Regnu de Romania
Coordinadas: 44°25′N 26°06′E / 44.416667°N 26.1°E
Regnu de Romania Regatul României | ||||
---|---|---|---|---|
| ||||
Motu: Nihil Sine Deo (Nudda chentza de Deus) | ||||
Datos amministrativos | ||||
Limbas ufitziales | Rumenu | |||
Limbas chistionadas | bulgaru, tedescu, ucrainu, ungheresu, yiddish | |||
Innu | Marș triumfal (1881 - 1884) Trăiască Regele (1884 - 1947) | |||
Capitale | Bucarest | |||
Polìtica | ||||
Forma de Istadu | Monarchia costitutzionale (1881-1937, 1944-1947) Istadu totalitàriu (1937-1938) | |||
Forma de guvernu | Monarchia, Ditadura militare (1940-1944) | |||
Nàschida | 13 de martzu 1881 | |||
Càusa | Proclamatzione de su Regnu de Romania a banda de su parlamentu rumenu | |||
Fine | 30 de nadale de su 1947 cun Mighele I | |||
Càusa | Istitutzione de unu regìmene comunista | |||
Territòriu e populatzione | ||||
Territòriu originale | 138.000 km² (1881-1915) | |||
Mannària màssima | 295.049 km² in su 1939 | |||
Populatzione | tzirca 20.000.000 in su 1939 | |||
Economia | ||||
Valuta | Leu rumenu | |||
Religione e sotziedade | ||||
Religiones prus mannas | Catolitzèsimu, Ebraismu, Islamismu, Protestantèsimu | |||
Religione de Istadu | Cristianèsimu ortodossu | |||
Evolutzione istòrica | ||||
Istadu antepostu | Printzipadu de Romania (1881) Regnu de Bulgaria (1913) | |||
Istadu imbeniente | Repùblica Populare Rumena | |||
Como est parte de | Romania |
Su Regnu de Romania (rumenu: Regatul României) est istada una monarchia costitutzionale chi est esìstida in s'atuale Romania dae su 13 de martzu (calendàriu giulianu) / 25 de martzu (calendàriu gregorianu) de su 1881 cun s'incoronatzione de su prìntzipe Karl de Hohenzollern-Sigmaringen a re Càralu I (comintzende gasi sa famìlia reale rumena), fintzas a su 1947 cun s'abdicatzione de su re Mighele I de Romania e sa proclamatzione parlamentare de sa Romania comente repùblica populare sotzialista.
Intre su 1859 e su 1877, sa Romania si fiat isvilupada dae un'unione personale de duos printzipados vassallos (Moldàvia e Valàchia) suta unu prìntzipe solu in unu printzipadu autònomu cun unu soberanu Hohenzollern. Su paisu aiat otentu s'indipendèntzia dae s'Impèriu Otomanu durante sa gherra Russu-Turca de 1877–1878 (connota a livellu locale comente Gherra de Indipendèntzia Rumena), cando puru aiat retzidu sa Dobrùgia Setentrionale a càmbiu de sa parte meridionale de sa Bessaràbia. Su territòriu durante su regnu de Càralu I, intre su mese de martzu de su 1881 e su de cabudanni 1914 est a bortas inditadu Regnu Rumenu Antigu, pro ddu seberare dae sa "Romania Manna", chi incluiat is provìntzias annessionadas a s'istadu a pustis de Prima Gherra Mundiale (Bessaràbia, Banat, Bucovina, e Transilvània).
Cun s'etzetzione de is metades de su sud de Bucovina e de Transilvània, custos territòrios fiant a pustis tzèdidos a paisos a làcana in su 1940, suta sa pressione de sa Germània Nazista o de s'Unione Soviètica. A fatu de s'abolitzione de sa costitutzione de su 1923 a banda de re Càralu II, in su 1938 su Regnu de Romania si fiat fatu de facto monarchia assoluta, pro si cunvèrtere a ditadura militare suta Ion Antonescu in su 1940 a pustis de s'abdicatzione fortzada de re Càralu II, e cun su sutzessore suo, Mighele, chi fiat masaprestu una figura de fatzada chentza de pòdere polìticu berdaderu.
Sa campagna militare bisastrada durante Segunda Gherra Mundiale a costadu de is potèntzias de s'Asse aiat batidu a su corpu de istadu contra de Ion Antonescu in su 1944, a pustis de su cale su Regnu de Romania fiat torradu a èssere una monarchia costitutzionale e aiat cambiadu afiladura cun is Alliados, coberende torra sa Transilvània Setentrionale. S'influèntzia de s'Unione Soviètica a làcana e is polìticas sighidas de guvernos de coalitzione dominados de is comunistas aiat afines batidu a s'abolitzione de sa monarchia e a sa proclamatzione su 30 de nadale de su 1947 de sa Repùblica Populare Rumena, istadu satèllite sovièticu.
Galleria de immàgines
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]-
Isparghidura de is rumenos in su Regnu de Ungheria
-
Territòrios populados de rumenos in una mapa de comintzu de su noighentos
-
Isvilupu territoriale de su Regnu de Romania
-
Cumponidura ètnica de su Regnu de Romania in is annos 1930
-
Partzidura amministrative de su Regnu de Romania in is annos 1930
-
Alfabetizatzione in su Regnu de Romania in is annos 1930
-
Mapa fìsica de su Regnu de Romania
-
Territòriu de sa Romania durante sa Segunda Gherra Mundiale
Àteros progetos
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Wikimedia Commons tenet files chi ligant a: Regnu de Romania |