Free Lossless Audio Codec

Free Lossless Audio Codec (FLAC)

Rozszerzenia pliku	.flac
Typ MIME	audio/x-flac
Producent	Xiph.Org Foundation
Data opracowania	20 lipca 2001; ponad 23 lat temu
Ostatnia wersja	1.4.3 (23 czerwca 2023; ponad rok temu)
Typ	dźwięk
Strona internetowa

Ogg FLAC – muzyka Fryderyka Chopina

FLAC (ang. Free Lossless Audio Codec) – format bezstratnej kompresji dźwięku z rodziny kodeków Ogg. Format ten jest rozwijany przez Xiph.Org Foundation, a jego wzorcowa implementacja jest wolnym oprogramowaniem.

29 stycznia 2003 Xiphophorus (obecnie Xiph.Org Foundation) przyjęła FLAC pod swój patronat. Obecnie są nim objęte m.in. Ogg Vorbis, Ogg Theora i Speex.

Projekt FLAC

Projekt FLAC składa się z:

• formatu strumieniowego
• powiązanego enkodera i dekodera w formie bibliotek
• flac – programu służącego do kompresji/dekompresji
• metaflac – programu służącego do edycji metadanych plików FLAC
• wtyczek dla odtwarzaczy audio.

Licencja

Według licencji specyfikacja formatu może być wykorzystana przez każdego bez wcześniejszego pozwolenia (Xiph.org zachowało prawa do ustanawiania specyfikacji formatu), z zastrzeżeniem, że żaden element formatu nie zostanie opatentowany. Oznacza to także, że wszystkie implementacje w jakikolwiek sposób powiązane z projektem FLAC będą stanowić wolne oprogramowanie – kody źródłowe dla libFLAC i libFLAC++ dostępne są na zasadach licencji BSD, natomiast kody dla flac, metaflac i wtyczek na zasadach licencji GPL.

Cechy formatu FLAC

W przeciwieństwie do stratnych kodeków dźwięku takich jak Vorbis, MP3 i AAC, kodek FLAC nie usuwa żadnych danych ze strumienia audio, dzięki czemu po dekompresji otrzymujemy cyfrowy obraz dźwięku identyczny z pierwowzorem. Niezgodność z analogowym oryginałem wynika wyłącznie z konwersji analogowo-cyfrowej – ograniczona liczba bitów nie odda w 100% analogowego dźwięku (szum kwantyzacji).

• brak utraty jakości
• szybka kompresja
• dekodowanie w czasie rzeczywistym (małe wymagania sprzętowe)
• sprzętowe wsparcie odtwarzania
• strumieniowość
• metadane
• odporność na błędy.

Kompresja FLAC

FLAC należy do grupy kodeków bezstratnych, a więc dane tworzące cyfrowy sygnał foniczny, po uprzedniej kompresji, można całkowicie odzyskać dokonując ich dekompresji – analogicznie jak w formacie ZIP. Jednak format FLAC został stworzony specjalnie do zmniejszania objętości plików dźwiękowych, dlatego przy kompresji tych plików możemy otrzymać dużo lepsze wyniki niż przy użyciu formatu ZIP (ZIP 10–20%, FLAC 40–60%). Kodeki stratnej kompresji mogą uzyskać stosunek kompresji nawet 90%, jednak jest to związane z usunięciem pewnych danych.

Kompresja FLAC wykorzystuje predykcję liniową – wartość pojedynczej próbki dźwięku jest przewidywana na podstawie wartości kilku wcześniejszych próbek, zapisywana jest tylko różnica między wartością rzeczywistą a obliczoną (różnice mają zwykle niewielkie wartości). Do zapisania różnic używa się kodów Rice’a – liczba bitów zależy od kodowanej wartości, tj. im mniejsza wartość, tym mniej bitów jest potrzebne.

Oprogramowanie obsługujące FLAC

Format FLAC jest obecnie obsługiwany przez większość oprogramowania służącego do edycji i odtwarzania dźwięku (czasami wymagana jest odpowiednia wtyczka).

• Windows
  • AIMP
  • AnyBurn
  • Audacity
  • Ashampoo Burning Studio
  • BS.Player
  • Easy CD-DA Extractor
  • Easy Media Creator
  • Exact Audio Copy
  • foobar2000
  • Sound Normalizer
  • KMPlayer
  • MediaMonkey
  • Media Go – Sony Network Entertainment
  • Media Player Classic
  • MusicBee
  • Native-Instruments TRAKTOR
  • Nero Burning ROM z opcjonalną wtyczką
  • VLC media player
  • Winamp
  • Windows Media Player (Windows 10 – obsługa natywna, starsze wersje systemu Windows po zainstalowaniu kodeka)
  • XMPlay
• macOS
  • Toast 7 Titanium
  • VLC
• Linux
  • GNOME
    • Audacious
    • Banshee
    • GnomeBaker
    • Rhythmbox
    • Serpentine
    • Sound Juicer
    • Totem
  • KDE
    • K3b
    • Clementine
• Kodi
• Symbian
  • OggPlay
  • CorePlayer
• Rockbox – alternatywne otwarte oprogramowanie dla wybranych odtwarzaczy mp3
• Android
  • jetAudio.

Konwersja

• Linux
  • Clementine
• macOS
  • Toast 7 Titanium
  • Max – wersja 10.4
  • xACT
  • X Lossless Decoder
  • MediaHuman Audio Converter.

Nagrywanie bezpośrednio do FLAC

• Linux
  • GNOME
    • Sound Recorder.

Odtwarzanie

• Wieloplatformowy
  • VLC media player
  • Songbird
  • QMPlay
  • QMPlay2
  • Clementine
• AmigaOS 4
  • MPlayer
  • TuneNet
• MorphOS
  • AmiNetRadio z wtyczką ANR_flacplayer
  • MPlayer
  • VLC media player
• macOS
  • Cog
  • MPlayer OSX Extended
• Windows
  • foobar2000
  • Windows Media Player i Media Player Classic
  • Winamp
  • ALSong
  • Quintessential Player
  • AIMP (wersja 1 i 2)
  • JetAudio
  • MediaMonkey
  • XMPlay
  • MusicBee
• Linux
  • Audacious
  • DeaDBeeF
  • MOC
  • MPD
  • XMMS z wtyczką xmms-flac
  • MPlayer
  • GNOME
    • Banshee
    • Rhythmbox
    • Sound Recorder
  • KDE
    • Amarok
• PlayStation Portable (PSP)
  • LightMP3
• Symbian
  • OggPlay
  • CorePlayer.

Ripowanie

• Windows
  • Windows Media Player (tylko w Windows 10)
  • Easy Media Creator
  • Easy CD-DA Extractor
  • Nero Burning ROM
  • Exact Audio Copy
  • FormatFactory
  • FreeRIP
• macOS
  • Toast 7 Titanium
  • Max
• Linux
  • GNOME
    • Banshee
    • Grip
    • Sound Juicer
  • KDE
    • Konqueror
    • soundKonverter
    • KAudioCreator.

Obsługa sprzętowa

Wbudowana

• Arcam: Solo Neo, Solo Mini
• Cowon: A2, D2, E2, C2
• Creative Technology: Ziio
• Denon: DNP-720AE, CEOL, AVR-4311, AVR-3312, AVR-2312, AVR-1912, DCD-1520ae
• iAUDIO: 6, 7, F2, M3, M5, X5, U3, U5
• iriver: E30, E50, E100, E150, E200, S100
• Logitech: Squeezebox Radio, Squeezebox Touch
• Marantz: NA7004, MCR603
• NAD: C 446
• Onkyo T-4070, CS-N575D
• Pioneer: N-30, N-50, N-70A
• Pentagram: Eon Slide-R Twin Core, Eon Cineo, Eon Vector, Vanquish: R Touch (po aktualizacji firmware’u), R Volt, R Wave Twin Core
• Rio Karma
• Samsung Galaxy Note
• Samsung Galaxy Note II
• Samsung Galaxy Note III
• Samsung Galaxy S III (umożliwia podłączenie DACa USB) i inne z Androidem 4.0 lub wyżej
• SanDisk: Sansa Clip, Fuze (po aktualizacji oprogramowania), Clip+, Fuze+
• Sony Mobile Communications: Zylo
• Sony Xperia S
• TrekStor Vibez
• Vedia: A10, B6, C3, C5, C6, C6+, M10, T8, V19, V39
• VTec: PRO MP640, PRO V39
• Yamaha: NP-S2000, CD-N500, HTR-4065.

Dodana

• każdy odtwarzacz obsługujący Rockbox, m.in. odtwarzacze:
  • Archos;
  • iriver (niektóre);
  • iAUDIO (niektóre);
  • iPod – od 1. do 5.5 generacji, iPod mini i 1./2. generacji iPod nano (lecz już żaden z następujących jeszcze nie potrafi odtwarzać FLAC: shuffle, 3. generacji nano, classic czy touch);
  • SanDisk Sansa serii e200, c200;
  • SanDisk Sansa Fuze (v.1 i v.2), Clip (+).
• NOKIA N900 (po zainstalowaniu dodatkowych kodeków audio)
• wszystkie telefony komórkowe z systemem Android w wersji 2.3 lub nowszej (aplikacja wbudowana).

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona FLAC
• Oficjalna strona Xiph.Org Foundation