James Dewey Watson

James Dewey Watson
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	James Dewey Watson
Jaiotza	Chicago, 1928ko apirilaren 6a (96 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntza	ingelesa
Familia
Aita	James Dewey Watson
Hezkuntza
Heziketa	South Shore High School (en) Chicagoko Unibertsitatea (1943 - 1947) Zientziatan graduatua : zoologia Indianako Unibertsitatea Bloomingtonen (1948 - 1950) Doktoretza : zoologia
Hezkuntza-maila	doktoretza
Tesi zuzendaria	Salvador Luria
Doktorego ikaslea(k)	Mario Capecchi Howard Robert Horvitz Peter Moore (en) Joan A. Steitz (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Hermann Joseph Muller
Ikaslea(k)	ikusi John Tooze (en) Ewan Birney Richard J. Roberts Phillip Sharp Ronald W. Davis (en)
Jarduerak
Jarduerak	biologoa, genetista, zoologoa, biokimikaria, biologo molekularra, akademikoa, unibertsitateko irakaslea, kimikaria, fisikaria, idazlea eta biofisikaria
Enplegatzailea(k)	Harvard Unibertsitatea Cambridgeko Unibertsitatea National Institutes of Health (en) Cold Spring Harbor Laboratory (en)  (1968 -  2007)
Lan nabarmenak	ikusi The Double Helix (en) Molecular Biology of the Gene (en)
Jasotako sariak	ikusi Copley Domina  (1993) Askatasunaren Domina Presidentziala  (1977) Lomonosov Gold Medal  (1994) Albert Lasker Award for Basic Medical Research  (1960) Canada Gairdner International Award  (2002) Britainiar Inperioko Ordenaren zaldun komendadorea  (2002) Medikuntzako Nobel Saria  (1962) John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka  (1965) Philadelphia Liberty Medal  (2000) Zientzia Domina Nazionala  (1997) John J. Carty Award for the Advancement of Science  (1971) EMBO Membership honorary doctor of the Autonomous University of Barcelona  (2005eko maiatzaren 24a) Foreign Member of the Royal Society  (1981eko apirilaren 9a) Mendel Medal  (2000) Masaryk University Gold Medal  (1998) honorary doctor of the Hofstra University John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka  (1983) Othmer Gold Medal  (2005) Karl Landsteiner Memorial Award
Kidetza	Royal Society Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala National Academy of Sciences of Ukraine (en) Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Zientzien Errusiar Akademia European Molecular Biology Organization (en) Academia Europaea (en) Royal Irish Academy (en) Sobietar Batasuneko Zientzien Akademia Royal Academy of Medicine of Catalonia (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa

James Dewey Watson (Chicago, Ameriketako Estatu Batuak, 1928ko apirilaren 6) biologoa eta zoologoa da, Francis Crickekin batera DNA molekularen egituraren aurkitzaileetako bat izateagatik ezaguna. Horri esker, Medikuntzako Nobel saria irabazi zuten 1962an.

Chicagoko Unibertsitatean eta Indianako Unibertsitatean ikasi zuen. Ondoren, Cambridgeko Unibertsitatean lan egin zuen non bere lankide eta laguna izango zen Francis Cricik ezagutu zuen. 2007an jubilatzera behartu zuten arraza beltza eta haien adimenari buruz egindako komentario batzuen ondorioz.

Hainbat zientzia liburu idatzi ditu, esaterako, The Molecular Biology of the Gene 1965ean eta oso ezaguna den DNAren egituraren aurkikuntzari buruzko The Double Helix 1968an.

Zientzialari liskartsua

Watsonekin lotutako lehenengo ika-mika DNAren egituraren aurkikuntzari dagokio. 1952an Rosalind Franklinek, DNA molekularekin lanean ari zela, X izpien bidez argazki on bat ateratzea lortu zuen. Argazki hura Watson eta Cricken eskuetara heldu zen, eta, hari esker, DNAren egitura zehaztea lortu zuten 1953an. Franklin 1958an hil zen minbiziarekin, eta Nobel saria Watsonek eta Crickek jaso zuten 1962an. Gerora, oso gai polemikoa bihurtu da hori.

Hala ere, azken urteetan egin ditu adierazpen harrigarrienak Watsonek. Lehen polemika handia 1990eko hamarkadaren erdialdera agertu zen. Izan ere, Watsonek esan zuen emakumeek abortatzeko eskubidea izan beharko luketela haurra homosexuala izango dela dioten frogak izanez gero.

2007ko urrian esan zuen gizaki beltzek, geneetan oinarrituz, ez zutela zuriek adinako adimenik. Adierazpen hura arrazistatzat hartu zen, eta Watsonek barkamena eskatu behar izan zuen. Ondoren, aurreko 43 urtean lantoki izan zuen Cold Spring Harbor laborategian dimisioa eman zuen.

Ikus, gainera

• DNA
• Rosalind Franklin

Kanpo estekak

• Gizaki beltzen adimena zuriena baino baxuagoa da
• James Watsonek arbaso beltzak ditu

• Datuak: Q83333
• Multimedia: James D. Watson / Q83333