Kanton Schwyz
| Sälle Artikel oder Abschnitt brucht e Iberarbeitig un sott dorum durgluegt werre. Des cha de sprochliche Stil, s Format vum Artikel, oder de Inhalt beträffe. Nächers isch in dr Regel uf dr Diskussionssite agee. Hilf bitte mit, die kritisierte Passasche z verbessere un nimm druffabe die Markierig use. |
| Kanton Schwyz | |
|---|---|
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiz |
| Abchürzig: | SZ |
| Amtssproche: | Düütsch |
| Hauptort: | Schwyz |
| Gröschter Ort: | Freiebach |
| Flächi: | 908 km² (Rang 13) |
| Iwohner: | 147'455[1] (31. Dezämber 2011) (Rang 17) |
| Bevölkerigsdichti: | 162 Iw./km² (Rang 17) |
| Bitritt zuem Bund: | 1291 |
| Websyte: | www.SZ.ch |
| Lag | |
| Charte | |
| Gmeinde | |
De Kanton Schwyz isch en Kanton vo dr Schwiiz. Er liit i de sognante Zentralschwiiz.
Geografii
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Flächi vom Kanton Schwyz misst 908 Kwadratkilometer. De Hauptort heisst au Schwyz.
Dä Kanton isch in sächs Bezirk und 30 Gmeinde glideret. D Bezirk sind folgendi:
Dä Kanton Schwyz gränzt a folgendi Kantön: im Süde an Uri und Nidwaldä, im Weste a Lozärn und Zug, im Norde a Züri und Sanggalle, und schliessli im Oschte a Glarus.
Lueg au: Gmeinde vom Kanton Schwyz
Ufem Kantonsgebiet, wo i de Voralpe lyt, het’s sächs Seeè:
Dr bekantischt Schwyzer Bärg isch d Rigi.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]De Kanton Schwyz isch eine vo de drüü «Urkantön» vo de Schwiizer Eidgnosseschaft, wo im 13. Jaarhundert es Pündnis gschlosse hend. De Pundsbrief vo ane 1291 isch im Pundesbriefarchyv hüt no erhalte.
Zäme mit de Kantön Uri, Underwalde und Lozärn isch er eini vo de vier Waldstätte vo de «Achtörtige Eidgenosseschaft» (1353–1481). Die vier Waldstett si au spööter e Zentrum vom Konserwatismus bliibe und häi in dr Äidgenosseschaft bis zu iirer Niiderlag im Zwäite Villmergerchrieg 1712 e Hegemoniistellig gha.
Im Merz vo 1798 si franzöösischi Drubbe in d Schwiiz iidrunge und häi dr Widerstand vo de Bärner gege die Helvetischi Republik broche. Die andere konserwative Kantöön häi sich erst denn afo ufrapple, under iine Schwyz, wo im April 1798 d Verfassig vo dr helvetische Republik abgleent und en Armee ufgstellt het, zum si Unabhängikäit z verdäidige. Noch e baar Aafangserfolg isch aber au de Schwyzer d Übermacht vo de Franzoose klaar worde und si häi kapituliert und sich dr Helvetische Republik aagschlosse.
1831 häi sich die liberale Bezirk im Nordoste und Nordweste vom Kanton abgspaltet und dr Kanton Usserschwyz bildet. Noch eme milidärische Versuech vo de Innerschwyzer, d Usserschwyz z underwärfe, het d Daagsatzig interweniert. Die bäide Pardeje si zum ene Kompromiss choo und häi e nöiji Verfassig usgarbäitet, wo d Rächtsgliichhäit im ganze Kanton garantiert het. 1833 häi sich die beede Täil wider zämegschlosse – nöd nu ganz freiwillig.
Bevölkerig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Bevölkerig zellt öppe 150'000 Iiwonner.
Dä Kanton Schwyz isch tradizionell en katholische Kanton und ghört chirchlech gseh zum Bistum Chur.
Lueg no
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Oliver Landolt, Kaspar Michel, Erwin Horat: Schwyz (Kanton). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Stefan Fuchs: Die Mundarten des Kantons Schwyz. Historische, sprachgeographische und semantische Aspekte der Mundart des Kantons Schwyz. Huber, Frauenfeld 1975 (Beiträge zur schweizerdeutschen Mundartforschung XXII; Digitalisat).
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Wohnbevölkerung im Kanton Schwyz per 31.12.2011 Archivlink (Memento vom 7. März 2014 im Internet Archive) (PDF). Volkswirtschaftsdepartement – Amt für Wirtschaft.