بۆ ناوەڕۆک بازبدە

خوێ

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
خوێیا خوارنێ

خوێ، سۆلن مینەرالەکە خوەزایی یە، بۆ بتەهمکرنا خوارنا مرۆڤانئە . د پێژگەهان دە جهەکێ سەرەکە دگرە. ژ ناتریوومکلۆریدێ پێک تێ. زێدە خوارنا وێ دکارە زیانێ بدەئۆ رگانیزمایا مرۆڤ.

خوێیێ هەروها ددنئا ژالێن مالێ ژی. خوێ د پیشەسازیێ دە ژی تێ بکارانین. ژ خوێیا هەبێن وێ مەزنئوو هنەکێ زەر رە سۆلنئا ن سۆل تێ گۆتن. د هن دەڤۆکان دە سۆلن بوویە ناڤێ تەڤاهیا خوێیێ.

دیرۆکا خوێیێ ژی ب قاسی یا شارەزابوونا مرۆڤاهیێ کەڤنئە . د دەما سومەرئوو بابیلێ دە خوێ ژ بۆ کۆنسەرڤەکرنا خوردەمەنیان دهاتیە بکارانین. جارنان د دەمێن خەلایێ دە بهایێ وێ ژ زێرێ ژی دەرباستر کریە.

حلبەرینا وێ گەلەک هێسانئە . ژ بنێئە ردێ وەکی زنارێن سۆلنێ تێ دەرخستنئوو د فابریکان دە ل سەر دخەبتن. رێبازا دن ژی سوودوەرگرتنا ژ خوێیائا ڤا دەریایێ یە. ب دووکەلبوونائا ڤا دەریایێ یا شۆر ڤە، اڤ دچە خوێ دمینە.

مرۆڤ خوێیێ ژ خوارنان دگرە. بۆ میناک خوێ یا د کداک (زەبزە)ئوو خوردەمەنیێن دن دە هەیە، تێرائۆ رگانیزمایا مرۆڤان دکە. لێ دیسا ژی مرۆڤ بێی خوێیێ نکارن، وێ ژ دەستەخانەیێن (سفرەیێن) خوە کێم ناکن. خوێ دکارە لێدانا خوینێ بلند بکە، دەماران بختمینە، ریا نددێ (نەخوەشیێن دل-دەمارێ) ڤەبکە.