tego nie wiadomo. Jednak z całą pewnością wzniesiono ją przed rokiem 1880, bowiem widnieje na mapie opublikowanej w tym właśnie roku. Wzmiankowana jest także w "Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (1883/1882) jako należąca do parafii rzymskokatolickiej w Żniatynie. Według spisu z roku 1880 na 408 mieszkańców wsi oraz 25 obszaru dworskiego około 100 Kościaszynian należało do wyznania katolickiego obrządku łacińskiego. Niewielka, zbudowana w konstrukcji zrębowej, obita szalunkiem pionowym świątynka ulokowana jest na również niewielkim pagórku, pośród drzew, z których przynajmniej część "widziała" za swego roślinnego żywota niejedno. Po północnej stronie kaplicy znajduje się malutka zakrystia. Dach wieńczy mała wieżyczką, zaś w szczycie od frontu, w przeszklonej wnęce zobaczyć można rzeźbę św. Jana Nepomucena najpewniej XIX wieczną, w Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce określaną jako ludową, moim zdaniem inspirowaną sztuką barokową. Przy czym jeżeli jej autor faktycznie był rzeźbiarzem ludowym to nie brak mu było ani talentu ani umiejętności, gdyż kościaszyński św. Jan daleki jest od ludowej prostoty czy wręcz uroczej swoją drogą siermiężności. [źródło, fotografie]

Kościaszyn kościół fil. p.w. św. Jana Nepomucena, drewn., 2 poł. XIX, nr rej.: A/627 z 7.06.2006 [źródło]

W szczycie drewnianego kościoła pod wezwaniem św. Jana Nepomucena (...), we wnęce za szkłem umieszczono drewnianą polichromowaną rzeźbę św. Jana Nepomucena z XIX wieku... [źródło, wyraźna fotografia]

Figura św. Jana Nepomucena umieszczona we wnęce szczytu została tu przeniesiona z kapliczki przydrożnej stojącej we wsi. Według opowiadań mieszkańców wsi w końcu XIX wieku wieś paliła się, ogień doszedł do kapliczki, wiatr zmienił kierunek i część wsi ocalała. Wtedy figurę św. Jana Nepomucena przeniesiono do kapliczki i umieszczono we wnęce szczytu. [źródło]

Polecam: Karta biała i zielona "Kaplica pw. św. Jana Nepomucena" (odpowiednio z 1987 r. i 1966 r.).

Adnotacja:

obraz i rzeźba świętego Jana Nepomucena w kościele pod jego wezwaniem, informacja na temat kapliczki;
lokalizacja: Kościaszyn, kościół pw. św. Jana Nepomucena, gmina Dołhobyczów, powiat hrubieszowski, województwo lubelskie;
data wykonania fotografii: 22.08.2020 r. i 18.11.2025 r.

Wola Sękowa

Pierwszy wyjazd do Woli Sękowej był spowodowany chęcią zobaczenia rzeźby opisanej na stronie nepomuki.pl:

W siedzibie Uniwersytetu Ludowego Rzemiosła Artystycznego przechowywano współczesną (2009) drewnianą rzeźbę Jana N., zapewne autorstwa Radosława Kapcia. Jan jest ładny, smutny i wysmukły (uwaga: nie wiadomo, czy Nepomuk jest tam na stałe, czy tylko czasowo). W tej chwili (2016) figura znajduje się w zbiorach prywatnych, pozostawiam ją jednak przy lokalizacji Wola Sękowa... [źródło, fotografie, pisownia oryginalna]

Społeczność uniwersytecka przyjęła mnie bardzo życzliwie. Zostałam przedstawiona studentom i oprowadzona po wszystkich salach. Nepomuka nie znalazłam, ale jeden z wykładowców (instruktorów) zaproponował mi pokazanie miejsca jego bytowania. Rzeźba stoi nad ładnie położoną skarpą, wśród wielu innych figur i kapliczek. Dzięki uprzejmości Piotra Worońca, właściciela kolekcji, mogłam ją dokładnie sfotografować i upublicznić zdjęcia, podając autora rzeźby świętego Jana Nepomucena - Radosława Kapcię. Na pamiątkę spotkania dostałam folder z wystawy "Przydrożne Sacrum II".

Tekst, napisany przez Piotra Worońca, znalazłam w Gazecie Gminy Bukowsko Nr 3(19)/2009:

Przydrożne kapliczki, ciche, wsłuchane w wiatr i majowe litanie… czasem zapomniane, okradzione... czasem zebrane jak dojrzałe kłosy do muzealnych sal.... Te opustoszone po raz kolejny stały się powodem spotkania artystów w Woli Sękowej. W wyniku II Akcji Rzeźbiarskiej „Przydrożne Sacrum” powstały rzeźby św. Floriana, Matki Boskiej, św. Nepomucena, św. Jana, św. Franciszka oraz 3 nowe drewniane kapliczki z figurą św. Marcina, Chrystusa Frasobliwego i św. Benedykta. [źródło, str.6, ]

Niestety, moje archiwum z tego okresu uległo zniszczeniu. Na jedynych uratowanych fotografiach są rzeźby ustawione w okolicy siedziby uniwersytetu.

Drugi wyjazd do Woli Sękowej z założenia miał być bardziej turystyczny niż nepomucki. Stąd na zdjęciach to, co widziałam przez szybę samochodu.

Na stronie ULRA można przeczytać, że:

Prace powstałe podczas Akcji Artystycznych od lat tworzą Galerię Plenerową wokół Uniwersytetu, ale często rzeźby i inne obiekty artystyczne (np. murale) "wychodzą " poza teren ULRA. Montowane na przydrożach w promieniu kilku kilometrów, tworzą wyjątkowy, unikatowy krajobraz okolicy, który przyciąga wędrowców, turystów. Zaciekawia, intryguje, powoduje że ludzie chcą wracać do tej artystycznej wioski na końcu świata. [źródło, 7.08.2025 r.]

I chyba trzeba będzie pojechać tam kolejny raz. Dopiero po przeczytaniu artykułu autorstwa Zdzisława Bednarczyka pt. "Kapliczka św. Jana Nepomucena w Woli Sękowej", zamieszczonego w Gazecie Gminy Bukowsko Nr 2(26)/2011 dowiedziałam się, że:

Przydrożna kapliczka św. Jana Nepomucena w Woli Sękowej została wzniesiona w drugiej połowie XIX w. przez rodzinę Wiktorów, właścicieli tamtejszego dworu i posiadłości. Jej istnienie potwierdzają mapy austriackie z drugiej połowy XIX wieku. Początkowo wewnątrz kapliczki znajdowała się rzeźba św. Jana, wykonana z drewna lipowego o wymiarach dorosłego człowieka, która po wojnie trafiła do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
Z tabliczek informacyjnych umieszczonych wewnątrz kapliczki, dowiadujemy się, że w 1975 roku pierwotna kapliczka została zburzona z powodu przebudowy drogi. W 1979 roku z inicjatywy mieszkańca Woli Sękowej i ówczesnego organisty p. Mariana Czapli mieszkańcy wsi wybudowali kolejną kapliczkę, w której dla upamiętnienia nawiedzenia rodzin przez obraz Matki Boskiej Częstochowskiej oraz wyboru papieża Polaka Jana Pawła II umieścili motto modlitewne - „Boże Błogosław Rodzinom Naszej Wsi”. W dniu 12 listopada 1979 r. w obecności ówczesnego proboszcza parafii Nowotaniec ks. Władysława Pawełka, kapliczkę poświęcił dziekan Czesław Wojnar. W roku 2009, z inicjatywy długoletniego sołtysa wsi p. Michała Dąbrowiaka, na kapliczce zostało odnowione zadaszenie.
Aktualnie na ścianie frontowej wewnątrz kapliczki znajduje się obraz Matki Bożej i Serca Jezusa oraz gipsowa figurka Matki Bożej, zabezpieczone metalowymi drzwiami. Obok napisów znajdują się małe rzeźby. Jedna przedstawia Chrystusa Frasobliwego, a druga św. Jana Nepomucena. Kapliczką „po sąsiedzku” opiekuje się rodzina Adama Łuczyńskiego. Może jednak warto byłoby nadal pielęgnować tu kult św. Jana Nepomucena i sprawić, aby chociaż kopia starej rzeźby wróciła na to miejsce, tym bardziej, że artyści z ULRA w Woli Sękowej chętnie podejmują tego typu wyzwania. [źródło, fotografia kapliczki, str.21]

[źródło]

Klikając tu: https://maps.app.goo.gl/s7BBVNqUx2cpSC6a7, można zobaczyć zdjęcie wnętrza kapliczki zrobione we wrześniu 2018 roku. Niestety, rzeźby świętego Jana Nepomucena nie widać.

Polecam:

Adnotacja:

kapliczka świętego Jana Nepomucena i rzeźba w zbiorach prywatnych,
lokalizacja: Wola Sękowa (naprzeciw domu nr 6A - kapliczka), Wola Jaworowa (rzeźba), gmina Bukowsko, powiat sanocki, województwo podkarpackie;
data wykonania fotografii: 13.02.2022 r. i 15.08.2025 r.

Mielec

W ogródku domu stoi kamienna figura Jana N. z palmą i krzyżem, w czapce (nad: P.T.). Barokowa, z 1736 roku, fundacji Ossolińskich, z herbem fundatorów na cokole i inskrypcją "Anno. Dni. / 1736. / Die. 9 Mai." [źródło]

Figura św. Jana Nepomucena przy ul. Legionów 81 w Mielcu. Kamienna, barokowa z 1736 r. Jest najstarsza na terenie Mielca. Wykonana wg figury ks. Jana Nepomucena z Pragi, z 1683 r. Na czołowej ścianie podstawy znajduje się ozdobny kartusz herbowy z bocznicami w formie orłów. Umieszczono w nim herb Ossolińskich – Topór. Na czołowej ścianie cokołu wyryty jest napis” „Anno Dni / Dic. 9 Mai /DAM / MA”. We wcześniejszym okresie figura stała na południowym stoku wzgórza zamkowego, ale w latach 70. XX w. w trakcie przebudowy ówczesnej ulicy 1 maja, została przeniesiona na obecne miejsce. [źródło]

W bazylice św. Mateusza, w kaplicy przylegającej od północy do nawy kościoła, znajduje się XVIII-wieczny ołtarz z obrazem Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz umieszczonymi po bokach rzeźbami św. Jana Nepomucena i św. Piotra. Mocno zniszczoną rzeźbę doprowadził do obecnego stanu Stanisław Szęszoł z Mielca. Nad czterema figurami z kościoła pracował dwa lata... [źródło, fotografie]

Na stronie nepomuki.pl są pokazane fotografie trzech rzeźb Stanisława Szęszoła. Jest też informacja o dwóch współczesnych rzeźbach Stanisława Czarneckiego z Mielca, prezentowanych w 2013 roku w Centrum Promocyjno-Wystawienniczym Samorządowego Centrum Kultury w Mielcu na Dorocznej Wystawie „Inspiracje” Klubu Środowisk Twórczych Towarzystwa Miłośników Ziemi Mieleckiej im. Władysława Szafera w Mielcu.

W Muzeum Regionalnym w Dworku Oborskich znajduje się drewniana polichromowana figura Jana N. z wieku XIX (ze znakiem?, jak głosi podpis). Rzeźba jest uszkodzona - utrącona jest główka krzyża trzymanego na prawym ramieniu, brakuje palca wskazującego prawej dłoni, w aureoli są tylko dwie gwiazdy. Kontrapost podkreśla spiralne skręcenie szat. Figura była prezentowana na wystawie czasowej w roku 2019... [źródło, fotografie]

Będąc przejazdem, widziałam tylko figurę stojącą przy ulicy. Pozostałe wyobrażeniach można zobaczyć na stronie nepomuki.pl.

Polecam:

Adnotacja:

figura świętego Jana Nepomucena, rzeźba w kościele i rzeźba w muzeum oraz ludowe świątki,
lokalizacja: Mielec, ul. Legionów 81 (figura), kościół pw. św. Mateusza (rzeźba), Muzeum Regionalne Samorządowego Centrum Kultury w Mielcu (rzeźba), powiat mielecki, województwo podkarpackie;
data wykonania fotografii: 15.04.2025 r.