Janica Kostelić
Janica Kostelić (ur. 5 stycznia 1982 w Zagrzebiu) – chorwacka narciarka alpejska, sześciokrotna medalistka olimpijska, pięciokrotna mistrzyni świata oraz trzykrotna zdobywczyni Pucharu Świata. Jako jedna z nielicznych zawodniczek wygrywała zawody Pucharu Świata we wszystkich pięciu konkurencjach. Siostra Ivicy Kostelicia.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze sukcesy w karierze Janica Kostelić osiągnęła w 1997 roku, kiedy zwyciężyła w slalomie oraz slalomie gigancie na juniorskich zawodach Trofeo Topolino[1]. Następnie, 29 listopada 1997 roku w Saas-Fee wystartowała w zawodach FIS Race, zajmując dwunaste miejsce w gigancie. Już cztery dni później w Val Thorens była druga w slalomie, a 16 grudnia 1997 roku w Gerlitzen wygrała zawody FIS Race w supergigancie. W styczniu 1998 roku trzykrotnie punktowała w zawodach Pucharu Europy, a 23 stycznia w Cortina d'Ampezzo, w wieku 16 lat, zadebiutowała w Pucharze Świata. W zawodach tych zajęła 34. miejsce w supergigancie. W sezonie 1997/1998 wystąpiła jeszcze w dwóch zawodach PŚ, jednak nie poprawiła wyniku z debiutu i ostatecznie nie była klasyfikowana. W lutym 1998 roku wystąpiła na igrzyskach olimpijskich w Nagano, startując we wszystkich konkurencjach. Najlepszy wynik osiągnęła w kombinacji, którą ukończyła na ósmej pozycji. Tydzień po zakończeniu igrzysk wystartowała na mistrzostwach świata juniorów w Megève, zdobywając srebrny medal w kombinacji i brązowy w supergigancie.
Punkty w zawodach Pucharu Świata po raz pierwszy zdobyła 24 października 1998 roku w Sölden, zajmując dwunaste miejsce w gigancie. Niecały miesiąc później, 21 listopada w Park City, po raz pierwszy stanęła na podium zawodów tego cyklu, zajmując trzecie miejsce w slalomie. W zawodach tych wyprzedziły ją jedynie Urška Hrovat ze Słowenii oraz Austriaczka Sabine Egger. W sezonie 1998/1999 w najlepszej trójce znalazła się jeszcze dwa razy: 17 stycznia 1999 roku w St. Anton wygrała kombinację, a dzień później była trzecia w slalomie. W klasyfikacji generalnej była jedenasta, a w klasyfikacji kombinacji zajęła drugie miejsce za Niemką Hilde Gerg. Z rozgrywanych w lutym tego roku mistrzostw świata w Vail/Beaver Creek wróciła jednak bez medalu. Najlepiej wypadła w kombinacji, którą ukończyła na siódmej pozycji. Uzyskała tam 23. czas zjazdu oraz trzeci w slalomie, ostatecznie tracąc do zwyciężczyni, Pernilli Wiberg ze Szwecji ponad trzy sekundy. Wysoką formę prezentowała także w pierwszej połowie sezonu 1999/2000, wygrywając między innymi slalomy: 5 grudnia w Serre Chevalier i 12 grudnia w Sestriere. Wkrótce potem na jednym z treningów upadła i zerwała więzadła krzyżowe w prawym kolanie[2] co wykluczyło ją ze startów w pozostałej części sezonu. Zdobyte do tego czasu punkty dały jej 22. miejsce w klasyfikacji generalnej.
Chorwatka zdołała dojść do zdrowia i przygotować się do startów w sezonie 2000/2001, który okazał się najlepszym w jej dotychczasowej karierze. Kostelić dziewięciokrotnie stawała na podium, za każdym razem na jego najwyższym stopniu: 18 listopada w Park City, 25 listopada w Aspen, 10 i 20 grudnia w Sestriere, 28 grudnia w Semmering, 14 stycznia we Flachau, 26 stycznia w Ofterschwang i 18 lutego w Garmisch-Partenkirchen w slalomie oraz 14 stycznia we Flachau w kombinacji. W klasyfikacji generalnej okazała się najlepsza, wyprzedzając Austriaczkę Renate Götschl i Francuzkę Régine Cavagnoud. Została pierwszą pierwszym chorwackim sportowcem, który zwyciężył w Pucharze Świata w sportach zimowych. Wygrała także klasyfikacje slalomu i kombinacji, zdobywając pierwsze w karierze Małą Kryształowe Kule. Wystartowała na mistrzostwach świata w St. Anton w 2001 roku, jednak nie stanęła na podium. Ukończyła tylko slalom i supergiganta, zajmując odpowiednio piąte i trzynaste miejsce. W marcu 2001 roku odniosła kontuzję lewego kolana i musiała przejść trzy operacje[2].
W sezonie 2001/2002 nie zdołała obronić trofeum sprzed roku. Na podium stanęła trzy razy, odnosząc jedno zwycięstwo: 10 marca 2002 roku w Altenmarkt była najlepsza w slalomie. W klasyfikacji generalnej była czternasta, w kombinacji czwarta, a w slalomie zajęła jedenaste miejsce. Największe sukcesy osiągnęła na rozgrywanych w lutym 2002 roku igrzyskach olimpijskich w Salt Lake City, zdobywając cztery medale w czterech startach. Rozpoczęła od zdobycia złotego medalu w kombinacji, prowadząc po slalomie z przewagą 0,50 sekundy nad Martiną Ertl. W zjeździe do kombinacji uzyskała trzeci wynik, co jednak wystarczyło do zwycięstwa. Następnie zajęła drugie miejsce w supergigancie, rozdzielając na podium dwie Włoszki: Danielę Ceccarelli i Karen Putzer. Był to pierwszy w historii medal zimowych igrzysk olimpijskich wywalczony przez reprezentantkę Chorwacji. Na pierwszym miejscu znajdowała się także po pierwszym przejeździe slalomu, z przewagą 0,18 sekundy nad Francuzką Laure Pequegnot. W drugim przejeździe uzyskała piąty wynik, co dało jej najlepszy łączny czas, o 0,07 przed Francuzką. Na koniec wygrała także w gigancie, osiągając najlepsze wyniki obu przejazdów. Została tym samym pierwszą alpejską w historii, która zdobyła trzy złote medale olimpijskie na jednych igrzyskach oraz pierwszym sportowcem, który zdobył cztery medale w narciarstwie alpejskim na jednych igrzyskach[3].
Kolejną Kryształową Kulę za triumf w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata zdobyła w sezonie 2002/2003. Tym razem na podium stawała dwanaście razy, z czego sześć razy była najlepsza: 23 listopada w Aspen w slalomie, 22 grudnia w Lenzerheide w slalomie i kombinacji oraz 29 grudnia w Semmering, 5 stycznia w Bormio i 8 marca w Åre w slalomie. Oprócz zwycięstwa w klasyfikacji generalnej wygrała także klasyfikacje kombinacji i slalomu, a w gigancie była trzecia. W lutym 2003 roku wystartowała na mistrzostwach świata w Sankt Moritz, zdobywając swoje pierwsze medale na imprezie tego cyklu. Supergiganta ukończyła na dziewiętnastej pozycji, jednak tydzień później okazała się najlepsza w kombinacji, uzyskując dwunasty czas zjazdu i najlepszy czas slalomu do kombinacji. Jej łączny czas był lepszy od drugiej Nicole Hosp z Austrii o zaledwie 0,06 sekundy. Najniższy stopnień podium zajęła Marlies Oester ze Szwajcarii, tracąc do Chorwatki ponad 2 sekundy. Następnie była trzynasta w gigancie, uzyskując przeciętne czasy w obu przejazdach. Na zakończenie zwyciężyła w slalomie, notując najlepszy czas pierwszego i drugi czas drugiego przejazdu.
Kolejna kontuzja kolana oraz problemy z tarczycą wykluczyły ją ze startów w sezonie 2003/2004[4]. Do czynnego uprawiania sportu wróciła w październiku 2004 roku. Już 26 listopada w Aspen po raz kolejny stanęła na podium, zajmując trzecie miejsce w gigancie. W kolejnych startach w czołowej trójce znalazła się jeszcze osiem razy, w tym 27 listopada w Aspen wygrała slalom, a 27 lutego 2005 roku w San Sicario była najlepsza w kombinacji. Wyniki te dały jej drugie miejsce w klasyfikacji generalnej sezonu 2004/2005, zaledwie 3 punkty za Szwedką Anją Pärson. Drugie miejsce zajęła także w klasyfikacji slalomu, w której uległa Fince Tanji Poutiainen, w kombinacji była najlepsza, a w klasyfikacji zjazdu zajęła czwartą pozycję. Podczas mistrzostw świata w Bormio w lutym 2005 roku Kostelić zdobyła trzy złote medale: w slalomie, kombinacji i zjeździe, tym samym broniąc tytuły w dwóch pierwszych konkurencjach.
Najlepsze wyniki osiągnęła w sezonie 2005/2006, kiedy zdobyła swoją trzecią Kryształową Kulę. Wynikiem 1970 pkt ustanowiła rekord punktów zdobytych w ciągu jednego sezonu, pobity sześć lat później przez Lindsey Vonn z USA[5]. Na podium stanęła 17 razy, odnosząc przy tym dziewięć zwycięstw: 21 grudnia w Špindlerův Mlýnie (gigant), 14 i 15 stycznia w Bad Kleinkirchheim (zjazd i supergigant), 22 stycznia w Sankt Moritz (superkombinacja), 5 lutego w Ofterschwang (slalom), 4 marca w Hafjell (superkombinacja), 10 marca w Levi (slalom) oraz 17 i 18 marca w Åre (slalom i gigant). Wygrała klasyfikacje slalomu i kombinacji, w gigancie była trzecia, w zjeździe czwarta, a w supergigancie piąta. W lutym 2006 roku brała udział w igrzyskach olimpijskich w Turynie, zdobywając kolejne dwa medale. Najpierw wzięła udział w kombinacji, po slalomie zajmując drugie miejsce ze stratą 0,26 sekundy do Austriaczki Marlies Schild. W zjeździe do kombinacji była najlepsza, uzyskując dzięki temu najlepszy łączny czas. Ostatecznie o 0,50 sekundy wyprzedziła Schild, a o 0,55 sekundy pokonała Anję Pärson. Dwa dni później wywalczyła srebrny medal w supergigancie, rozdzielając Austriaczki: Michaelę Dorfmeister i Alexandrę Meissnitzer. Był to jej szósty medal olimpijski, dzięki czemu została rekordzistką pod względem zdobytych medali olimpijskich w narciarstwie alpejskim[6]. Wystartowała także slalomie, który ukończyła na czwartej pozycji, przegrywając walkę o podium z Marlies Schild o 0,15 sekundy.
Z powodu ciągłej walki z kontuzjami kolan i pleców w kwietniu 2007 roku ogłosiła zakończenie kariery sportowej[7].
W 2006 roku była chorążym reprezentacji Chorwacji podczas ceremonii otwarcia igrzysk w Turynie[8]. Rozgrywane w Zagrzebiu zawody Pucharu Świata na jej cześć nazywane są Snow Queen Trophy[9]. Została także pierwszym chorwackim sportowcem, który został upamiętniony na znaczku pocztowym[6]
W latach 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2005 i 2006 była wybierana sportowcem roku w Chorwacji. W 2001 roku otrzymała nagrodę Skieur d’Or, przyznawaną przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Dziennikarzy Narciarskich[10]. Wielokrotnie zdobywała medale mistrzostw kraju, w tym jedenaście złotych: w supergigancie w latach 1998, 2001, 2002, 2005 i 2006, w gigancie w latach 2001, 2002 i 2005 oraz slalomie w latach 2002, 2005 i 2006.
Obecnie mieszka w Monte Carlo.
Osiągnięcia
[edytuj | edytuj kod]| Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Zwyciężczyni |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 26. | 11 lutego | 1998 | Supergigant | 1:18,02 | +1,75 | ||
| 25. | 16 lutego | 1998 | Zjazd | 1:29,89 | +3,08 | ||
| 8. | 17 lutego | 1998 | Kombinacja | 2:40,74 | +4,49 | ||
| DNF1 | 19 lutego | 1998 | Slalom | 1:32,40 | – | ||
| 24. | 20 lutego | 1998 | Gigant | 2:50,59 | +8,80 | ||
| 1. |
14 lutego | 2002 | Kombinacja | 2:43,28 | – | – | |
| 2. |
17 lutego | 2002 | Supergigant | 1:13,59 | +0,05 | ||
| 1. |
20 lutego | 2002 | Slalom | 1:46,10 | – | – | |
| 1. |
22 lutego | 2002 | Gigant | 2:30,01 | – | – | |
| 1. |
18 lutego | 2006 | Kombinacja | 2:51,08 | – | – | |
| 2. |
20 lutego | 2006 | Supergigant | 1:32,47 | +0,27 | ||
| 4. | 22 lutego | 2006 | Slalom | 1:29,04 | +0,90 |
| Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Zwyciężczyni |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 22. | 3 lutego | 1999 | Supergigant | 1:20,53 | +2,34 | ||
| 29. | 7 lutego | 1999 | Zjazd | 1:48,20 | +3,77 | ||
| 7. | 8 lutego | 1999 | Kombinacja | 3:08,52 | +3,26 | ||
| DNF1 | 11 lutego | 1999 | Gigant | 2:08,54 | – | ||
| 23. | 13 lutego | 1999 | Slalom | 1:33,97 | +3,43 | ||
| 13. | 29 stycznia | 2001 | Supergigant | 1:23,44 | +0,88 | ||
| DNF | 2 lutego | 2001 | Kombinacja | 2:55,65 | – | ||
| 5. | 7 lutego | 2001 | Slalom | 1:32,95 | +1,45 | ||
| DNS1 | 9 lutego | 2001 | Gigant | 2:19,01 | – | ||
| 19. | 3 lutego | 2003 | Supergigant | 1:27,48 | +1,77 | ||
| 1. |
10 lutego | 2003 | Kombinacja | 2:41,63 | – | – | |
| 13. | 13 lutego | 2003 | Gigant | 2:30,97 | +3,07 | ||
| 1. |
15 lutego | 2003 | Slalom | 1:39,55 | – | – | |
| 1. |
4 lutego | 2005 | Kombinacja | 2:53,70 | – | – | |
| 1. |
6 lutego | 2005 | Zjazd | 1:39,90 | – | – | |
| DNS1 | 8 lutego | 2005 | Gigant | 2:13,63 | – | ||
| 1. |
11 lutego | 2005 | Slalom | 1:47,98 | – | – |
| Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Zwyciężczyni |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 6. | 26 lutego | 1998 | Zjazd | 1:24,41 | +0,59 | ||
| 3. |
27 lutego | 1998 | Supergigant | 1:06,08 | +0,33 | ||
| 12. | 28 lutego | 1998 | Slalom | 1:26,48 | +3,17 | ||
| 7. | 1 marca | 1998 | Gigant | 1:54,35 | +2,19 | ||
| 2. |
1 marca | 1998 | Kombinacja | 30,73 pkt | +13,48 pkt |
Miejsca w klasyfikacji generalnej
[edytuj | edytuj kod]- sezon 1998/1999: 11.
- sezon 1999/2000: 22.
- sezon 2000/2001: 1.
- sezon 2001/2002: 14.
- sezon 2002/2003: 1.
- sezon 2003/2004: –
- sezon 2004/2005: 2.
- sezon 2005/2006: 1.
Statystyka miejsc na podium
[edytuj | edytuj kod]| Sezon | 1. miejsce | 2. miejsce | 3. miejsce | Razem |
| 1998/1999 | 1 | - | 1 | 2 |
| 1999/2000 | 2 | - | - | 2 |
| 2000/2001 | 9 | - | - | 9 |
| 2001/2002 | 1 | 1 | 1 | 3 |
| 2002/2003 | 6 | 5 | 1 | 12 |
| 2003/2004 | - | - | - | - |
| 2004/2005 | 2 | 4 | 2 | 8 |
| 2005/2006 | 9 | 4 | 3 | 16 |
| suma | 30 | 14 | 8 | 52 |
Zwycięstwa w zawodach
[edytuj | edytuj kod]St. Anton am Arlberg – 17 stycznia 1999 (kombinacja)
Serre Chevalier – 5 grudnia 1999 (slalom)
Sestriere – 12 grudnia 1999 (slalom)
Park City – 18 listopada 2000 (slalom)
Ofterschwang – 26 stycznia 2001 (slalom)
Lenzerheide – 22 grudnia 2002 (slalom)
Åre – 8 marca 2003 (slalom)
Špindlerův Mlýn – 21 grudnia 2005 (gigant)
Hafjell – 4 marca 2006 (superkombinacja)
Levi – 10 marca 2006 (slalom)
- 30 zwycięstw (20 slalomów, 4 kombinacje, 2 superkombinacje, 2 giganty, 1 supergigant i 1 zjazd)
Pozostałe miejsca na podium
[edytuj | edytuj kod]Maribor – 26 stycznia 2003 (slalom) – 2. miejsce
Zagrzeb – 5 stycznia 2006 (slalom) – 3. miejsce
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Profil na stronie FIS (niem. • ang. • fr.)
- Profil na Sports Reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-19)]. (ang.).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Trofeo Topolino: Albo d'Oro. trofeotopolino.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (wł.).
- ↑ a b Janica Kostelic, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- ↑ Alpine Skiing at the 2002 Salt Lake City Winter Games: Women's Giant Slalom. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-20)]. (ang.).
- ↑ Former Champion Janica Kostelic Faces Another Fightback (ang.)
- ↑ CNN.com: Kostelic sets new World Cup record (ang.)
- ↑ a b Olympic.org: Janica KOSTELIC (ang.)
- ↑ Janica Kostelic: " It's nice to be on the other side" (ang.)
- ↑ Croatia | Olympics at Sports-Reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-26)]. (ang.)
- ↑ THE SNOW QUEEN OF ZAGREB. southeast-europe.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-11)]. (ang.).
- ↑ Skieur d'Or Award (ang.)
|
|